Wat zijn voornaamwoorden en waarom zijn ze belangrijk?
Persoonlijke voornaamwoorden zijn woorden die naar iets of iemand verwijzen. Ze worden vaak gebruikt op basis van een veronderstelling over een persoon. Men baseert zich op het uiterlijk om iemand aan te spreken als man of als vrouw.
Dat resulteert in enkele valkuilen. Sommige mensen voelen zich man, noch vrouw of net allebei. Zij worden vaak onbewust met de verkeerde voornaamwoorden aangesproken. Zo kan iemand die zich typisch vrouwelijk kleed toch de voornaamwoorden hij/hem gebruiken. Genderidentiteit kan ook evolueren doorheen de jaren, waardoor voornaamwoorden ook kunnen veranderen.
Om naar mannen te verwijzen gebruikt men vaak hij/hem/zijn, voor vrouwen worden de voornaamwoorden zij/haar/haar het meest gebruikt. Een genderneutrale optie om naar iemand te verwijzen is die/hen/hun. Die/hen/hun wordt onder meer gebruikt om te verwijzen naar personen die non-binair zijn of naar personen wiens gender niet bekend of relevant is.
Hier vind je een voorbeeld van hoe je voornaamwoorden kunt gebruiken.
- Zij/hij/die is haar/zijn/hun jas vergeten. Ik zal het aan haar/hem/hen vertellen.
Dus in het kort:
- Hij/zij -> die
- Zijn/haar -> hun
- Hem/haar -> hen
Het gebruik van specifieke voornaamwoorden hangt niet per definitie samen met een bepaalde genderidentiteit. Sommige non-binaire of genderfluïde personen gebruiken een mix van voornaamwoorden, bijvoorbeeld hij/hem en die/hun. Je kan dan deze persoon met beide voornaamwoorden aanspreken. De regel hierbij is vooral dat je gebruikt wat de persoon zelf aangeeft. Als je niet weet welke voornaamwoorden iemand gebruikt kan je het gewoon vragen of naar hen verwijzen met de genderneutrale optie die/hun.
Hoe vraag ik welke voornaamwoorden iemand gebruikt?
Wil je iemand correct aanspreken, maar ben je niet zeker welke voornaamwoorden iemand gebruikt? Vraag het gewoon!
Dat kan je zo doen:
Persoon 1: Hallo! Ik ben Stephanie. Mijn voornaamwoorden zijn zij/haar/haar. Wat zijn de jouwe, als je die wil delen?
Persoon 2: Hey! Leuk dat je het vraagt! Ik ben Jos. Mijn voornaamwoorden zijn die/hen/hun.
Wanneer je jezelf voorstelt aan nieuwe mensen, kan je je voornaamwoorden ook opnemen in je voorstelling. Op deze manier weten anderen dat zij hun voornaamwoorden ook kunnen delen.
Voorbeeld:
Hallo, ik ben Jos. Mijn voornaamwoorden zijn hij/hem. Wie ben jij?
Ik ben Suzan. Mijn voornaamwoorden zijn die/hun.
Dan is het nu tijd voor Suzan, die hun tekst zal voorlezen.
Hou hierbij wel rekening dat sommige personen hun voornaamwoorden niet willen delen. Dat kan om verschillende redenen zijn. Misschien zijn ze er zelf nog niet uit, of misschien voelen ze zich niet veilig om deze te delen. Maak hier dus geen verplichting van.
Je kan je voornaamwoorden ook opnemen in je e-mailhandtekening. Dit heeft enkele voordelen. Je communiceert duidelijk aan anderen hoe je zelf aangesproken wil worden en je helpt om communicatie over gewenste voornaamwoorden te normaliseren. Het is ook een teken voor anderen dat hun voornaamwoorden zullen gerespecteerd worden.
Voorbeeld:
Met vriendelijke groeten
Jos Smets (hij/hem)
Wat als ik me vergis of een fout maak?
Fouten maken in iemands voornaamwoorden is niet erg. Verontschuldig je kort, en herhaal je zin met de juiste voornaamwoorden. Als iemand je wees op je fout kan je hen ook bedanken. Wanneer je het gesprek verderzet, kan je actief je best doen om de juiste voornaamwoorden te gebruiken. Zo toon je respect voor de persoon waarover het gaat.
Voorbeeld:
Suzan is haar tas vergeten. Oei, sorry. Ik bedoel Suzan is hun tas vergeten. Die komt hun tas vanavond halen.
