
Tijd voor thee en muziek
Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg14 nr1. Lees hier meer columns.
Achter tralies
Moreel consulenten van de Stichting voor Morele Bijstand aan Gevangenen getuigen over hun ervaringen.
Om privacyredenen zijn alle namen van gedetineerden schuilnamen.
Lees hier meer artikels over de morele dienstverlening bij SMBG.
Meer informatie over SMBG vind je hier.
Joeri Vaerendonck
“Vooruit, Joeri, zeg jij me nu eens welke cd ik moet kiezen.”
Ik sta in de bibliotheek van de gevangenis van Antwerpen, een plek die ik niet zo vaak bezoek, maar waar het altijd gezellig toeven is. Het merendeel van mijn werktijd als moreel consulent spendeer ik aan vertrouwelijke gesprekken en daar is de bibliotheek niet de uitgelezen plek voor. De keren dat ik er passeer, is om aan een van de gedetineerden die er werkt, te vragen wanneer hij beschikbaar is voor een gesprek.
Nu is dat niet anders, al is de persoon naar wie ik momenteel op zoek ben geen medewerker, maar een bezoeker van de bibliotheek. Ik loop Mike al een tijdje mis omdat mijn werkuren ruwweg samenvallen met de momenten waarop hij in het werkhuis bezig is of buiten op de wandelplaats rondloopt. Ditmaal heb ik echter geluk, want een bewaker wist me daarstraks te vertellen dat ik hem in de bib kon vinden.
Mike heeft al enkele dvd’s en cd’s gekozen en is nog op zoek naar één cd om te ontlenen. Eén schijfje scheidt ons nog van het al zo lang misgelopen gesprek. En kijk, vanop de bovenste rij cd’s, vlak bij ons en helemaal vooraan, staart een oude bekende me aan: Fatoumata Diawara, een zangeres uit Mali die ik meer dan tien jaar geleden ontdekte aan de hand van de plaat die daar nu staat. Ik moet toegeven dat ik door die vreemde samenloop van omstandigheden redelijk uit mijn lood ben geslagen. Ik kijk nog eens naar het stapeltje cd’s dat Mike al in zijn bezit heeft en vraag me af in welke mate zijn voorkeur voor Best of Techno en De beste schlagers met Fatou te rijmen valt.
Authenticiteit is een belangrijke voorwaarde voor mijn werk in de gevangenis en ik kan dan ook niet anders dan antwoorden: “Ja, Mike, die plaat is echt fantastisch.” Mike bekijkt ze eens goed. “Je bent toch niet met mijn voeten aan het spelen, hé, Joeri?” “Nee, Mike, ik heb die plaat al jaren en heb ze letterlijk al honderden keren gedraaid.”
Na nog enkele seconden bedenktijd besluit hij de cd een kans te geven en me uit te nodigen voor thee in zijn cel. Ik laat de kans niet voorbijgaan om hem te vragen de cd van Fatou op te zetten, zodat we er samen naar kunnen luisteren. Wat voor mij de 575ste beluistering is van nummers als Boloko, Clandestin en Bissa, vormt voor Mike de eerste kennismaking met de muziek van Fatou. Voor hem betekent luisteren ook het luidkeels meezingen met de melodie, maar dan met Antwerpse teksten. “Ik wil híér weg, bij mijn vrouwtje zijn.”
Het zou voor mij gemakkelijk zijn om hier te verkondigen dat die kleine actie een levensgroot verschil heeft gemaakt in het leven van die man. Dat Mike nu elke avond in slaap valt met de engelenstem van Fatou en dat hij, de volgende keer dat hij een lijn speed krijgt aangeboden, “arrêtez la drogue” in plaats van “arrêtez l’excision” op de tonen van Boloko zingt. Het is echter op dat moment al duidelijk dat Mike niet zo enthousiast is over die muziek, wat hij in ons volgende gesprek ook duidelijk zegt.
Waarom voel ik dan de behoefte om die anekdote neer te schrijven? Ik vind het een mooie illustratie van enkele waarden waar je als moreel consulent in de gevangenis niet zonder kan. En van de bijna inherente, maar ook geruststellende bescheidenheid van ons werk die zich uit in het tijd hebben om samen een theetje te drinken, terwijl er een muziekje speelt.
Aan de slag als vrijwillig moreel consulent?
Interesse om als vrijwillig moreel consulent actief te zijn in een gevangenis of een detentiehuis?
Stuur je motivatiebrief en curriculum vitae via jobs@smbg-famd.be naar de Stichting voor Morele Bijstand aan Gevangenen.
Foto bovenaan © Shutterstock.com