Erfgoed, waar verleden en toekomst samenkomen
Inspiratie voor de lessen niet-confessionele zedenleer
Verschenen in deMens.nu Magazine jg10 nr4, in het kader van het dossier ‘Erfgoed, waar verleden en toekomst samenkomen‘. Meer ‘Doordacht’ hier.
Bert Goossens en Christophe Van Waerebeke
Gezegd
“De deugd van de ouders is een groot erfgoed.” – Horatius, Romeinse dichter.
“Laten we het vreselijke verleden dat achter ons ligt, nooit vergeten, maar niet als een manier om ons op een negatieve wijze aan het verleden geketend te houden, maar eerder als een gelukkige herinnering aan hoever we zijn gekomen en hoeveel we hebben bereikt.” – Nelson Mandela, voormalige president van Zuid-Afrika, advocaat en anti-apartheidsstrijder.
Unesco
De Organisatie der Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization – Unesco) is een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties met als missie het bijdragen aan de vredesopbouw, armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling en interculturele dialoog door onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie.
Een van de belangrijkste activiteiten van de Unesco is het werelderfgoedprogramma, waarbij wordt getracht om waardevol erfgoed voor de volgende generaties te bewaren en te beschermen. Naast het materiële erfgoed is er ook ‘de representatieve lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid’.
Vraag: Weet jij welk Belgisch erfgoed er wel en niet op de lijst staat?
- Aalst carnaval
- Belgische biercultuur
- Paardenvisserij in Oostduinkerke
- Ros Beiaard
- Sint-Verhaegen (St V)
- Valkerij
- Vlaamse volksspelen
Oplossing: Aalst carnaval kwam in 2019 in opspraak, omdat op een praalwagen poppen waren te zien die op een karikaturale manier Joden moesten voorstellen. Om die reden werd Aalst carnaval door de Unesco van de lijst gehaald, waar het sinds 2010 op stond. Sint-Verhaegen, een viering en optocht van Brusselse studenten, komt ook niet voor in de lijst van immaterieel cultureel erfgoed.
Eigen erfgoed
Elke mens draagt een stukje cultureel erfgoed met zich mee. Eigen opvattingen krijgen vorm als gevolg van de wisselwerking tussen ons (aangeboren) karakter en de omgeving waarin we opgroeien. Erfgoed geeft mee vorm aan die omgeving en kan soms bepalend zijn voor hoe mensen denken en zijn.
Zijn er bepaalde plaatsen, gebruiken, tradities … die belangrijk zijn (geweest) in jouw leven?
Erfgoedkaart
Op de erfgoedkaart kan je de (vele) erfgoedorganisaties in Vlaanderen en Brussel terugvinden, gaande van musea en gidsenkringen, over bibliotheken en archieven, tot heemkundige kringen en andere erfgoedverenigingen. Ga hier naar de erfgoedkaart.
Erfgoedapp
Verrijk je museumbezoek, wandeling of fietstocht met beeld, audio, augmented reality en spelopties dankzij de erfgoedapp. Zo (her)ontdek je het erfgoed in je buurt of op je reisbestemming. Meer info over de app hier.
FARO
FARO, Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed, biedt inhoudelijk strategische en praktische steun aan de cultureelerfgoedsector.
Als intermediaire organisatie vormt FARO de brug tussen enerzijds de Vlaamse overheid, die het erfgoedbeleid bepaalt en vormgeeft, en anderzijds het cultureelerfgoedveld, namelijk musea, archieven, erfgoedbibliotheken, heemkundige kringen, volksculturele organisaties, expertisecentra, enzovoort.
FARO coördineert ook de jaarlijkse Erfgoeddag. Meer info over FARO vind je hier.
Nog gezegd
“De wetenschap heeft geen vaderland, omdat kennis het erfgoed van de mensheid is.” – Louis Pasteur, Franse scheikundige en bioloog.
Vrijzinnig humanisme in de klas: meer weten?
Ben je geïnteresseerd in niet-confessionele zedenleer? Als leerkracht, leerling of ouder? Neem een kijkje op nczedenleer.be, hét informatiepunt over het vak ncz met inspiratie en ondersteuning voor leerkrachten en leerlingen.
Lees ook ‘Een bank vooruit‘: leerkrachten niet-confessionele zedenleer vertellen over hun vak, verschenen in deMens.nu Magazine.