fbpx
deMens.nu

Blikvanger: Laten we blijven praten over mentaal welzijn (ook na corona)

Het coronavirus heeft zowat ieders leven drastisch veranderd, niet zo gek dus dat dat bij velen ook een weerslag heeft op het mentaal welzijn. Ook jongeren zaten het afgelopen jaar niet zo lekker in hun vel. Gelukkig kan daarover gepraat worden, of alleszins toch al meer dan vroeger. Laten we daar dan ook vooral niet mee stoppen wanneer de coronamaatregelen één voor één stilaan op de achtergrond verdwijnen.

Deuk in het mentaal welzijn

De coronacrisis brengt niet alleen fysieke gezondheidsproblemen met zich mee, het is minstens evenzeer een periode van mentale moeilijkheden. Een groot deel van de bevolking worstelde met social distancing, het werken van thuis uit en het wegvallen van uitlaatkleppen. Deze periode is dan ook voor niemand makkelijk geweest.

Uit onderzoek blijkt echter dat jongeren hier disproportioneel veel last van hadden. Waar dit in normale omstandigheden een periode is van ontdekken, uitproberen en leren, zat men nu gevangen tussen vier muren. Negatieve gevoelens staken bij hen dan ook meer dan eens de kop op. Volgens de vijfde COVID-19-gezondheidsenquête van Sciensano had maar liefst 39% van de 18- tot 24-jarigen in december 2020 last van angst en 37% van deze leeftijdsgroep kampte op dat moment met depressieve gevoelens. Hun mentaal welzijn kreeg dus echt een deuk.

Vele initiatieven

Aanvankelijk was er vooral veel aandacht voor het inperken van de fysieke gezondheidsrisico’s, maar al snel schoten er ook allerlei initiatieven uit de grond die het mentaal welzijn de aandacht gaven die het nodig had. Het online platform ‘Onbespreekbaar’ werd op zeer korte tijd immens populair. Awel kwam met een campagne om jongeren te stimuleren om eens echt met elkaar te praten over hoe ze zich voelen. De Vrije Universiteit Brussel belde al haar studenten op om te polsen hoe het met hen ging. DeMens.nu moedigde mensen aan om gebruik te maken van hun netwerk aan de hand van de Belboom.

En ook op kleinere schaal leek er aandacht te zijn voor het mentale welzijn van deze leeftijdsgroep. Velen hadden het gevoel dat hun vrienden voor het eerst aan elkaar vroegen hoe het echt gaat. Ondanks de verplichte fysieke afstand, kwam men soms toch dichter bij elkaar omdat bepaalde gespreksonderwerpen nu eindelijk eens aangesneden konden worden. Er kwam meer ruimte voor kwetsbaarheid. Omdat iedereen tijdens deze pandemie wel eens lastige momenten doormaakte, kwam er ook meer begrip voor anderen die het hier moeilijk mee hadden.

Uiteraard kan men dit alleen maar toejuichen. Men mag zich af en toe eens minder goed in zijn vel voelen én men kan daarover eerlijk zijn naar anderen toe. Eindelijk lijkt het taboe op mentale problemen een beetje af te brokkelen, al zullen er nog meer inspanningen nodig zijn om het echt volledig te doorbreken. Er worden stappen gezet in het bespreekbaar maken van mentale gezondheid, maar toch is er één ding waar ik me zorgen over maak. Wat na de coronacrisis?

Wat nu?

Ondertussen zijn de vooruitzichten hoopvol. De vaccinatiecampagne komt op kruissnelheid en misschien lijkt ons leven binnen enkele maanden alweer min of meer op het leven dat we kenden van voor de coronacrisis. Al hoop ik vooral dat we niet volledig teruggaan naar het ‘oude normaal’.

Ik hoop dat we initiatieven zoals hiervoor opgenoemd, blijven steunen. Ik hoop dat we aan elkaar blijven vragen hoe het echt met de ander gaat. Ik hoop dat we ruimte blijven maken voor kwetsbaarheid. Ik hoop dat we blijven werken aan het doorbreken van het taboe rond mentale gezondheid.

De coronacrisis lijkt een opening gecreëerd te hebben om al deze dingen te doen. Laten we die opening niet terug dichten zodra we weer verre reizen kunnen maken of mogen dansen op festivals. Ook dan zullen er namelijk nog mensen zijn die worstelen met mentale problemen, mensen die nood hebben aan een luisterend oor. Hopelijk moeten zij niet opnieuw over de drukte heen schreeuwen om gehoord te worden.

Een oproep voor het beleid

We kunnen dit echter niet alleen. Het zou heel mooi zijn als we ook na de coronacrisis oprecht blijven luisteren naar elkaar en de gesprekken over mentaal welzijn niet uit de weg gaan, maar dat zorgt er natuurlijk niet voor dat mentale klachten verdwijnen als sneeuw voor de zon. In sommige gevallen is er meer nodig…

Volgens onderzoek van de Vlaamse Vereniging van Studenten kon maar liefst 69% van de angststoornissen en 49% van de depressies bij studenten voorkomen worden door een goed preventiebeleid. Het is dus hoog tijd om te bekijken waar het dan misgelopen is met dat beleid en hoe dit in de toekomst voorkomen kan worden. En wanneer jongeren dan toch in de knoop geraken, moeten ze de weg vinden naar goede en laagdrempelige hulpverlening. Ook daar valt ongetwijfeld nog veel vooruitgang te boeken.

Ik ben ontzettend blij dat er in het afgelopen jaar een belangrijk gesprek op gang gekomen is. En wanneer we allemaal – zowel de gewone burger als de beleidsmaker – inspanningen zullen leveren om dit gesprek niet dood te laten bloeden, dan heeft deze coronacrisis alvast één goede zaak opgeleverd.

Hanna Bongaers
Stagiaire bij deMens.nu & studente sociaal werk aan Hogeschool PXL

In onze rubriek Blikvangers bieden we een platform aan kritische collega’s, vrijwilligers en stagiairs die graag hun blik werpen op de mooie en minder mooie kantjes van onze samenleving.