Alleen menselijke waardigheid via geloof?
Nu de emoties rond kerst afgenomen zijn mag een kritische reflectie. Naar goede gewoonte sturen hoogwaardigheidsbekleders naar aanleiding van het lichtfeest hun wensen en bekommernissen de wijde wereld in. Bij ons ontstond politieke heisa rond een stukje in de boodschap van de koning. Het werd geen wereldnieuws. Het bleef echter akelig stil rond een uitspraak van een andere vorst die wel in heel de wereld werd verspreid. In zijn toespraak tijdens de middernachtmis vroeg de paus zich af of er in deze hectische tijden nog plaats is voor kinderen, voor armen en voor god. Het kan tellen voor de leider van een organisatie die steunt op celibatairen en zo rijk is als de zee diep. Hij riep de gelovigen op om god een plaats te geven in hun leven.
Dat Benedictus XVI gelovigen aanspoort om meer stil te staan bij God, is vanuit zijn oogpunt logisch. Dat de paus niet zonder god kan is zijn goed recht, het is immers zijn persoonlijke overtuiging. Maar in zijn toespraak suggereert de kerkvorst dat solidair zijn met armen en aandacht geven aan kinderen samenvalt met het geloof in een god. Uiteraard de zijne. Deze interpretatie wordt bevestigd door een tweet die de paus enkele dagen voor het lichtfeest de wereld in stuurde: “When you deny God, you deny human dignity”. Geloof als voorwaarde voor menselijke waardigheid dus.
En waarom ontstond hierover geen heisa? Dat standpunt verdeelt de mensen. De katholieke kerk toont zich hier allesbehalve solidair. Menselijke waardigheid is immers geen alleenrecht van de gelovige. Het is ondermeer ook de basis van het vrijzinnig humanistische gedachtegoed, en behoort eveneens tot de waarden van vele andersdenkenden. En wat de solidariteit met armen en jongeren betreft: deMens.nu, de koepelorganisatie van vrijzinnig humanistische verenigingen in Vlaanderen en Brussel, kent een traditie van armoedeprojecten en jongerenwerking. Atheïsten organiseren al jaren inzamelacties voor daklozen. Het magazine van deMens.nu richtte in 2010 een hele jaargang lang de focus op armoede. Onze lidverenigingen zijn actief rond jeugdwerking (Humanistische Jongeren, Oudstudentenbond VUB), hulpverlening aan minderjarigen in moeilijke opvoedingssituaties (Opvang, Koepel Vrijzinnige Thuisbegeleidingsdiensten) en ijveren voor rechtvaardige en democratische verhoudingen, vrede, duurzame ontwikkeling, gendergelijkwaardigheid en sociale rechtvaardigheid overal ter wereld (Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking). En onze vrijzinnig humanistische consulenten staan in onze huizenvandeMens steeds klaar voor eenieder die het even wat moeilijker heeft en nood heeft aan een luisterend oor. Menselijke waardigheid is dus allerminst een loos begrip in het vrijzinnig humanisme. En die menselijke waardigheid kan perfect zonder een god. Benedictus, spreek dus voor uzelf, kijk in de spiegel, en oordeel dan pas.
Sylvain Peeters,
voorzitter deMens.nu, koepel van de vrijzinnig humanistische verenigingen in Vlaanderen en Brussel
