Zwemmen in het donker

Zwemmen in het donker

19 oktober 2021 / Magazine/Van de bovenste plank

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg10 nr4. Lees hier meer recensies.

Ellen Vandevijvere

In het naoorlogse communistische Polen van de jaren tachtig moet elke afgestudeerde jongere een verplicht landbouwkamp volgen vooraleer een job te zoeken. Zo ontmoet Ludwik, het hoofdpersonage in de roman Zwemmen in het donker van de Pools-Duitse schrijver Tomasz Jedrowski, de mysterieuze Janusz, en hij voelt zich onweerstaanbaar tot hem aangetrokken.

Ze beginnen een geheime relatie, maar hun ideologisch verschillende opvoeding zorgt voor spanningen met verstrekkende gevolgen. Bovendien is homoseksualiteit er een groot taboe, erger zelfs, mannen worden ervoor gearresteerd. Uiteindelijk moet Ludwik het land ontvluchten.

Ondanks de tragiek van het verhaal is de ontdekkingstocht van het hoofdpersonage mooi om te lezen, met lyrisch filosofische gedachtegangen, als een echte coming of age. Het boek is vlot geschreven, op een dag of twee ben je erdoor. Vooral het einde, waar Ludwik de relatie overschouwt, is ontroerend.

Hoewel het om fictie gaat, geeft het relaas een geloofwaardige inkijk in het tijdsbeeld van het land en de gevoelswereld van het personage. Het herinnert je er als lezer aan dat het taboe rond homoseksualiteit in Polen nog steeds pijnlijk actueel is.