Freddy Mortier en Wim Distelmans over euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden
“We moeten elke bestaande mogelijkheid aanbieden, maar op een bepaald moment heb je alles geprobeerd.” Dat zegt professor palliatieve geneeskunde Wim Distelmans (VUB) over de euthanasieprocedure na het overlijden van acteur Aron Wade. Wade leed aan ondraaglijk psychisch lijden en koos voor euthanasie.
Bestaan er dan geen andere opties voor mensen met psychisch lijden? “We moeten voorzichtig zijn en elke bestaande mogelijkheid aanbieden. Dat kan via psychotherapie, medicatie, elektroshocktherapie, enzovoort”, zegt professor palliatieve geneeskunde aan de VUB, Wim Distelmans.
“Maar op een bepaald moment heb je alles geprobeerd en blijft de patiënt zeggen dat die elke dag ondraaglijk psychisch lijdt”, gaat hij verder. “Moet die patiënt dan nog 20 jaar in leven blijven? Nee. Dan moet je samen tot een vergelijk komen en eventueel afspreken om op vraag van die persoon het leven te beëindigen.”
Lees en kijk meer op VRT NWS
Euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden, zoals acteur Aron Wade dat heeft laten uitvoeren, is niet altijd makkelijk uit te leggen of te accepteren. Toch moeten we consequent zijn, vindt filosoof Freddy Mortier (UGent), en moeten we naar psychische pijn kijken zoals naar fysieke pijn. “Wie na alle mogelijke psychiaters en therapieën geen verbetering ziet, moeten we op zijn woord geloven.”
Acteur Aaron Wade, die op 54-jarige leeftijd uit het leven stapt met euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden. Een 52-jarig slachtoffer van verkrachting dat toestemming krijgt voor euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden. Een 17-jarig meisje dat euthanasie aanvraagt wegens ondraaglijk psychisch lijden. In korte tijd beroeren verschillende euthanasieaanvragen de gemoederen. En dan vooral door de reden van de doodswens: ondraaglijk psychisch lijden. België is samen met Nederland en Luxemburg het enige land ter wereld waar euthanasie om die reden kan worden uitgevoerd. Al sinds 2002. Toch is de keuze niet altijd makkelijk uit te leggen voor de patiënt. En soms moeilijk te aanvaarden voor de naasten.
“Dat komt omdat het bij psychisch lijden niet duidelijk is dat de patiënt de dood nabij is, zoals dat voor iemand met terminale kanker wel het geval is”, zegt Freddy Mortier, filosoof en hoogleraar in de ethiek aan de UGent. “Als bij een kankerpatiënt de immuuntherapie, de chemotherapie en de bestralingen niet werken, dan zijn er geen mogelijkheden meer. Bij een patiënt met een psychiatrische aandoening kan men zich inbeelden dat het op een dag beter wordt. Misschien komt de patiënt wel iemand tegen die hem weer zin geeft in het leven. Wie weet helpt een verhuis naar het warme en zonnige zuiden. Bij psychische pijn hebben we niet het gevoel dat het onomkeerbaar is.”
Lees meer in Gazet van Antwerpen en Het Nieuwsblad (enkel voor abonnees)
Euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden, zoals acteur Aaron Wade dat heeft laten uitvoeren, is niet altijd makkelijk uit te leggen of te accepteren. Toch moeten we consequent zijn, vindt filosoof Freddy Mortier (UGent), en moeten we naar psychische pijn kijken zoals naar fysieke pijn. “Wie na alle mogelijke psychiaters en therapieën geen verbetering ziet, moeten we op zijn woord geloven.”Acteur Aron Wade (54), bekend als “Akke” uit W817, en ook een 17-jarig meisje: in korte tijd beroeren verschillende euthanasie-aanvragen de gemoederen. En dan vooral door de reden: ondraaglijk psychisch lijden.
“Dat komt omdat het bij psychisch lijden niet duidelijk is dat de patiënt de dood nabij is, zoals dat voor iemand met terminale kanker wel het geval is”, zegt Freddy Mortier, filosoof en hoogleraar ethiek (UGent). “Als bij een kankerpatiënt de immuuntherapie, chemotherapie en bestralingen niet werken, zijn er geen mogelijkheden meer. Bij een patiënt met een psychiatrische aandoening kan men zich inbeelden dat het op een dag beter wordt.”
Prof. Wim Distelmans (VUB), voorzitter van de federale euthanasiecommissie, sluit zich daarbij aan. “Bij fysiek lijden kunnen we ons ergens iets voorstellen. Bij psychisch lijden is dat moeilijk, we zien het niet.”
Lees hier in De Standaard (enkel voor abonnees)
Acteur Aron Wade (54) kreeg euthanasie na jaren zware depressie. Jaarlijks kiezen enkele tientallen mensen met een psychische stoornis voor euthanasie wegens ondraaglijk lijden. Hoe gaat dat in zijn werk, en zijn er echt geen andere opties?
Wie komt in aanmerking?
Om in aanmerking te komen voor euthanasie wegens psychisch lijden moet er sprake zijn van ondraaglijk lijden als gevolg van een medisch uitzichtloze, ongeneeslijke aandoening. Hoewel bijvoorbeeld ook kankerpatiënten psychisch lijden onder hun ziekte gaat het hier specifiek om psychiatrische stoornissen. Uit rapportage door de federale controle- en evaluatiecommissie Euthanasie blijkt dat het vooral gaat om mensen met depressie en bipolaire stoornis en in minder mate om mensen met persoonlijkheids-, angst- en waanstoornissen. “Vaak gaat het om patiënten met een combinatie van verschillende problemen”, zegt psychiater Joris Vandenberghe (UPC KU Leuven).
Doorgaans hebben mensen al een jarenlang psychiatrisch traject achter de rug. “Het is belangrijk dat alle zinnige behandelopties uitgeput zijn”, zegt hoogleraar palliatieve geneeskunde Wim Distelmans (VUB), voorzitter van de euthanasiecommissie. “Als je iemand niet kunt genezen, noch het lijden kunt verlichten, heeft verder behandelen geen zin. Wie zijn situatie dan als ondraaglijk ervaart, heeft recht op euthanasie.”
Lees meer in De Morgen (enkel voor abonnees)
Vorig jaar kozen in ons land 3.423 mensen voor euthanasie, 66 onder hen deden dat — net als Aron Wade — omwille van psychisch lijden, zo blijkt uit cijfers van de Federale Controle- en Evaluatiecommissie voor Euthanasie (FCEE). Hoe verloopt die procedure en wie komt ervoor in aanmerking?
Als dat positief is en de patiënt is terminaal, wint de arts het advies in van een arts van het LevensEinde InformatieForum (LEIF) of een specialist, zegt Wim Distelmans, professor palliatieve geneeskunde. Bij een niet-terminale patiënt moet de arts het advies inwinnen bij een LEIF-arts en nog een derde gespecialiseerde arts. Vervolgens doorloopt de patiënt minstens een maand wachttijd alvorens over te gaan tot de uitvoering van de euthanasie. Bij een terminale patiënt is euthanasie al binnen de 24 uur mogelijk. De patiënt kan echter op elk moment beslissen om zijn aanvraag weer in te trekken. (KGG)
Lees meer in Het Laatste Nieuws (enkel voor abonnees)
Kijk ook hier: Voor wie nood heeft aan een luisterend oor | deMens.nu
