Het pleidooi: “Het recht op abortus is een basismensenrecht”
In ‘Het pleidooi’ geeft een persoon gedurende enkele minuten zijn mening over een bepaald onderwerp.
‘Het pleidooi’ is een programma van deMens.nu.
De persoon zegt wat er op zijn lever ligt, legt iets uit, doet een voorstel, spuwt zijn gal … en richt zich rechtstreeks tot jou, de toeschouwer.
“Het recht op abortus is een basismensenrecht”, dat is mijn pleidooi.
door Marleen Temmerman
Marleen Temmerman is gynaecologe en hoogleraar. In 1994 richtte Marleen Temmerman het ICRH (International Centre for Reproductive Health) op, een multidisciplinair onderzoeksinstituut binnen de UGent, met antennes in o.m. Kenia, Mozambique, Rwanda, Congo, Zuid-Afrika, Latijns-Amerikaanse landen en China. Sinds 2015 woont ze in Nairobi, na haar mandaat als hoofd van het Departement voor Reproductieve Gezondheid van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ze is er onder meer directeur van het expertisecentrum voor vrouwen en kinderen aan de Aga Khan University in Nairobi.
“Het recht op abortus is een basismensenrecht”, dat is mijn pleidooi.
Ik heb nog nooit iemand ontmoet die voor abortus is. Ik ben zelf ook niet voor abortus. Maar wel voor het recht op abortus.
Geen enkele vrouw wordt zwanger met het idee om nadien een abortus te laten uitvoeren. Dikwijls is die zwangerschap niet gepland of niet gewild, soms ontstaan na verkrachting.
Abortus is vrijwel steeds een tweede keuze, maar het is wel belangrijk dat ze op het menu staat. Zwangerschap en abortus hangen echt niet af van de wetgeving in een land; meisjes en vrouwen worden nu eenmaal zwanger, al dan niet gepland, gewenst, gedwongen. Geen enkele vrouw wordt door de hulpverlening in de richting van abortus geduwd, steeds worden alternatieven aangereikt en alle opties besproken. Maar uiteindelijk moet de vrouw zelf vrij kunnen beslissen.
Ons werk in China bijvoorbeeld, waar we (ICHR) samengewerkt hebben met overheden heeft geleid tot het voorkomen van miljoenen abortussen. Momenteel werk ik in Kenia waar elke dag zevenhonderd tienermeisjes zwanger worden en elke dag zeven vrouwen sterven als gevolg van onveilige abortus. De Keniaanse grondwet laat in principe abortus toe als de gezondheid van de moeder in het gedrang komt. Conservatieve krachten en vooral religieuze gemeenschappen verzetten zich tegen seksuele voorlichting, voorbehoedsmiddelen voor jonge mensen en tegen abortus. Hier zijn tienerzwangerschappen en -abortussen werkelijk rampzalig. In het middelbaar heb je klassen waar 20 procent van de meisjes zwanger is, het zijn kinderen met kinderen.
Ik heb in mijn carrière ongeveer 18.000 bevallingen gedaan, meestal momenten van intens geluk, maar ik heb ook de donkere kant van de verloskamer gezien en 72 zwangere vrouwen zien sterven. Een groot deel daarvan is te wijten aan illegale abortus. Die meisjes worden opgenomen in het ziekenhuis met infecties, bloedingen of perforaties – en zijn er soms al te erg aan toe om ze nog te redden. Het is mogelijk dat dergelijke scenario’s als gevolg van het terugdraaien van Roe v. Wade gaan toenemen, en dit niet alleen in de Verenigde Staten.
Het is een illusie dat er minder abortussen gebeuren als abortus illegaal is, zo blijkt ook uit cijfers van het Guttmacher Institute. Integendeel, in landen met een goed preventiebeleid en waar abortus mogelijk is bij een ongewenste zwangerschap zie je het minst aantal abortussen per aantal zwangerschappen.
Wie werkelijk het aantal abortussen wil doen dalen – iedereen dus, want niemand is vóór abortus – zet beter in op wetgeving die vrouwen het recht geeft om zelf te beslissen.
In België hebben we op dat gebied geluk, maar op wereldschaal blijft abortus in de meeste landen een heet hangijzer en dikwijls ook een verkiezingsthema. Conservatieve krachten binnen een samenleving, genderongelijkheid, machismo en fanatieke strekkingen binnen religies zijn belangrijke factoren die vrouwenrechten en vrouwengezondheid op de helling zetten.
Meisjes en vrouwen moeten volgens mij zelfbeschikkingsrecht hebben over hun eigen lichaam. Als het kan, gebeurt zo’n abortus in overleg met de partner. Maar de uiteindelijke beslissing moet wel bij de vrouw liggen.
We beseffen te weinig dat verworven rechten niet absoluut verworven zijn, en als het gaat over vrouwenrechten mogen we nooit op onze twee oren slapen.
Daarom: “Het recht op abortus is een basismensenrecht”
Redactie ‘Het pleidooi’: Bert Goossens en Joke Goovaerts
Productie en regie: Joke Goovaerts
Grafiek video: Nathalie Devillers
Montage video: Pieter-Jan Segers
Opname video: AV services VUB
© deMens.nu
Bekijk ook De Inzichten op VRT NU
Meer info over Marleen Temmerman