Nieuws

Jurgen Slembrouck schrijft in een opinie: Wat geldt voor melk, geldt ook voor de boerkini. Althans volgens de Gentse burgervader Daniël Termont. Eerder was de rechtbank van eerste aanleg in Gent van oordeel dat een verbod op het dragen van de boerkini een ontoelaatbare inperking van de godsdienstvrijheid vormt en moslima’s discrimineert. Maar met die motivering is Termont het niet eens. Dat religieuze motief vindt hij te beperkend.

Lees het artikel op vrtnws.

Jurgen Slembrouck,
Universiteit Antwerpen
Vrijzinnige Dienst

Naar verluidt wordt het Gentse stadspersoneel overstelpt met vragen van Gentenaars die hen smeken of ze toch ook niet, net als moslima’s, een boerkini mogen dragen. Het gaat om Gentenaars die lijden aan overgewicht of huidziekten, mensen die geopereerd zijn of om travestieten en transgenders. Precies daarom heeft de stad beroep aangetekend tegen het vonnis. Tenslotte is Gent de meest inclusieve stad van Vlaanderen en heeft iedereen het recht om een ‘lichaamsbedekkend badpak’ te dragen. Want dat is het eufemisme dat gebruikt wordt om het religieuze karakter van de boerkini te doen vergeten.

De boerkini is namelijk een boerka gemaakt uit badstof maar zonder de tralies. In die zin is de term dan ook goed gekozen door de ontwerpster ervan Aheda Zanetti. Een Australische moslima die, alle religieuze vroomheid ten spijt, de woorden ‘burkini’ en ‘burqini’ als merknaam heeft laten registreren en men misschien wel van winstbejag maar bezwaarlijk van islamofobie kan beschuldigen.

Zin voor humor

Hopelijk wordt de stad Gent in het gelijk gesteld, want het lijstje van Termont lijkt me nog onvolledig. Vele anderen zouden namelijk ook gebaat zijn met de legalisering van de boerkini. Ik denk aan zwaarbehaarde mannen en de vele ‘witte’ mensen die zich stilaan zijn gaan schamen voor hun huidskleur. En natuurlijk denk ik ook aan al diegenen die met de islam willen spotten en een boerkini met een mohammedcartoon willen dragen. Of aan mensen met minder zin voor humor, een boerkini met de slogan “Stop de islamisering eigen volk eerst!” Want wie echt inclusief wil zijn, moet ook kunnen verdragen dat opinies waar men het mogelijk niet eens mee is, geventileerd worden. Dus, helaas voor Termont, ook de opinies van mensen die niet tot de eigen electorale achterban behoren.

Als de vrijheid dan toch het hoogste goed is, met welk recht zouden we dan naturisten weren?

Overigens, over inclusiviteit gesproken, wie een beetje consequent is moet natuurlijk ook aanvaarden dat mensen die graag in hun blootje willen zwemmen toegang hebben tot de Gentse wateren. Als de vrijheid dan toch het hoogste goed is, met welk recht zouden we dan naturisten weren? Indien we de religieuze preutsheid van sommigen moeten respecteren waarom dan niet het gebrek aan preutsheid van anderen?

Slimmeriken zullen opwerpen dat het naturisme geen godsdienst is en dus niet op voet van gelijkheid moet behandeld worden met de islam. Dat is juist maar artikel 9 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, waar tegenstanders van een boerkiniverbod zich op beroepen, beschermt niet enkel de godsdienstvrijheid, maar ook de vrijheid van gedachte en geweten en de vrijheid om die overtuiging tot uiting te brengen. Bovendien beantwoordt  het naturisme aan de criteria die het Europees Hof voor de Rechten van de Mens hanteert om het beschermwaardige karakter van een overtuiging te bepalen. Voor naturisten heeft het immers een “bepaalde graad van geldigheid, ernst, cohesie en belangrijkheid”. En overigens, was het punt van Termont nu net niet dat dat religieuze motief te beperkend is?

Biologie

De rechter die zich over het boerkiniverbod heeft uitgesproken maakte onder meer gebruik van de “wetenschappelijke bevindingen” van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Dat is van oordeel dat de grote hoeveelheid badtextiel waaruit de boerkini gemaakt is, geen problemen stelt op het vlak van hygiëne en veiligheid. Bij uitbreiding zal de afwezigheid van badtextiel zoals bij het naturisme dus wel helemaal geen probleem vormen.

