Nieuwe richtlijn voor de woonzorgcentra.
Lees de opinie van Freddy Mortier op De Tijd.be
Het wordt afgeraden om ernstig verzwakte rusthuisbewoners, van wie duidelijk is dat ze een besmetting met het COVID-19-virus niet zullen overleven, naar het ziekenhuis te brengen. Dat staat in een nieuwe richtlijn van de Belgische Vereniging Gerontologie en Geriatrie voor de woonzorgcentra. (zie ook onderaan dit bericht)
Het is beslist mooi dat enkele geriaters en huisartsen een document hebben gemaakt om met COVID-19 besmette bewoners van woonzorgcentra – rekening houdend met ethische aanbevelingen – niet onnodig te laten opnemen in ziekenhuizen. Daarbij is ook een flowchart opgenomen die de werkwijze bij respiratoire symptomen duidelijk in kaart brengt.
In deze tijden van uitzonderingsmaatregelen blijft het echter belangrijk dat de inspraak van de burger in het algemeen en van de bejaarde patiënt in het bijzonder gegarandeerd en beschermd wordt. Er wordt al zoveel beslist boven de hoofden heen van deze groep.
De flowchart geeft de inspraak van de patiënt wel een duidelijke plaats in de fase voorafgaand aan de COVID-besmetting, in de vorm van respect voor de vroegtijdige zorgplanning, waarin, als daar in het WZC inderdaad werk is van gemaakt, de wensen van de patiënt kenbaar zijn gemaakt. Diens eventuele vragen naar niet-behandeling zijn daarin opgenomen, eventueel de aanduiding van een wettelijke vertegenwoordiger (een begrip dat niet voorkomt in deze ethische aanbevelingen) en misschien ook een positieve wilsverklaring met betrekking tot euthanasie (die echter niet van toepassing zal zijn in het soort gevallen waar het hier over gaat).
Opvallend is evenwel dat er in de medicamenteuze aanbeveling uitgebreid wordt ingegaan op de hele procedure die dient gevolgd te worden bij diepe sedatie van de patiënt, waarbij ook gevraagd wordt vooraf te overleggen met familie en zorgteam, maar geen sprake meer is van overleg met de patiënt. Waar de patiënt een hoge frailty-score heeft, wordt die gewoon buitenspel geplaatst.
Diepe sedatie zonder toestemming van de patiënt is evenwel een praktijk die men om ethische redenen zoveel mogelijk dient te vermijden. Een verweer zou kunnen zijn dat de patiënt in kwestie op het moment dat men overgaat tot diepe sedatie natuurlijk wel hypoxisch is en dus onbekwaam om te beslissen, maar dat is niet noodzakelijk het geval in de voorafgaande dagen. Waarom het overleg met de patiënt dan niet uitdrukkelijker een plaats geven?
Ook de mogelijkheid dat de patiënt om euthanasie zou hebben gevraagd wordt niet vermeld, laat staan een plaats gegeven in de flowchart. Moeilijk te implementeren in zo’n context – misschien, maar dat moet dan wel met zoveel woorden gezegd worden.
In de flowchart is er – voor de volledigheid – wel sprake van overleg met de patiënt waar de frailty-score lager is, met name als een eerste aanzet onvoldoende beterschap brengt. Dan gaat het over de keuze tussen hetzij palliatieve zorg hetzij opname in het ziekenhuis. Maar de indruk blijft hangen dat de wensen van de patiënt niet de plaats krijgen die zij verdienen.
Freddy Mortier
Voorzitter deMens.nu/ Unie Vrijzinnige Verenigingen
