Nieuws

Vrijwilligers bij Ik wil praten

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg8 nr2

Wie in een ziekenhuis of woonzorgcentrum verblijft en ergens mee zit of zijn hart wil luchten, kan terecht bij de moreel consulenten van Ik wil praten. Eva Rousselle en Lut Matheussen zijn twee enthousiaste vrijwilligers van Ik wil praten. Eva verleent morele bijstand aan bewoners van een woonzorgcentrum, Lut aan patiënten in een ziekenhuis.

Simon Vandeputte

Vrijwilliger Eva Rousselle

Je bent nu bijna een jaar als vrijwilliger aan de slag in een woonzorgcentrum. Hoe heb je dat in het begin aangepakt? Vroegen de mensen meteen om een gesprek met jou?

Eva Rousselle: Ik ben begonnen met mij aan zoveel mogelijk mensen voor te stellen. Ik sprak de bewoners in de gang aan. “Hallo, ik ben Eva en als je wil, kan je met mij praten. Over kleine dingen of over wat moeilijkere zaken.” Ik stelde me ook voor aan de personeelsleden en vroeg hen of zij bewoners kennen die nood aan een gesprek hebben. Ik hing de affiches van Ik wil praten op en schreef erbij: “Wil je praten? Eva luistert naar jou. Op woensdagochtend.”

Waarover praten de mensen zoal met jou? Wordt er vaak gesproken over verlies en de eindigheid van het leven?

Eva: Ik merk in de gesprekken inderdaad dat het vaak neerkomt op omgaan met verlies. Zo begeleid ik iemand die blind aan het worden is, iemand met multiple sclerose en iemand met beginnende dementie. Dat zijn verschillende verlieservaringen. Die mensen zijn zich daar heel goed van bewust en willen daar ook over praten. Het moeilijke voor hen is om te aanvaarden wat er met hen aan het gebeuren is en om een manier te vinden om ermee om te gaan. Ze kennen veel boosheid en verdriet.

Er is ook een vrouw die mij onmiddellijk vragen over euthanasie stelde. Ze wilde weten hoe alles in zijn werk gaat. Ik zie haar ondertussen al enkele maanden en ik heb met haar verschillende emoties en aspecten van rouwbeleving doorlopen. Ze heeft ook alle documenten opgemaakt en ondertekend, en heeft mij gevraagd of ik erbij zou willen zijn, mocht het ooit zover komen. Ik denk wel dat het heftig zal zijn, maar het schrikt mij niet echt af. Intense momenten kunnen ook mooie, verbindende momenten zijn waarop je voelt wat wezenlijk is.

Wat zijn jouw drijfveren om dit vrijwilligerswerk te doen?

Eva: Ik heb het altijd enorm interessant gevonden hoe mensen betekenis aan hun leven geven en bedenken wat echt belangrijk is. Dat is ook een beetje de rode draad in mijn job bij Vormingplus. Zo begeleid ik filosofiecursussen rond levenskunst, geluk en dood. Maar ook in een project zoals Zin op zondag komt dat terug. Daarbij leggen we de vier vragen van filosoof Immanuel Kant aan een interessante gast voor: Wat kan ik weten? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? Wat is de mens?
Het boeit mij om naar mensen te luisteren die vertellen over wie ze zijn en wat voor hen essentieel is. En ik vind het erg zinvol als ik hen in die zoektocht naar zin en betekenisgeving kan ondersteunen.

Vrijwilliger Lut Matheussen

Je bent al bijna twintig jaar vrijwilliger bij Ik wil praten. Heb je in de loop der jaren veel zien veranderen?

Lut Matheussen: Toch wel. Ik was er natuurlijk niet van in het prille begin bij, maar een kantelmoment voor mij in die twintig jaar was toch de start van de samenwerking met de huizenvandeMens. Dat heeft voor een nieuw elan gezorgd. Het feit dat we nu als vrijwilligers allemaal een coach hebben bij wie we met vragen terechtkunnen, dat er af en toe intervisiemomenten worden georganiseerd en dat we de mogelijkheid krijgen om opleidingen te volgen, komt de kwaliteit van ons vrijwilligerswerk toch ten goede.

Hoe leg jij wat je doet uit aan patiënten die je voor het eerst ziet?

Lut: Ik zeg altijd: “Ik ben iemand die bij jou komt zitten en naar je verhaal luistert.” De mensen schrikken dan altijd wel een beetje: “Oh, mijn verhaal …” Ik help hen dan door te zeggen: “We kunnen beginnen bij vandaag. Hoe voel je je? Zit je ergens mee in de knoop?” En meestal komen we dan vanzelf tot serieuzere onderwerpen. Grote woorden als zingevingsvragen of existentiële pijn gebruik ik niet.

Wat zijn voor jou zo de mooiste momenten?

Lut: De mooie momenten voor mij zijn eigenlijk de emotionele momenten. Wanneer je voelt en ziet dat er iets in beweging komt en dat je samen naar iets aan het toewerken bent. Het is fantastisch als iemand nadien zegt: “Ik ben blij dat jij aan mijn bed hebt gezeten, nu heb ik het gevoel dat ik weer zelf een klein stapje voorwaarts kan zetten.”
Ook het moment waarop een patiënt aangeeft dat hij geen begeleiding meer nodig heeft, omdat hij opnieuw op eigen kracht verder kan, is een mooi moment.

Zijn er aspecten aan je vrijwilligerswerk die je soms frustreren?

Lut: Ik vind het heel erg belangrijk dat ik er ten volle kan zijn voor de cliënt. En soms lukt dat niet helemaal, omdat de situatie zich daar niet goed toe leent. Je wordt zo vaak gestoord, door de televisie, door andere patiënten, door personeel dat zonder te kloppen binnen en buiten loopt … Soms ben je in een gesprek op een erg gevoelig punt aanbeland, een punt waarop eindelijk een opening is gecreëerd om een knoop te ontwarren, maar dan komt er plots iemand de kamer binnen die kordaat zegt: “Tijd om je bloeddruk te controleren.” Dan is het moment vervlogen en helaas komt het niet altijd terug. Maar dat is eigen aan werken in een ziekenhuis, zeker?

Vrijwilliger worden bij Ik wil praten?

De moreel consulenten van Ik wil praten, een initiatief van de Stuurgroep Morele Bijstand, bieden een luisterend oor aan al wie in een zorginstelling verblijft. Door nabij te zijn en met zorg en aandacht naar de ziekenhuispatiënt en/of senior te luisteren, trachten de moreel consulenten de persoon in kwestie te ondersteunen in zijn of haar zoektocht naar antwoorden en zingeving.

Ik wil praten is over heel Vlaanderen en Brussel actief en is steeds op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Wie interesse heeft om als vrijwilliger bij Ik wil praten aan de slag te gaan, kan contact opnemen met Ik wil praten via deze link of door te mailen naar info@ikwilpraten.be

Foto bovenaan © Shutterstock.com