fbpx
deMens.nu

Abortus: Het cynische spel van politieke vertragingsmanoeuvres heeft al lang genoeg geduurd

Wetenschappelijke experts doen in een nieuw rapport aanbevelingen voor de verlenging van de abortustermijn tot minstens 18 weken en het afschaffen van de ‘vernederende’ wachttijd van zes dagen. Als deMens.nu, de vertegenwoordiger van de vrijzinnig humanistische gemeenschap in Vlaanderen en Brussel, doen we een oproep aan de federale regering om niet langer te talmen en deze glasheldere aanbevelingen in een wetgevend kader te gieten.

Het gaat goed met onze democratie. Ondanks sterke meningsverschillen – we drukken ons zacht uit – slagen onze politieke verkozenen erin om compromissen te vinden in moeilijke dossiers. Zo sloot de federale regering recent belangrijke akkoorden rond energie en migratie. De Vlaamse regering op haar beurt ontwarde, tegen alle verwachtingen in, de moeilijke knoop van het stikstofdossier. We hopen oprecht dat onze politieke vertegenwoordigers op dit elan verdergaan en binnenkort ook een akkoord kunnen sluiten rond een minstens even belangrijk dossier.

Op vrijdag 10 februari werd namelijk het langverwachte rapport over vrijwillige zwangerschapsafbreking van een comité van experten aan de Vivaldi-regering overhandigd. De experten van dit comité werden aangesteld door de rectoren van de zeven Belgische universiteiten die een volledige medische opleiding aanbieden. Deze werkgroep bestaat met andere woorden uit onafhankelijke experts die hun conclusies hebben gemaakt op basis van nauwgezet wetenschappelijk onderzoek.

Het comité werd in het leven geroepen nadat een wetsvoorstel van de PS niet tot in de plenaire vergadering geraakte, na protest van federaal coalitiepartner CD&V. Dat wetsvoorstel voorzag in de verlenging van de termijn voor vrijwillige zwangerschapsafbreking tot 18 weken en in de verkorting van de bedenktijd tot 48 uur. Wat blijkt nu? Het onafhankelijke comité gaat nog een stapje verder.

Van 12 naar minstens 18 weken

Vandaag is het uitvoeren van een abortus enkel mogelijk tot 12 weken na conceptie, behalve bij medische uitzondering. De experten concluderen dat de termijn best op minimaal 18 tot maximaal 20 weken komt te liggen en alle abortussen die plaatsvinden voor deze verlengde termijn aan éénzelfde juridische procedure moeten worden onderworpen.

Die verlenging is nodig omdat ook na 12 weken er vrouwen zijn die de keuze voor een zwangerschapsafbreking (wil) maken. Als ze de kennis en middelen hebben, trekken ze daarvoor naar Nederland, waar de grens in de praktijk op 22 weken ligt. Als ze daarentegen pech hebben, zijn ze gedwongen in België ongewild een kind ter wereld te brengen.

Als het gaat om de uitbreiding van de termijn komen er steeds twee zaken naar boven. De eerste is dat een abortus in het tweede trimester een zwaardere ingreep is dan in het eerste trimester. Dat is natuurlijk juist, maar medisch gesproken gaat het nog steeds om een ingreep met een laag risico. De experts voorzien in hun rapport hiervoor de gepaste medische omkadering.

Het tweede argument heeft te maken met het ethisch statuut van het embryo. Een foetus op 18 weken is natuurlijk groter en zwaarder dan op 12 weken, maar centimeters en kilo’s zeggen niets over het ethisch statuut van de foetus. Het is verstandiger de grens op de zogenaamde levensvatbaarheid te leggen, het moment waarop het kind, met life support, zou kunnen leven mocht het dan geboren worden. Die grens wordt vandaag bij afspraak op 22 weken gelegd, maar ligt in feite nog minimaal twee weken later. Met 18 of 20 weken zit je nog een veilig eind af van die minimumgrens.

Vernederende wachttijd

De verplichte wachttijd van zes dagen kan volgens de experts best helemaal worden geschrapt uit de wet. Deze wordt immers als vernederend beschouwd omdat het een immaturiteit van vrouwen suggereert. Het veronderstelt dat vrouwen zelf niet in staat zouden zijn om een bedenktijd in te bouwen. Het is daarbij ook belangrijk dat de vrouw de mogelijkheid wordt aangeboden om de eerste consultatie op afstand te laten plaatsvinden. In de praktijk gebeurt de ingreep ook nooit op de dag van de eerste consultatie, of er zou sprake moeten zijn van medische hoogdringendheid.

Er staan nog heel wat interessante en genuanceerde aanbevelingen in het rapport, vijfentwintig in totaal. Er moet bijvoorbeeld meer worden ingezet in de opleiding en beschikbaarheid van hulpverleners. Ook belangrijk: de bestaande financiële drempels voor het laten uitvoeren van een vrijwillige zwangerschapsonderbreking moeten worden weggewerkt. Daarnaast wordt er ook aandacht besteed aan mentale (na)zorg, preventie in de vorm van informatiecampagnes en het terugbetalen van anticonceptie.

Een breed maatschappelijk draagvlak

De bal ligt nu terug in het kamp van de politiek, meer bepaald bij één partij die de anderen er al jaren toe dwingt om dit dossier in de koelkast te houden. En dat ondanks de smeekbedes van het werkveld, een positief advies van de Raad van State en talloze getuigenissen van experts. Dit rapport is de bevestiging van conclusies die al langer op tafel liggen.

We begrijpen dat CD&V een deeltje van haar klassieke achterban, een groep van conservatieve katholieken die zelfbeschikking afwijzen als er ongeboren leven in het spel is, niet tegen de borst wil stoten. Maar tegenover die minderheidsgroep staat een ruime meerderheid, ook mensen die zichzelf als (cultuur)christen beschouwen, die wél de reproductieve rechten van de vrouw wensen te respecteren.

Het rapport vormt een ideale basis om tot een nieuw wetgevend kader te komen. We vragen dat, in het belang van de betrokkenen, elke politieke partij en elk parlementslid zijn/haar/hen verantwoordelijkheid neemt. Het cynische spel van politieke vertragingsmanoeuvres die ingaan tegen de rechten van alle vrouwen in ons land heeft al veel te lang geduurd.

Freddy Mortier – voorzitter deMens.nu

Anne-France Ketelaer – algemeen directeur deMens.nu

Lees het rapport