Parasite
Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg9 nr4. Lees hier meer recensies.
Aljosja Van der Straeten
Bong Joon-ho is al enkele jaren een bekende naam binnen de filmwereld, maar in 2019 brak de Zuid-Koreaanse regisseur definitief door bij het brede publiek met het veelgeprezen Parasite, een film over de klassenmaatschappij in Seoel. Naast de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes won die film begin 2020 – als eerste niet-Engelstalige film ooit – de Academy Award voor Beste Film. Nadat de Mexicaan Alfonso Cuarón het jaar voordien voor het drama Roma nog nipt de hoofdprijs aan zijn neus zag voorbijgaan, is de trend ondertussen duidelijk: armoede en ongelijkheid zijn weer sexy onderwerpen in Hollywood. The Times They Are A-Changin’ …
Parasite vertelt het verhaal van de arme familie Kim die infiltreert in het leven van de rijke familie Park. In Zuid-Korea, dat door een grote maatschappelijke ongelijkheid wordt gekenmerkt, kunnen welgestelde families immers rekenen op een klein leger aan huispersoneel dat grote en kleine taakjes op zich neemt. De leden van het gezin Kim nemen door middel van allerlei slinkse trucjes, gaande van goedbedoelde tot ronduit misdadige, alle sleutelrollen in het Park-huishouden over, zich daarbij verrijkend aan het fortuin van hun onbewuste weldoeners. Parasieten dus, zo je wil.
Gaandeweg neemt de film echter een wending en wordt het steeds duidelijker dat de relatie tussen beide families veel complexer is dan de naïeve rijkaards versus de profiterende armen. De donkere humoristische toon wordt stilaan wranger, en heel subtiel dringt de vraag zich op: wie profiteert nu eigenlijk van wie? De machtsverhoudingen staan onder spanning, maar blijken als het erop aankomt toch veel sterker dan gedacht. Die spanning is op een bepaald moment bijna tastbaar, wanneer Mr. en Mrs. Park haarfijn onder woorden proberen te brengen hoe Mr. Kim – lees: armoede – ruikt. Je zal van plaatsvervangende schaamte op je stoel beginnen te schuifelen.
Maar net op het moment dat je als kijker de dubbele bodem van de titel gewaarwordt, haalt Bong met enkele onverwachte plotwendingen de film helemaal overhoop. Tarantino-gewijs verweeft de regisseur ineens seks en geweld in het verhaal, zonder dat het als een enorme stijlbreuk overkomt. Meer nog, achteraf gezien is het misschien net het ontbreken van seks en geweld dat surreëel is in de context van dergelijke scheefgetrokken machtsverhoudingen. Hoe dan ook laat het einde van de film je ontredderd achter, met als enige mogelijke conclusie: ongelijkheid creëert geen winnaars, enkel grote en kleine verliezers.
Vermeldenswaardig, naast de ijzersterke cast van acteurs, is ook de rol die Bong reserveert voor architectuur. Bijna de hele film speelt zich op amper twee locaties af: het huis van de Parks in een exclusieve buurt, en het verkrotte kelderappartement van de Kims in een achterstandswijk. De sociale afstand tussen beide families wordt hierdoor meteen ook een voelbare fysieke afstand.
Kortom, Parasite is een sterke film over een actueel onderwerp, die zijn kracht vooral haalt uit een originele aanpak, een nauwgezette regie en een oogstrelende beeldvoering. Verwacht je dus niet aan een 21ste-eeuwse uitvoering van Daens of Upstairs, Downstairs, maar wel aan een lichtjes surrealistische film die de tijdsgeest als geen ander capteert. Niet voor niets werkt de Amerikaanse zender HBO aan een remake met klinkende namen als Tilda Swinton en Mark Ruffalo in de hoofdrollen.
Parasite
Regisseur: Bong Joon-ho
Met: Song Kang-ho, Lee Sun-kyun, Cho Yeo-jeong, Choi Woo-shik, Park So-dam e.a.
Land: Zuid-Korea
Jaar: 2019 – Duur: 132 min.
Beschikbaar op dvd