fbpx
deMens.nu

Een bank vooruit

Leerkrachten niet-confessionele zedenleer over hun vak

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg11 nr2. Meer verhalen van leerkrachten hier.

Naam: Ny Wille

Aantal jaren voor de klas: 17

Scholen: Gemeentelijke Sportbasisschool Heusden & Gemeentelijke Basisschool De Windwijzer Kalken

Jaren: 1ste tot en met 6de leerjaar

Hoe laat je de leerlingen in de lessen niet-confessionele zedenleer reflecteren over hun angsten en de toekomst?

 

Angst bestaat in vele gradaties en onder verschillende vormen. Angst voor mensen, onder wie jezelf, dieren, plaatsen, gevoelens, wat mensen zeggen (over jou of anderen), wat je jezelf aanpraat, wat je zelf wil geloven, wat je ziet en hoort in de media en op sociale media, op school, van vrienden of bij familie, het onbekende, herkenbare situaties die angst opwekken, nu of toen, wanen en gedachten …

Roel © Ny Wille

De allerkleinsten van het eerste en tweede leerjaar maken kennis met de dagelijkse kleine en grote beslommeringen aan de hand van zelfgeschreven en geïllustreerde verhalen, met als hoofdpersonage Roel. Mijn zelfgemaakte pop Roel volgt ook elke les mee. Herkenbare, nieuwe en vreemde situaties zijn de aanzet voor het nagaan en bespreken van gedachten, gedragingen en gevoelens.

Vertellen uit eigen ervaringen, en denk-, doe- en rollenspelen maken dat de kinderen spelenderwijs onderzoeken of angst terecht is en of die door kennis en wetenschap voorkomen en/of opgelost kan worden. Elke les voorzie ik ook een passend liedje, versje of dansje. Dat maakt de lessen vrolijk en blij, ook al hoort ‘angst’ daar soms bij.

Besaya © Ny Wille

Voor het derde en vierde leerjaar creëerde ik de figuur Besaya, een adoptiekind uit Ghana. De leerlingen ontdekken de angsten van Bes als gevolg van alles wat nieuw en vreemd is hier in België. Ze krijgen de opdracht zich in te leven in hoe Bes zich voelt, waarna ze op zoek gaan naar de verschillen tussen de vroegere leefwereld van Bes en de westerse wereld waarin ze nu verblijft. Bes geruststellen en haar helpen te geloven in een rooskleurige toekomst, hier bij ons, is een van de doelstellingen.

Het ontdekken en onderzoeken van wat anders is, leert ‘mijn’ leerlingen dat angst in heel wat situaties kan ontstaan, ook bij henzelf. Onderzoek aan de hand van vragen en passende informatie(bronnen) is de aanzet voor het vinden van oorzaken, gevolgen, alternatieven én oplossingen voor een gesteld probleem. Net als de kleintjes krijgen ook zij luister-, kijk- en inlevingsopdrachten, al dan niet gecombineerd met (samen)spel en allerlei gespreksvormen die onze didactiek rijk is. Het aandachtig naar elkaar luisteren, waarbij ze eenieder laten uitspreken en samenvatten wat ze hebben begrepen uit de informatie en uit elkaars meningen en inzichten, is een vaststaand gegeven in de lessen zedenleer en vooral bruikbaar in het leven …

In het vijfde en zesde leerjaar gaan de leerlingen op dezelfde manier te werk. Met als verschil dat zij op hun leeftijd al beseffen dat de toekomst in hun handen ligt. Ze maken kennis met mensen die niet alleen hun eigen toekomst ten goede hebben beïnvloed, maar die ook de samenleving hebben veranderd. Van Nelson Mandela en Anne Frank, over Shin Dong-hyuk en Wilma Westenberg, tot Rekha Kalindi en William Kamkwamba, die allen weerstand en angst hebben overwonnen door op ‘goed’ in te zetten.

De leerlingen trekken niet alleen lessen uit het verleden, ze brainstormen ook over hedendaagse problemen en angsten veroorzaakt door zichzelf, anderen of (wereld)leiders. In team onderzoeken, (rollen)spelen, debatteren, antwoorden op vragen noteren, alternatieven en oplossingen zoeken, inzichten en meningen delen, tot een evaluatie of besluit komen, dat alles helpt hen vast en zeker vooruit in het moreel en positief denken.

Dankzij de inzichten, alternatieven en oplossingen die de leerlingen nu al zien, krijgt onze toekomst mede door hen een tien op tien.

 

Illustratie en tekst © Ny Wille