Nieuws

Uit een studie van Caritas in 2020 bleek dat 1 op de 8 meisjes/vrouwen in Vlaanderen soms niet genoeg geld heeft om maandverband of tampons te kopen.

Daarom besliste federaal minister voor Armoedebestrijding Karine Lalieux dat ze 200.000 euro zou uittrekken voor de strijd tegen menstruatiearmoede. “Deze strijd is een sociale kwestie. Dit gaat over gelijkheid”, zegt Lalieux. “De financiële middelen vormen slechts een eerste stap naar meer structurele maatregelen, in samenwerking met mijn collega-ministers.”

De Vrouwenraad en de Conseil des femmes francophones de Belgique hebben ieder een budget van 100.000 euro toegewezen gekregen. Met dat bedrag kan de Vrouwenraad 15 projecten van aangesloten verenigingen financieren om zo tegemoet te komen aan de noden van meisjes en vrouwen die onvoldoende budget hebben om maandverbanden en dergelijke aan te schaffen. Dit is uiteraard slechts een eerste stap in de goede richting.

De projecten die weerhouden werden, zullen het probleem verder in kaart brengen, inzetten op duurzaamheid van menstruatieproducten en het taboe van menstruatieschaamte doorbreken. De Vrouwenraad werkt daarvoor samen met een aantal van haar aangesloten verenigingen, zoals Femma Wereldvrouwen, VIVA-SVV, deMens.nu, zij-kant, Zonta, enz. Zij gaan op hun beurt dan weer samenwerkingen aan met heel uiteenlopende partners: BruZelle, weerbaar.be, Opvangcentrum Klein Kasteeltje, Buurtwinkel vzw Anneessens, Jeugdwerking D’Broej, Jes Brussels vzw, GC De Platoo, Onderwijscentrum Gent (Sociale Dienst, departement Welzijn en Samenleving, vier secundaire scholen), Sensoa, Pimento, BruZelle…

De projecten liggen verspreid over heel Vlaanderen en Brussel en zijn zowel educatief als sensibiliserend en empowerend. Op 1 maart zijn ze officieel van start gegaan.

Ook deMens.nu en de huizenvandeMens dienden een aantal projecten in. Uiteindelijk werden er 5 goedgekeurd.

Bloedmooi

We willen een denktank oprichten rond het positief kaderen van de eerste menstruatie. In veel culturen is dat een bijzonder overgangsmoment, hoewel niet noodzakelijk altijd een positief.

Hier in Vlaanderen is dat vooral een gebeuren dat in stilte of zelfs in schaamte verdwijnt. Onze cultuur heeft daar weinig handvaten of vocabulaire rond ontwikkeld. Erger nog, we dragen daar een beladen erfenis met ons mee. Tijd om de mindset bij te sturen en daar meteen ook op in te spelen met een waaier aan mogelijkheden. ‘Bloedmooi’ wil tonen dat zo’n de eerste menstruatie ook een mooi moment kan zijn.

Comfortabel rood op school

Uit de studie van Caritas blijkt dat jonge meisjes geregeld een tekort hebben aan menstruatiemateriaal en daardoor dagen school missen. Het zijn nochtans net deze meisjes die vaker al een leerachterstand hebben of uit een minder stimulerend milieu komen. Ook is de drempel om maandverband aan het secretariaat te vragen te hoog.

Daarom plaatsen we kastjes met gratis maandverband in de scholen van Leuven, Tienen en Landen. Deze kastjes zullen zich op een discrete, maar toegankelijke plaats bevinden in de buurt van de toiletten.

Aan de plaatsing van de kastjes gaat een sensibiliseringscampagne vooraf in samenwerking met leerkrachten en de leerlingenraad. De leerkrachten duiden de problematiek van menstruatie, menstruatiearmoede, taboe en schaamte. De leerlingenraad organiseert een inzamelcampagne binnen de school met inzamelboxen. Op deze manier willen we werken aan het bewustzijn rond deze problematiek en de noden van sommige meisjes binnen hun eigen school. Dit bewustzijn moet het respect van de leerlingen voor de kastjes vergroten.

Bloedhekel aan armoede

Wanneer het gaat over menstruatie armoede, spreekt men bij Plan International over een drievoudig probleem, het zogenaamde ‘toxic trio’: betaalbaarheid van producten, educatie (of het gebrek daaraan) en schaamte/taboe. Vanuit het huisvandeMens Brugge, richtten we ons in 2020 al op dat eerste probleem met een inzamelactie van menstruatieproducten, in samenwerking met het CGSO en de Kaba (sociale kruidenier). Tegelijkertijd werden er vanuit deMens.nu in verschillende regio’s contacten gelegd met Bruzelle om na te denken over het plaatsen van inzamelboxen voor menstruatieproducten.

We willen verder bouwen aan deze samenwerking om zo een duurzaam netwerk aan inzamelpunten uit te uitbouwen. Dit willen we in eerste instantie doen door verschillende huizenvandeMens van een inzamelpunt te voorzien. Naast de huizenvandeMens, kijken we naar lokale partners waar de verder uitbouw van een inzamelpunt mogelijk is.

Schilders op bezoek

Het CGSO (Centrum voor Geboorteregeling en Seksuele Opvoeding) een erkende lidvereniging van Unie Vrijzinnige Verenigingen ontwikkelde een tweetal jaar geleden een educatieve box rond menstruatie. Deze tool kreeg de naam ‘Schilders op bezoek’ en kwam initieel op vraag van onderwijsprofessionals uit het bijzonder onderwijs die op zoek waren naar visueel en tastbaar materiaal om met hun leerlingen te praten over menstruatie. Na een zoektocht binnen de bestaande leermiddelen kwam het CGSO tot de conclusie dat dergelijk educatief materiaal nog niet op de markt aanwezig was. Samen met de onderwijsprofessionals, die hun noden aan ons bekendmaakten, ontwikkelden we een educatieve box waar, naast de gangbare menstruatieproducten, ook producten zoals de maandstondencup, -sponzen of herbruikbare maandverbanden in werden voorgesteld. Daarnaast bevat de box ondersteunende visuele platen om het thema ook met de meest kwetsbare groepen, zoals personen met een beperking of doelgroepen die de Nederlandse taal niet machtig zijn, bespreekbaar te kunnen maken. Aanvullend bevat de box downloadbaar lesmateriaal en testmateriaal om zowel kennis als vaardigheden rond menstruatie te kunnen bijbrengen. Het CGSO kan deze box nu verder uitbouwen en toegankelijker maken.

Verander de regels

Menstruatiearmoede is een probleem dat op langere termijn op beleidsniveau moet opgepakt worden. Toch is het belangrijk een draagvlak te scheppen bij de brede bevolking, zeker nu het thema begint te leven. Bovendien speelt schaamte en taboe een grote rol bij dit thema. Deze campagne wil het taboe rond menstrueren doorbreken omdat dit een gedeelde verantwoordelijkheid is.

Alle projecten worden nog verder uitgewerkt. De titels zijn werktitels en kunnen op elk moment veranderen.