Nieuws

Katrien Masson was jarenlang begeleidster bij De Lovie vzw. Sinds kort heeft ze, samen met enkele collega’s, een coördinerende functie bij Dorpspunt in Beveren. Ze vertelt ons over de bijzondere waarde van het Dorpspunt, een plek die verbindt, verwarmt, en waar boven alles voor elkaar wordt gezorgd. En wij delen graag haar verhaal.

Basisbehoeften dicht bij huis

Beveren aan de IJzer is een piepklein dorp. Hier was echt niets. Geen bakker, geen slager, geen groente- en fruitwinkel. De dichtstbijzijnde supermarkt ligt meer dan tien kilometer verderop. Beveren heeft één café, maar voor alle basisbehoeften moesten de dorpsbewoners zich verplaatsen. Wie geen auto heeft, moet een beroep op het openbaar vervoer doen. Maar dat is erg beperkt in deze regio, hier rijdt alleen de belbus. Er waren plannen om een mobiliteitsproject op te starten, en toen veranderde dat idee: in plaats van de mensen naar de winkels en de diensten te vervoeren, brengen we de dienstverlening naar de mensen.

Aan de dorpsbewoners werd gevraagd wat ze in hun dorp het meest misten. Daaruit bleek dat iedereen zijn dagelijkse aankopen, zoals vers brood, vlees, groente of fruit, dicht bij huis wil doen. De bevraging maakte ook duidelijk dat de dorpsbewoners sociaal contact misten. Vooral oudere mensen die geen deel uitmaken van het verenigingsleven, voelden zich vereenzamen. Zo groeide het idee van Dorpspunt in Beveren.

Lokaal, sociaal en mobiel

Sinds 2004 stond er midden in het dorp een restaurant te huur. De Lovie vzw besloot om het veelzijdige pand te huren en er een wisselwerking te organiseren tussen enerzijds mensen met een beperking, die verantwoordelijk zijn voor de werking van Dorpspunt in Beveren, en anderzijds de dorpsbewoners, die duidelijk nood hadden aan een dergelijke dienstverlening. Inmiddels is het Dorpspunt uitgegroeid tot een buurtwinkel, een ontmoetingsplek en een mobiliteitsknooppunt. Met de buurtwinkel hebben we bijzondere aandacht voor landbouwproducten uit de korte keten. We proberen samen te werken met de lokale handelaren. Zo kopen we onze zuivel bij een melkveebedrijf in de buurt, worden groente en fruit door een boerderij wat verderop geleverd, en kunnen we rekenen op de aanvoer van drie vleesboeren uit de streek. We verkopen ook dagelijks vers brood en gebak. Zelfs de potten chocopasta in onze rekken worden door een buurtwinkel uit een nabijgelegen dorp geleverd.

Het Dorpspunt heeft ook een sociale functie. We zien vaak mensen die binnenwaaien voor een babbel bij een kopje koffie, al dan niet gekoppeld aan een vraag om dienstverlening. Want dat doen onze medewerkers ook. Wie een fiets wil laten herstellen, met een paar kapotte schoenen zit, of zijn post wil laten ophalen, kan hier terecht. De meeste dorpsbewoners zijn oudere mensen. Het Dorpspunt slaagt erin om hen uit hun isolement te halen. Soms komt iemand twee bananen kopen. Ondertussen weten we dat die bananen een voorwendsel zijn om eens buiten te komen en mensen te ontmoeten. Tot slot proberen we een aanbod rond mobiliteit te creëren. Mensen spreken hier af om te carpoolen, we lenen een bakfiets uit, of verhuren een elektrische fiets. Op die manier brengen we mensen dichter bij elkaar.

Een écht buurtnetwerk

Bij de opstart van het Dorpspunt was er veel overleg met de dorpsbewoners nodig. Mensen stonden kritisch tegenover dit nieuwe initiatief. Gelukkig verdween de argwaan snel. De criticasters die bij aanvang erg wantrouwig waren, zijn nu onze grootste fans. Veel van die mensen zijn ondertussen vrijwilliger geworden. De enige manier om dit project voldoende slaagkans te gunnen, is goed naar de lokale bevolking te luisteren. Dat blijven we doen. Een paar keer per jaar organiseren we een overleg waarop de dorpsbewoners zijn uitgenodigd. Zo kwamen we te weten dat we ons aanbod moesten uitbreiden, met onder andere vuilniszakken.

We houden onze ogen en oren open; op die manier detecteren we wat er in de buurt leeft. Gaat er iemand met vakantie? Dan komen onze mensen langs om de bloemen te gieten of de kat te voederen. Heeft iemand rugpijn? Dan helpen onze mensen om het gras te maaien. Wij concurreren ook niet met de bestaande initiatieven. Omdat er al een café was, besloten we om geen alcoholische dranken te serveren. En een croque-monsieur kan je hier niet eten, daarvoor moet je bij onze buren zijn. Een minpunt? Dat kan. Maar goede buren maken goede vrienden, alleen zo bouw je aan een écht buurtnetwerk.

Zinvol werk

De meeste medewerkers van Dorpspunt in Beveren zijn bewoners van De Lovie vzw, sommigen wonen ook thuis. Ze komen naar hier in wisselende groepjes van acht personen, met de bus of met eigen vervoer. In het Dorpspunt leven ze op het ritme van het dagelijkse leven. Wanneer ze ’s ochtends toekomen, brengen ze eerst de winkel in orde. Daarna wordt er koffie gedronken en ondertussen bespreken ze hun taken. Zo zijn er elke dag twee mensen die ijzergalettes (of luk’n) bakken, onze specialiteit. ’s Middags is er verse soep en een warme maaltijd voor de medewerkers. Hoe de mensen dat zelf ervaren? Ze komen graag, natuurlijk.

Maar niet iedereen is hiervoor geschikt. In het centrum van De Lovie vzw ziet de dagbesteding er anders uit; er kan al eens gewandeld worden of er wordt tijd uitgetrokken voor een spelletje met de bewoners. Bij Dorpspunt in Beveren is de verantwoordelijkheid groter. Zo moet de winkel elke dag open zijn en netjes worden gehouden. Wanneer dorpsbewoners een dienstverlening vragen, dan rekenen ze er ook op dat die taak door onze medewerkers wordt uitgevoerd. Hier moet veel meer, maar misschien is dat net goed. Onze medewerkers voelen dat het werk dat ze hier verrichten zinvol is.

Terecht trots

Dorpspunt in Beveren won de Matexi Award, de prijs voor het meest verbindende buurtinitiatief van België. Het project werd ook genomineerd als Radicale Vernieuwer, een initiatief van onder meer de Sociale InnovatieFabriek, Radio 1 en De Standaard. De Lovie vzw is terecht trots op dit project en droomt van een uitbreiding in de Westhoek. Ook andere instellingen en dorpen zijn geïnteresseerd om een gelijkaardig initiatief op te starten.

Foto bovenaan © Nele Deblauwe