Ik ga leven

15 oktober 2021 / Magazine/Van de bovenste plank

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg10 nr4. Lees hier meer recensies.

Bert Goossens

Het hoofdpersonage in de autobiografische roman Ik ga leven voelt zich geketend door de streng islamitische voorschriften die ‘de verwekkers’ haar proberen op te leggen. Zowel in filosofische beschouwingen als in Amsterdamse jongerentaal klaagt Lale Gül, aan de hand van haar eigen levensverhaal, het structureel seksisme binnen de conservatieve islam aan. De centrale vraagstelling is zowel platvloers als pertinent: “Waarom mag iemand met een snikkel alles, en ik niks?”

Ik ga leven doet denken aan het (fictieve?) verhaal van een jonge moslima dat Dirk Bracke meer dan vijftien jaar geleden in Henna op je huid neerpende. Beide romans tonen hoe moeilijk het voor jonge vrijgevochten moslimvrouwen kan zijn om hun weg in onze samenleving te vinden. Helaas is door de jaren heen op dat vlak nog niet veel veranderd.

Een groot deel van het leven van het hoofdpersonage in Ik ga leven (zoals een relatie met een Nederlandse jongen) speelt zich achter de rug van haar ouders en gemeenschap af. Door dat dubbelleven in de openbaarheid te brengen, wil Gül zichzelf ‘bevrijden’. Al betaalt ze een zware prijs voor die vrijheid: na de publicatie werd ze verstoten en bedreigd. Momenteel schrijft Gül aan een tweede boek, over die nare nasleep.

De pen van Gül is messcherp. Bij sommige passages lijkt het alsof een militante atheïst, genre Richard Dawkins, is gereïncarneerd als jonge vrouw binnen een streng islamitisch gezin. Vooral de mentale kloof tussen moeder en dochter lijkt onoverbrugbaar. Terwijl moeder zingeving uit de oeroude voorschriften haalt, begrijpt Gül niet waarom een vrouw zich anno 2021 laat knechten.

Güls spraakmakende debuut vormt aanleiding voor debat, maar minder voor dialoog. Ze biedt wel een hoopvol perspectief aan lotgenoten: een ander leven is mogelijk.