Maar kan deze problematiek wel op wetenschappelijke gronden beslecht worden? Het probleem dat de boerkini aan de orde stelt heeft immers minder te maken met ‘feiten’ dan wel met ‘waarden’ en wat we verstaan onder “goede zeden”. Voor sommigen is de boerkini immers geen badpak maar een religieus zwemuniform dat uitdrukking geeft aan een bepaalde godsdienstige seksuele ethiek die de gelijkwaardigheid van man en vrouw in vraag stelt. In die zin is de boerkini vergelijkbaar met de hoofddoek.

Blijkbaar zijn moslims van mening dat vrouwen bepaalde biologische eigenschappen bezitten die maken dat zij meer dan mannen de lasten moeten dragen die gepaard gaan met hun seksuele ethiek.

Volgens Othman El Hammouchi belichaamt de hoofddoek “het islamitische gebod om zijn schoonheid te sparen voor zijn man/vrouw.” Dat lijkt al bij al onschuldig maar het venijn zit hem in de staart: “Dat de last hierbij ongelijk verdeeld is, is louter te wijten aan de biologie.”

Blijkbaar zijn moslims van mening dat vrouwen bepaalde biologische eigenschappen bezitten die maken dat zij meer dan mannen de lasten moeten dragen die gepaard gaan met hun seksuele ethiek. Dat roept natuurlijk de vraag op wat die biologische eigenschappen zouden kunnen zijn? Hebben vrouwen van  nature mooier haar dan mannen? Of zijn het hun borsten en billen die maken dat ze zichzelf meer moeten bedekken? Of heeft de islamitische preutsheid er mee te maken dat vrouwen over slechts een beperkt aantal eicellen beschikken en mannen over miljarden zaadcellen en dat vrouwen zich daarom kuiser moeten kleden?

MeToo

Wat er ook van zij, “beauty lies in the eye of the beholder”. De islamitische blik getuigt van een uitgesproken mannelijk, paternalistisch perspectief. Een perspectief dat ongelijkheid tussen mannen en vrouwen herleidt tot biologische verschillen. Verschillen die maken dat vrouwen blijkbaar niet hun eigen zaakwaarnemer kunnen zijn en die gepaard gaan met fundamentele ongelijkheid.

Het is een opvatting die we, mede door het christendom, ook lange tijd in Europa in de praktijk hebben gebracht maar die we ondertussen gelukkig hebben verworpen. Vandaag zijn we van mening dat biologische verschillen, die tussen mannen en vrouwen uiteraard bestaan, op geen enkele manier een ongelijkwaardige behandeling rechtvaardigen. Jammer dat de MeToo-beweging alweer over haar hoogtepunt is, anders zou boerkini#MeToo zeker ‘trending’ zijn.

De nieuwe preutsheid en politiek correcte zelfcensuur die we vandaag om ons heen ontwaren, zijn misschien wel een teken aan de wand.

Vreemde vogels

Tot slot nog dit. Betekent dit alles dat we de boerkini moeten verbieden? Persoonlijk meen ik van niet. In die zin ben ik het eens met Prof. Patrick Loobuyck “In een open en vrije samenleving kan men vreemde vogelsspotten – ook in zwembaden.” Voorlopig vormt de boerkini  nog geen bedreiging voor de openbare orde. Daarnaast zijn er ook geen aanwijzingen dat de vrouwen die een boerkini wensen te dragen dat onder druk doen. Maar dat betekent evenmin dat waakzaamheid niet geboden zou zijn. De nieuwe preutsheid en politiek correcte zelfcensuur die we vandaag om ons heen ontwaren, zijn misschien wel een teken aan de wand.

Van vreemde vogels, exoten zoals halsbandparkieten bijvoorbeeld, is geweten dat ze het voortbestaan van inheemse soorten onder druk zetten en bijzonder moeilijk te bestrijden zijn. Dat geldt ook voor de islam die door haar strenge geloofsleer en geloofspraktijk loyale vogels oplevert die maar moeilijk uit de kolonie kunnen ontsnappen. De kuikens van deze vreemde vogels kunnen we echter wel een goede dienst bewijzen door zelf zonder schroom gebruik te maken van onze vrijheid. Ik verkies daarom onderbouwde kritiek en spot boven een verbod.