Abortus, een kwestie van liefde
Lees de opinie van Jurgen Slembrouck op vrtnws
In “J’ veux de l’amour” zingt Raymond Van Het Groenewoud dat hij liefde wil voor zijn verstrooide madam “Die haar pil vergat, voor abortus, op weg naar Amsterdam.”
Het zou nog tot 1990 duren alvorens de abortuswetgeving in België van kracht werd en vrouwen niet langer naar het buitenland moesten reizen om hun zwangerschap in medisch veilige omstandigheden te laten beëindigen.
De wet kwam er zeer tegen de zin van de toenmalige christendemocratische CVP, die een wisselmeerderheid moest slikken en lijdzaam moest vaststellen dat haar toenmalige socialistische coalitiepartner een deal had gesloten met de oppositie om abortus provocatus onder bepaalde voorwaarden niet strafbaar te maken.
Ondertussen staat het recht op abortus in eigen land niet langer ter discussie. Sterker nog, een meerderheid van de Belgen is zelfs gewonnen om vrijwillige zwangerschapsafbreking te schrappen uit het strafwetboek.
Want abortus wordt in principe nog steeds beschouwd als een misdrijf. Wanneer niet is voldaan aan alle wettelijke voorwaarden geldt het nog steeds als een inbreuk tegen “de order der familie en tegen de openbare zedelijkheid” (titel VII van het Strafwetboek).
Uit een opiniepeiling uitgevoerd door Kantar TNS en met wetenschappelijke ondersteuning door de Université Libre de Bruxelles en de UHasselt blijkt dat vandaag iets meer dan 75% van de Belgen abortus niet als een misdrijf beschouwt en van mening is dat het uit het strafwetboek moet worden geschrapt. Opvallend is dat uit het onderzoek blijkt dat ook 71,3% van de mensen die zich katholiek noemt, gewonnen is voor zo een schrapping.
Zelfbeschikkingsrecht als liefde
Steeds meer mensen, gelovig of niet, aanvaarden dat mensen het recht hebben om zelf over hun eigen leven te beschikken. Bijna 77% van de respondenten is het eens dat “De ultieme beslissing om beroep te doen op een vrijwillige zwangerschapsafbreking bij de vrouw ligt, ongeacht de mening van de omgeving.”
De erkenning van dit recht, dat ook speelt in andere bio-ethische thema’s zoals euthanasie, geldt steeds meer als een uiting van medemenselijkheid. Als een bijzondere vorm van liefde voor de medemens, die uitgerekend omwille van zijn autonomie respect en mededogen verdient. Het besef dat mensen in de uitoefening van dit recht gefnuikt worden en daardoor kunnen lijden, ervaren we steeds meer als onaanvaardbaar.
Allicht was dat afgelopen vrijdag ook het motief voor de vele Ieren die gestemd hebben om het Ierse grondwetsartikel dat abortus strafbaar stelde, te herzien.
Ook op het platteland waarvan de bevolking als overwegend katholiek wordt beschouwd en waarvan men had verwacht dat die tegen een herziening zouden stemmen, waren er uiteindelijk meer ja-stemmers. Zo komt er binnenkort allicht een einde aan de ellende waar vele Ierse vrouwen de voorbije jaren onder gebukt gingen.
Naar schatting reizen jaarlijks ongeveer 3000 van hen naar het buitenland om een abortus te laten uitvoeren en 2000 anderen bestellen via het internet abortuspillen die ze zonder verdere medische begeleiding innemen. Dit alles in volledige illegaliteit en met het bijhorende stigma.
Betrouwbare informatie
Het referendum in Ierland is niet alleen bijzonder omwille van de uitslag en het onderliggende ethische motief. Ook werd duidelijk hoe kwetsbaar vandaag de democratie is geworden en hoe ze, misschien meer dan ooit, afhankelijk is van betrouwbare informatie.
In de weken die vooraf gingen aan de stembusgang werd er door de voor- en tegenstanders campagne gevoerd om mensen te overtuigen van de ene of andere visie. Daarbij werd ook volop gebruik gemaakt van sociale media. Maar al snel bleek dat er ook vanuit het buitenland, voornamelijk door pro-life bewegingen, pogingen werden ondernomen om de stembusgang te beïnvloeden.
Met schijnbaar onpartijdige informatie werd subtiel geprobeerd om mensen naar het neen-kamp over te halen. De inmenging ging zo ver dat facebook besloot om alle buitenlandse campagnes te weren en Google zelfs alle advertenties die met de stembusgang verband hielden.
Met schijnbaar onpartijdige informatie werd subtiel geprobeerd om mensen naar het neen-kamp over te halen.
Het is onduidelijk welke impact de online-campagnes gehad hebben. Wat ze wel duidelijk hebben gemaakt is het belang van betrouwbare informatie voor het uitoefenen van het democratisch burgerschap. Uitgerekend wanneer het gaat over dergelijke delicate materies van algemeen belang is toegang tot onpartijdige informatie van het grootste belang.
De vermarkting van informatie door sociale media wordt vaak als een bedreiging beschouwd voor de klassieke media maar het abortusreferendum maakt duidelijk dat zij onmisbaar zijn en een unieke rol kunnen spelen.
Het zelfbeschikkingsrecht dat in deze kwestie centraal stond, kan maar naar waarde worden geschat wanneer men toegang heeft tot betrouwbare informatie. In het bijzonder zijn publieke omroepen die omwille van hun aard neutraal moeten zijn, levensnoodzakelijk voor de goede werking van een liberale rechtsstaat.
