Geestelijke gezondheidszorg in de gevangenis

Standpunt

Unie Vrijzinnige Verenigingen (UVV) – deMens.nu vraagt meer aandacht voor geestelijke gezondheidszorg in het gevangeniswezen.

Probleemstelling

Het verschil tussen een gedetineerde en een geïnterneerde is juist het feit dat geïnterneerden zorg moeten krijgen. Daarom is de Internering een veiligheidsmaatregel waardoor zowel de maatschappij beschermd wordt en waarbij ook de nodige en aangepaste hulp wordt verleend. Dit al om de re-integratie van geïnterneerden zo vlot mogelijk te laten verlopen. Er wordt met name ‘zorg op maat’ aangeboden volgens het veiligheidsrisico van de geïnterneerde (uitgebreide info: zie dossier). Echter slagen de federale overheid, Vlaamse gemeenschap en de hulpverlening er niet in om de hoofden bij elkaar te leggen om een ‘echt’ aangepast hulpverleningsaanbod uit te bouwen. Mensenrechten blijven geschonden worden door het nalaten van deze actoren omdat er nog steeds geïnterneerden verblijven op een psychiatrische annex van een gevangenis, waar niet de nodige en aangepaste hulp voorzien kan worden. Voorts zijn er wel aangepaste zorgcircuits voor geïnterneerden zoals Paifve, maar deze detentieomgeving is nog steeds niet optimaal volgens de CTRG1 (uitgebreide beschrijving: zie dossier).

Zorgcircuits zoals Paifve vallen onder de ‘medium security’, maar de KBM2 kan geïnterneerden ook sturen naar een FPC3, wat een ‘high security’ zorgcircuit is. De FPC’s moeten ervoor zorgen dat het recidiverisico van geïnterneerden ingetoomd wordt en dat de geestelijke problematieken worden genezen. Dit is natuurlijk een verschil met een gevangenis, waarin mensen een straf uitzitten voor het feit dat ze hebben gepleegd. Bij het FPC is de achterliggende problematiek van het gepleegde feit, een geestesstoornis. Daarom dat geïnterneerden hulp krijgen aangeboden om een succesvolle terugkeer in de maatschappij te garanderen.

Oplossingen

Een duidelijke afstemming tussen gevangenissen en geestelijke gezondheidszorg kan ervoor zorgen dat er duidelijke prioriteiten worden gesteld op de bewaring, verzorging en behandeling van geïnterneerden. Wat natuurlijk ook de re-integratie ten goede komt (voor uitgebreide info: zie dossier).
De invoering van ‘Changing Lives and Changing Outcomes’- model zorgt ervoor dat geestelijke gezondheidszorg en behandeling elkaar gaan raken om recidive en een heropname in de psychiatrie te doen verminderen (voor uitgebreide info: zie dossier).
De introductie van een trauma-ondersteundende zorg doet geen eerder opgedane trauma’s naar boven komen in de detentiecontext, die veelal aan de grondslag liggen van mentale stoornissen (voor uitgebreide info: zie dossier).
Het inzetten op ambulante geestelijke gezondheidszorg zal ervoor zorgen dat er geen sprake meer is van detentiepijnen, geen detentiecontext, behoud van huisvestiging, betere garantie op zorg en behandeling, behoud van sociale contacten en geen sociale isolatie (voor uitgebreide info: zie dossier)
De participatie van de cliënt in de zorg, geestelijke gezondheidszorg en internering gaat de focus verleggen naar een aandacht voor de krachten en mogelijkheden van een individu. Dit moet gestut zijn op volgende pijlers: zorggebruiker bepaalt, naasten nemen actief deel aan het proces, alle actoren zijn evenwaardige partners, toekomstbeeld van meet af aan en feedbackmechanisme (voor uitgebreide info: zie dossier).
Het bevorderen van de doorstroom door het inzetten van voldoende hulpverlening moet wachtlijsten vermijden naar de geestelijke gezondheidszorg en zal zorgen voor betere afspraken met externe organisaties om geïnterneerden een betere nazorg te bieden (voor uitgebreide info: zie dossier).
Er moet meer wetenschappelijk onderzoek komen en zeker op vlak van beleidsvoering.
Beleidsvoering gestut op atheoretische visies van politici zal de schendingen van mensenrechten een duw in de rug geven (voor uitgebreide info: zie dossier).
De verbetering van de re-integratie met oog op de sociale inclusie, huisvestiging en tewerkstelling moet zorgen voor een andere indeling van de internering. Stop het wachten op het ‘goene licht’ voor geïnterneerden om de detentiecontext te verlaten. Maak van de internering een humane veiligheidsmaatregel met concrete tijdsvoorwaarden (voor uitgebreide info: zie dossier).