Nieuws

Een remedie tegen eenzaamheid

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg12 nr3. Lees hier meer artikels over ‘eenzaamheid’.

Als psychotherapeute en levensgenieter heeft Kim Nelis er haar missie van gemaakt om mensen te ondersteunen op het vlak van mentaal welzijn en opvoeding, met de bedoeling het welbevinden te optimaliseren. Veerkracht, zelfzorg en verbinding staan daarbij centraal. Om anderen te inspireren schreef ze er ook een boek over, Omarm mij: verbinding als remedie tegen eenzaamheid. Wij hadden het genoegen de auteur in haar warme thuis in Oudenaarde te ontmoeten.

Evelien Vandenbussche

Wat dreef je om het boek te schrijven?

Kim Nelis: Ik heb dat altijd al willen doen. Het kwam uit mijn hart en mijn hoofd. Ik houd van woorden, ze helpen om emoties te veruitwendigen, om verbinding met anderen te maken. Maar niet alles kan met woorden worden gezegd, stilte kan ook veel betekenen. Daarnaast sluit het boek aan bij mijn studies en praktijkervaring. Ik houd van de mens an sich, het is het interessantste studieobject dat er is.

Wat is eenzaamheid?

Nelis: Eenzaamheid is je niet verbonden of begrepen voelen. Het maakt deel uit van het leven en iedereen komt ermee in aanraking, het is een gegeven waar je niet onderuit kan. Wanneer eenzaamheid chronisch wordt, dan is het problematischer. Ook binnen een relatie kan je je eenzaam voelen, als je niet samen blijft evolueren bijvoorbeeld. We verwachten veel te veel van onze partners. We moeten allemaal aan zoveel eisen voldoen die niemand helemaal kan invullen.

Is fysiek contact belangrijk bij verbinding?

Nelis: Voor mij is verbondenheid echt iets fysieks: mensen horen elkaar in het echt te ontmoeten. Sociale media kunnen daarbij wel helpen en een aanzet zijn, maar op zich zijn ze bij lange na niet voldoende. Voor de coronacrisis bestonden eenzaamheid en huidhonger ook al, door de pandemie is het thema meer in de belangstelling gekomen en staat men er vaker bij stil.

Met wie voel jij verbondenheid?

Nelis: Vooral met mijn vier kinderen. Dat is een soort oerkracht, een liefde die vanuit je eigen lichaam komt. Uiteraard voel ik me ook verbonden met vrienden en familie. Er zijn mensen met wie je continu verbinding ervaart. Verbinding kan fluctueren, ze is niet elke dag hetzelfde. Verbondenheid is iets fysieks én psychisch, het is connectie maken met jezelf en de ander.

Hoe probeer je verbinding met jezelf te vinden?

Nelis: Ik houd van bewegen en sporten. Als ik in de natuur aan het wandelen ben of de zon zie schijnen, voel ik me stukken beter. Daarnaast is humor voor mij onmisbaar. En muziek is een belangrijke uitlaatklep in mijn leven, vandaar de playlist achteraan in mijn boek. Maar ik kan evengoed genieten van stilte, want in tijden van sociale media voel ik me soms overprikkeld.

Hoe zie jij mentale en fysieke gezondheid?

Nelis: Beide zijn sterk met elkaar verbonden. Ik probeer gezond te eten en slaag daar tachtig procent van de tijd in. De ene periode lukt het me beter dan de andere, soms vast ik zelfs. Ik ben voorzichtig met alcohol en beperk die tot bepaalde gelegenheden. Hartcoherentie en ademhaling zijn essentieel, heel wat mensen hyperventileren door stress. Het is belangrijk om jezelf weer aan te voelen, om te weten wat je wil en voelt.

Welke invloed heeft tijdsbeleving op verbinding?

Nelis: We willen alles hier en nu, ons geduld is afgenomen. Tijdig vertragen en rust nemen, is dan aanbevolen. Het verlangen naar is soms belangrijker dan het voorwerp van dat verlangen. Zoals een reis plannen en het reizen zelf. Dat zorgt ervoor dat we moeilijker kunnen verbinden.

Hoe staan verbondenheid en eenzaamheid in relatie met elkaar?

Nelis: Verbinding is het beste vaccin tegen eenzaamheid. Opvoeding speelt daarbij een cruciale rol, ze bepaalt je hechtingspatroon, zoals relatiedeskundige Rika Ponnet het omschrijft. Wat niet betekent dat je hechtingsstijl niet kan wijzigen door de tijd heen. Bijvoorbeeld door een relatie, zowel in positieve als in negatieve zin. Het is belangrijk om je daarvan bewust te zijn.

Aan de ene kant zijn verbondenheid en eenzaamheid tegengesteld aan elkaar, aan de andere kant gaan ze hand in hand. Eenzaamheid zie ik als ‘ontbinding’. Loslaten vind ik een van de moeilijkste aspecten in het leven, maar het is een noodzakelijke last. Je verbindt en ontbindt voortdurend in het leven, denk maar aan geboren worden en sterven. We worden alleen geboren en we sterven alleen. Maar je kan het gelukkig wel in verbondenheid doen.

Onze visie op de dood en hoe we ermee omgaan, is door de tijd heen veranderd, schrijf je in je boek.

Nelis: Ik heb het soms zelf moeilijk met de dood, maar we kunnen er niet omheen. De dood is persoonlijker geworden, maar tegelijkertijd erg gecommercialiseerd, daar kan ik zo verontwaardigd over zijn. Het is wel positief dat er minder een taboe op rust, want de dood hoort bij het leven en moet kunnen worden besproken. Verbindende communicatie maakt immers ruimte voor verdriet. Alleen krijgen mensen heel weinig tijd om te rouwen of kunnen ze soms bij niemand terecht. Ik merk dat jammer genoeg vaak in mijn praktijk, dat cliënten thuis geen veilige haven hebben om hun verdriet kwijt te kunnen.

Je ziet op dat vlak ook een evolutie in religies en zingeving?

Nelis: De essentie van religie is zingeving of verbinding, maar het geloof in een hiernamaals verdwijnt meer en meer, dus vallen we op onszelf terug. Het leven hier en nu is prioritair en wat dat leven de moeite waard maakt, is heel persoonlijk.

In je boek komen een aantal vrijzinnig humanistische waarden aan bod, kan je daar even op ingaan?

Nelis: We zijn deel van de natuur, we mogen ons daar zeker niet boven stellen. Maar we zijn er onvoldoende mee verbonden. Dat was het positieve aan corona: iedereen was aan het wandelen en iedereen had of nam er de tijd voor om dat te doen.

Vrijheid van meningsuiting is essentieel, maar die treedt soms uit haar voegen. Op sociale media spuien mensen zomaar hun oppervlakkige gedachten, zonder de zaken goed te lezen of te onderzoeken. De verhouding tussen autonomie en individualisering is scheefgegroeid. Belangrijk in het leven is ‘veilige hechting’ of vanuit verbinding autonoom kunnen fungeren. De vrijheid van de een eindigt waar die van de ander begint.

Je hebt het ook over de dictatuur van geluk, wat bedoel je daarmee?

Nelis: Het leven is geen aaneenrijging van geluk, er moet ook plaats zijn voor pijn en verdriet. Geluk kan je niet helemaal zelf bepalen. Ik spreek in dat verband over de huidige ‘hyperverantwoordelijkheid’ of het feit dat je tegenwoordig voor alles verantwoordelijk bent. Terwijl het relevant is om telkens de context mee in rekening te brengen en te beseffen dat je niet altijd alles in de hand hebt.

Foto bovenaan © Shutterstock.com