Nieuws

Verschenen in De standaard

Opiniestuk door Tarik Fraihi, voorzitter Vermeylenfonds

Naar aanleiding van Pano reportage Schild en Vriend

Het gevaar dat uitgaat van groeperingen als Schild & Vrienden of Sharia4Belgium, mogen we niet minimaliseren. Zeker niet als ze op basis van een filosofische, religieuze of politieke overtuiging aanzetten tot haat of fysiek geweld. We moeten lessen trekken uit het verleden. In 2001 publiceerde ik mijn eerste artikels waarin ik waarschuwde voor de opkomst van het islamitisch extremisme. Mijn zus, Hind Fraihi, deed hetzelfde met haar boek Undercover in klein-Marokko. Achter de gesloten van de radicale islam. We waren niet de enigen. Ook Meyrem Almaci, Sami Zemni, Chokri Ben Chikha en anderen klaagden de opkomst van extremisten aan. Ik besloot bij een veiligheidsdienst te gaan werken, omdat ik vond dat het islamitisch extremisme met alle mogelijke democratische middelen bestreden moest worden. Het prachtige werk van duizenden bruggenbouwers – actief in diverse sociale organisaties en antiracistische verenigingen – mocht niet kapot¬gemaakt worden door een kleine groep fanatiekelingen. Verschillenden onder ons werden door de toenmalige elite verguisd en uitgespuwd. We waren fantasten die spoken zagen. Zelfs leden van een groepering als Sharia4Belgium werden in het begin door diezelfde elite afgeschilderd als een bende clowns. Met de jihadistische aanslagen in ons land kregen we helaas gelijk. Groeperingen met verfoeilijke ideeën kunnen gevaarlijk zijn. Onderschat de kracht van woorden nooit.

Taal bepaalt de sfeer

Mijn stap naar de politieke arena heeft onder meer te maken met de strijd tegen het gewelddadige extremisme. Dat is een andere vorm van extremisme dan het islamitisch extremisme, maar daarom niet minder gevaarlijk. De focus ligt nu op Schild & Vrienden, maar er zijn verschillende onrustwekkende rechts-extremistische groeperingen actief. Het gewelddadige rechts- extremisme heeft zich dieper en breder in onze samenleving genesteld dan het religieus geïnspireerde extremisme. Verschillende leden van die groeperingen zijn actief in diverse politieke partijen, infiltreren bewust in enkele instellingen en gaan gretig op de koffie bij vooraanstaande politici.

Als ik merk hoe een retoriek van haat, antisemitisme, seksisme en racisme zich verspreidt in onze samenleving en genormaliseerd wordt in tweets van opiniemakers en politici, vind ik dat meer dan verontrustend. Haat en racisme prediken is geen sluipend gif meer, maar alomtegenwoordig in sociale media en op straat. Je kan niet enerzijds Orban en Salvini steunen en anderzijds verbaasd reageren als groeperingen met hetzelfde gedachtegoed zich bij je partij komen aanmelden. Je kan niet met je discours een politiek en maatschappelijk klimaat creëren waarin gewelddadige extremisten kunnen gedijen, en je na een reportage doodleuk distantiëren van mensen die je mee hebben grootgemaakt. Dit debat overstijgt de studentenclubs. Het wordt tijd dat een partij als de N-VA op het vlak van extremisme orde op zaken stelt. Mensen met een gewelddadige agenda mogen we niet salonfähig maken. Woorden zijn niet onschuldig. Als termen zoals ‘opkuisen’, ‘afhandel¬centrum’ en ‘vuilnisbak’ gehanteerd worden, is dat schadelijk. De taal bepaalt de sfeer in ons land.

Poortwachters van de democratie

De toekomstige impact van een extremistische groepering als Schild & Vrienden is moeilijk in te schatten. Toch kan je duidelijk stellen dat de kans op gewelddadige acties en aanslagen vanuit rechts-extremistische hoek heel reëel is. Verschillende elementen wijzen op een verhoogd veiligheidsrisico: trainingen in gevechtsclubs, de organisatie van bootcamps, internationale contacten en het bezit van wapens. Het wordt tijd dat onze regeringspartijen hun verantwoordelijkheid opnemen. Ik wacht nog steeds op een actieplan tegen racisme en een aanpak van het radicalisme die niet alleen gericht zijn op moslims, maar op alle lagen van de bevolking. Ik wens een significante verdere versterking van onze veiligheids- en inlichtingendiensten, de poortwachters van onze democratie. Ik wil dat beleidsmakers mensen niet langer tegen elkaar opzetten via tweets en racisme relativeren, maar dat ze een beleid voeren dat mensen verbindt en racisme aanpakt. Geen woorden maar daden.

Wat de toekomst ook brengt, we mogen niet dezelfde fouten maken. Als reactie tegen religieuze extremisten werden alle moslims al te vaak over één kam geschoren. De gewelddadige groeperingen zijn niet representatief voor Vlaanderen en de Vlamingen. We mogen niet in de val trappen van de angstzaaiers. Nooit meeheulen met de haat, maar investeren in vertrouwen, hoop en vooruitgang voor iedereen. Moedig en consequent de waardigheid van elke mens en de basisprincipes van onze democratie verdedigen. Tegen racisme, antisemitisme en seksisme in.

Ik hou van het Vlaanderen waar ik geboren en getogen ben. Als democraat laat ik het warme Vlaanderen, waar miljoenen mensen op een beschaafde manier van mening verschillen en dagelijks de handen uit de mouwen steken voor een betere samenleving, niet verwoesten door extremisten die haat en geweld prediken. Of ze nu een tulband of een keurig pak dragen, maakt mij niets uit. Democratie vergt veel meer dan een vodje papier met enkele mooi verwoorde principes.
Voormalig departementshoofd bij Ocad, nu politiek directeur van Groen, algemeen voorzitter Vermeylenfonds Tarik Fraihi