fbpx
deMens.nu

Het einde van een cyclus

Column verschenen in deMens.nu Magazine jg12 nr1. Lees hier meer columns.

Kurt Van Eeghem

“De herfst blaast op den horen, en ’t wierookt in het hout.” Alleen een dichter kan het einde van een cyclus zo treffend verwoorden. Felix Timmermans schreef die unieke zinnen over het einde van een levenscyclus.

Kent de Antwerpse schepen van Cultuur Timmermans? Het valt te vrezen. Hoewel, hij is al driekwart eeuw dood en dode kunstenaars draagt men in de koekenstad op handen. Er sterft dan ook veel in Antwerpen, de cultuurmarkt, de boekenbeurs, het stadsdichterschap, de projectsubsidies, allemaal dood en begraven. Het Toneelhuis stond op de lijst, dat lukte net niet, maar de Stadsschouwburg is straks een trendy woonproject in een ooit bruisende buurt. Een halve legislatuur bleek genoeg om veel levende kunst onder de aarde te duwen. Denken, durven, doen.

Ik ben een optimist en weet dat het onderdeel is van een masterplan. Geloof me, de schepen broedt op het Schoon Verdiep op verrassende ‘opportunities, targets & goals’. Geef haar de tijd, het komt goed. Straks ontvouwt ze haar plannen en geloof me, de trajecten om de rijke Antwerpse ‘creativity’ te ontwikkelen tot wereldtop zullen ‘state of the art’ zijn. De stad wordt een culturele hotspot, voor minder doet ze het niet, de schepen aan de Schelde.

In mijn stoutste dromen verschijnt de schepen op het dak van de Antwerp Tower met de internationale pers aan haar voeten. Uitkijkend over de weidse metropool vertelt ze honderduit over haar projecten. “Rubens en Van Dyck waren schilders die zonder subsidies de wereld veroverden”, klinkt het, “de een als diplomaat voor koningen en hertogen, en de ander aan het Engelse hof, maar soit, ze speelden het op hun eentje klaar. Dat kunnen Antwerpenaren, dit is een wereldstad. Samen met een duur topbureau brachten we de sector in kaart. Na een eerste uitdraai bedachten ze het keyword, de ‘kunstenkamer’. Het moet een bruisende helpdesk worden waar artiesten gratis terechtkunnen. We geven geen geld – dat is zo twintigste-eeuws – maar overstelpen ze met flankerende maatregelen.”

De schepen komt nu echt op dreef, begrippen als ‘ontzorgen’, ‘culturele reconversie’ en het in kaart brengen van ‘artistieke brownfields’ vallen zomaar uit haar mond. “Alle sectoren … film, theater, muziek, dans en … euh … soit, worden bij onze ‘Solid Project Planners’ verwacht om hun artistieke ideeën af te toetsen. We gaan niemand pamperen, dat is zo ‘old fashioned’, maar begeleiden hen in de realisatieprocessen. Hoe, dat is nog niet helemaal duidelijk, het is een ‘work in progress’, een cocreatief proces. Antwerpen moet schitteren aan het firmament en wat iedereen zelf doet, doet ie beter. Een bestuur mag niet ‘schoonmoederen’, goed beleid laat elke artiest in zijn waarde.”

De schepen wijst in de verte naar een andere toren. “Daar staat de toekomst, de Boerentoren, een baken van cultuur waar de gemeenschap niet voor opdraait.” Haar ogen tollen in het rond als waren het die van de burgemeester zelve. “Wat Fernand Huts kan, kunnen onze kunstenaars ook. Niet alle gebouwen in de stad worden hotels, daar sta ik als cultuurschepen borg voor. Onze ‘advisers’ staan de creatieve ‘stakeholders’ bij om invullingen te verzinnen.” De ‘young potentials’ naast haar knikken gretig. “Sta mij toe een voorbeeld te geven”, en ze wijst daarbij een strak figuur aan met een wel heel bijzondere bril op zijn neus. “Deze artiest is het brein achter een ijssculpturenfestival, een waar topevent. ‘The sky’ is absoluut ‘the limit’. Laat dichters slogans schrijven in plaats van stadsgedichten, laat schilders er beelden bij bedenken, Elsschot en Magritte verdienden hun eerste centjes ook in de reclame.”

“Volg de grote voorbeelden en wij helpen u bij het uitwerken van uw ideeën – ideeën die niet uit de portefeuille van de burger komen gekropen. Later zullen onze musea, onze opera, onze Bourla onze overleden kunstenaars eren.” Ze glimlacht veelbetekenend.

Kurt Van Eeghem is presentator, acteur en schrijver. Meer lezen?

Bekijk ook ‘Het pleidooi’, een programma van deMens.nu, met onder anderen Kurt Van Eeghem.

Foto bovenaan © Isabelle Pateer