50 jaar Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw
Een korte historiek
Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg10 nr2
Voor deMens.nu is 2021 een feestjaar, want de vrijzinnig humanistische koepelvereniging blaast vijftig kaarsjes uit.
Franky Bussche
De Unie Vrijzinnige Verenigingen, afgekort als UVV, ontstaat in 1966 als een feitelijke vereniging. Op 31 maart 1971 wordt UVV een vzw. Samen met het Centre d’Action Laïque (CAL) wordt op 14 juli 1972 de Centrale Vrijzinnige Raad (CVR) gevormd die de officiële gesprekspartner voor de federale overheid wordt. Er wordt geijverd voor de erkenning van de vrijzinnig humanistische levensbeschouwing.
In 1980 komt er voor het eerst een geldelijke steun van de overheid. De Wet van 23 januari 1981 betreffende de subsidiëring van de niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen in België voorziet een jaarlijkse subsidie voor de praktische uitbouw van de morele dienstverlening.
Eind 1981 start UVV in Vlaanderen en Brussel met een prospectiefase. Eind 1982 en begin 1983 gaan de eerste moreel consulenten aan de slag in de Centra voor Morele Dienstverlening (CMD) te Laken, Gent, Hasselt, Antwerpen, Brugge en Leuven. In elk CMD is er ook een administratieve medewerker, alsook op het federaal secretariaat. De bedoeling is het voorzien van een aanbod van niet-confessionele morele dienstverlening voor de bevolking in het algemeen.
De werking van een CMD werd in vier velden opgedeeld: onthaal en informatie, morele en vrijzinnige dienstverlening (ondersteunen regionale vrijzinnige gemeenschap, verspreiding vrijzinnig gedachtegoed, aanvullende hulp lokale afdelingen lidorganisaties, vrijzinnige plechtigheden), begeleiden en vormen, en morele bijstand.
In 1993 werd de grondwettelijke erkenning een feit. Aan het toenmalige artikel 117 (huidige 181) van de Grondwet werd een tweede lid toegevoegd: “De wedden en pensioenen van de afgevaardigden van de door de wet erkende organisaties die morele diensten verlenen op basis van een niet-confessionele levensbeschouwing, komen ten laste van de Staat; de daartoe vereiste bedragen worden jaarlijks op de Rijksbegroting uitgetrokken.”
De vrijzinnig humanistische gemeenschap diende te wachten tot 2002 voor het stemmen van de uitvoeringswet. Op 21 juni 2002 werd de Wet betreffende de Centrale Raad der niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen van België, de afgevaardigden en de instellingen belast met het beheer van de materiële en financiële belangen van de erkende niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen afgekondigd. Dat gebeurde op een symbolische dag, namelijk op 21 juni of Wereldhumanismedag.
Per provincie wordt er een instelling voor niet-confessionele morele dienstverlening opgericht, met rechtspersoonlijkheid, die het beheer van de materiële en financiële belangen van de erkende gemeenschap en de CMD’s binnen de gebiedsomschrijving waarneemt. De wet van 2002 liet een significante groei toe op het vlak van personeel en vestigingen.
Eind 2011 wordt de roepnaam van UVV deMens.nu en worden de CMD’s de huizenvandeMens.
In 2021 wordt een geactualiseerd beleidsplan gelanceerd. De dienstverlening van deMens.nu focust zich op info en educatie, gesprekken, gemeenschapsvorming en maatschappijverandering. De doelgroepen van jongeren en vrijwilligers vormen een prioriteit. Via corporate governance geven we een antwoord op de vraag wat we bij deMens.nu een waardevolle manier van samenwerken vinden.
