Dwars door de storm
Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg11 nr3. Lees hier meer columns.
Op het terrein
Moreel consulenten bij Defensie nemen de pen op en geven een inkijk in hun werk en werkomgeving.
Lees hier meer over de categoriale morele dienstverlening.
Alexandra Rondas
Na een heftige trainings- en evaluatieweek op zee blijkt dat de Leopold I, fregat van de Belgische marine, nog niet klaar is voor de strijd. Het objectief is de deelname aan een NAVO-oefening. Ergens weet men dat er naast de technische reparaties die moeten worden uitgevoerd ook nog een nieuwe bemanning is die moet worden getraind om het vereiste veiligheidsniveau op zee te halen. De negatieve evaluatie en berichtgevingen in de media slaan bij velen in als een bom en hoewel we naar de kaai varen, moet de bemanning nu door een woeste storm.
Het is mijn eerste zending aan boord van een oorlogsschip en ook ik, als moreel consulent, word deel van de bemanning, deel van het schip. Terwijl er voor mij een nieuwe wereld opengaat, staat de bemanning op een kritisch punt: breken of vechten voor het herwinnen van haar inzetbaarheid.
“Telkens opnieuw verbaasd over de kracht
die ons bij een tegenslag weer overeind krijgt”
Het verdict is zwaar, want de bemanningsleden vereenzelvigen hun identiteit met die van het schip. Een deuk in het zelfvertrouwen is onvermijdelijk. Iedereen heeft zijn eigen manier om met dat slechte nieuws om te gaan en ik verbaas me telkens opnieuw over de kracht die ons bij een tegenslag weer overeind krijgt.
We hebben werk voor de boeg, ikzelf inbegrepen. De strijdlust is er en de wil om te leren is er ook. Tijdens de intensieve trainingen die ’s morgens vroeg beginnen en tot in de late uren doorgaan, krijg ik een beter inzicht in de complexe taken die elkeen te vervullen heeft. Ieder bemanningslid heeft naast zijn/haar vaste functie meerdere rollen in geval van noodsituaties aan boord. De werkdruk ligt hoog en privacy is haast onbestaande. Niet alleen fysiek maar ook mentaal is het uitputtend. De verhoogde spanningsboog veroorzaakt bij velen prikkelbaarheid.
Systematisch pols ik naar de draagkracht van de bemanning, analyseer ik onderliggende spanningsvelden en peil ik naar behoeften op zowel individueel als collectief vlak. Als moreel consulent adviseer ik het commando over die collectieve bevindingen en reik ik concrete handvaten aan.
“Behoefte aan vooruitzicht,
aan een positieve boodschap van hoop”
Collectief is er vooral behoefte aan vooruitzicht, aan een positieve boodschap van hoop, aan vertrouwen in de capaciteiten van de bemanning. Maar ook nood aan het wegnemen van de schuldvraag en het bekrachtigen van de samenhorigheid. Door die boodschap te brengen, creëert het commando een sociaal draagvlak en wordt het individu op zijn innerlijke kracht aangesproken. Waar nodig zal de veerkracht versterkt moeten worden en de zelfontplooiing gestimuleerd, en ook daarbij is voor mij een rol weggelegd.
Op individueel vlak zorg ik ervoor dat mensen bij mij op adem kunnen komen. Een plek waar ze zich veilig kunnen voelen en zich kwetsbaar mogen opstellen. Onbevooroordeeld luister ik, en samen met mijn gesprekspartner gaan we op zoek naar datgene waaruit hij/zij kracht kan putten om verder te gaan.
Op een platform van vertrouwen, transparantie, authentieke communicatie en met respect voor het beroepsgeheim bouw ik vanuit mijn functie als moreel consulent mee aan de veerkracht van de bemanning en help ik hen om de beproevingen te doorstaan. Het geeft me enorm veel voldoening om van betekenis te kunnen zijn en dát geeft mij kracht. Want ik moet toegeven dat het leven aan boord ook voor mij zwaar is.
Na weken training en hard werk worden we beloond. Het schip slaagt voor de nieuwe veiligheidstesten en krijgt groen licht om de vloot te vervoegen en deel te nemen aan de NAVO-oefening. Hier eindigt voor mij mijn eerste opdracht met de marine, meteen een stevige vuurdoop.
Het vergt een sterke visie en een rotsvast vertrouwen, maar met onze grootste krachtbron, onze innerlijke kracht, raken we dwars door de storm.
Foto bovenaan © Shutterstock.com
