Nieuws

Woensdag formuleerde aartsbisschop André-Joseph Léonard tijdens een persconferentie namens de Belgische bisschoppen nogmaals zijn gekende standpunt betreffende het voorstel om de euthanasiewet uit te breiden naar minderjarigen en dementerenden. Voor hem zijn euthanasie en uitbreiding van de wet niet nodig en volstaan palliatieve zorg en palliatieve sedatie.

De praktijk wijst echter op een andere realiteit en gelukkig denken ook onze politici er anders over. Woensdagmorgen vond ook de tweede hoorzitting plaats van de verenigde senaatscommissie Justitie en Sociale Aangelegenheden waarbij experten gehoord werden over de uitbreiding van de euthanasiewet naar minderjarigen toe.

Uit de getuigenissen bleek dat ook bij minderjarigen euthanasie toegepast wordt en er zich ook problemen stellen bij pasgeborenen.

Uit een onderzoek van Veerle Provoost en collega’s (Lancet 2005) betreffende 298 overlijdens van kinderen van minder dan één jaar in Vlaanderen van 1 augustus 1999 tot en met 31 juli 2000 bleek dat er ook letale medicatie toegediend werd. Bij de 143 overlijdens waarbij een medische beslissing rond het levenseinde genomen werd, gebeurde dit bij 17 kinderen.

Tijdens de hoorzitting werd door de experten duidelijk gesteld dat het huidige debat gaat over de wilsbekwame minderjarigen, waar ook de senatoren het mee eens waren. Bij een pasgeborene kan er geen sprake zijn van euthanasie, omdat deze zelf geen verzoek tot euthanasie kan formuleren. Over hun levensbeëindiging moet later een apart debat volgen en kan gedacht worden aan een regeling zoals voorzien in het protocol van Groningen, waar een uitgebreid team in samenspraak met de ouders beslist over een eventuele levensbeëindiging.

We zijn verheugd dat onze parlementairen eindelijk werk maken van de gevraagde uitbreiding van de euthanasiewet. Niet alleen wijst de medische praktijk op de noodzaak ervan, maar is ook de bevolking vragende partij. Binnen de verenigde commissie wil men de frequentie van de vergaderingen opdrijven om een wetswijziging nog tijdens deze legislatuur mogelijk te maken.

De verschillende politieke partijen blijken dichter bij elkaar te komen betreffende de mogelijke uitbreiding van de euthanasiewet voor wilsbekwame minderjarigen. CD&V senator Rik Torfs poneerde dat naast de verdere investering in palliatieve zorg ook juridisch moet gezorgd worden voor een zekere uitbreiding naar minderjarigen, op voorwaarde dat alle garanties er zijn en mensen kunnen kiezen. Hij merkt op dat er geen contradictie bestaat tussen palliatieve zorg en euthanasie.

Wat de uitbreiding naar wilsbekwame minderjarigen betreft zijn we geen voorstander van het hanteren van leeftijdsgrenzen zoals in Nederland omdat men dan dreigt nieuwe problemen te creëren. Wanneer bijvoorbeeld een minimumleeftijd van twaalf jaar voorgesteld wordt, wat doet men dan met een elfjarige die een terechte vraag naar euthanasie stelt ? Het is beter het principe van de patiëntenrechtenwet – waardoor wilsbekwame minderjarigen, ongeacht de leeftijd, zelfs levensreddende behandelingen, kunnen weigeren – en de richtlijn van de orde van geneesheren te hanteren, waarbij geen leeftijden vastgelegd worden, maar door de arts rekening gehouden wordt met de maturiteit van de minderjarige.

Op lijden staat geen leeftijd. We hopen dan ook dat het parlementaire debat op een serene manier verder gevoerd wordt en dat de uitbreiding van de euthanasiewet voor wilsbekwame minderjarigen tijdens deze legislatuur een realiteit wordt.

We volgen dan ook met aandacht de volgende hoorzittingen en het debat rond de andere voorstellen tot uitbreiding van de euthanasiewet onder andere wat betreft de problematiek van de verworven wilsonbekwaamheid zoals bij dementerenden en hersentumoren, de doorverwijsplicht van de arts, de weigering van bepaalde instellingen om euthanasie toe te passen en de geldigheidsduur van de wilsverklaring.

We moeten verder blijvend meer investeren in een goede palliatieve zorg. Na tien jaar euthanasiewet blijkt er geen sprake te zijn van een hellend vlak wat de toepassing betreft. Het getuigt van menselijke solidariteit om de lijdende mens bij te staan en respect te tonen voor de beslissing van de ongeneeslijk zieke. De eventuele keuze voor euthanasie ligt bij de goed geïnformeerde en omkaderde burger. Elke vorm van paternalisme en betutteling zijn dan ook uit den boze.

Sylvain Peeters,
voorzitter deMens.nu, koepel van de vrijzinnig humanistische verenigingen in Vlaanderen en Brussel
Prof. dr. Wim Distelmans,
titularis leerstoel Waardig Levenseinde van deMens.nu aan de VUB
Franky Bussche,
directeur Studie en Onderzoek deMens.nu