Nieuws

Het hoofddoekendebat beroert opnieuw de gemoederen. Wij staan achter een model van een interculturele maatschappij die voorrang geeft aan het individu, dat in solidaire verhouding leeft met zijn medeburgers, boven diens culturele, levensbeschouwelijke of religieuze banden. In dit model zijn de rechten en plichten voor alle burgers gelijk en niet afhankelijk van hun culturele lidmaatschap. Dit model impliceert dus een gelijke behandeling van elk individu en elke groepering. In België wordt dit gegarandeerd door de artikels 10 en 11 van de Grondwet.

Al dan niet een geloof aanhangen behoort echter tot de privésfeer. Als democratische rechtsstaat huldigt ons land een (betrekkelijke) scheiding tussen kerk en staat. Het staat in België elke burger vrij om al dan niet in een godheid te geloven (artikel 19 Grondwet). Elke levensbeschouwing mag zich organiseren naar eigen goeddunken. De overheid huldigt het principe van pluralisme en dient zich neutraal te gedragen. Dit impliceert de onpartijdigheid en niet-inmenging van de overheid ten opzichte van de verschillende levensbeschouwingen.

Een drager van gezag (een ambtenaar, een magistraat, een leerkracht, …) kan dus geen vermoeden van voorkeur voor een of andere religie of levensbeschouwing in de uitoefening van zijn gezag doen ontstaan. De overheid en haar werknemers dienen zich hierbij te onthouden van elke levensbeschouwelijke oriëntatie, zichtbaar en onzichtbaar. Of dit nu gebeurt door een ambtenaar aan de balie of één achter de schermen.

Het toelaten van levensbeschouwelijke symbolen brengt het vermoeden van onpartijdigheid van de ambtenaar in het gedrang. Laat men dan ook kentekens van een politieke gezindheid toe of van extremistische en racistische bewegingen ? Wat als de ambtenaar naast het tonen van zijn levensbeschouwelijke identiteit ook weigert bepaalde handelingen te stellen ? Dit is geen denkbeeldige vraag. Denken we aan het fenomeen van weigerambtenaren die omwille van hun overtuiging bepaalde functies niet willen vervullen. Dit deed zich reeds voor in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Zo procedeerde een praktiserende christen tegen het Verenigd Koninkrijk bij het Europees Hof voor de rechten van de Mens wegens discriminatie omwille van zijn christen zijn. Hij weigerde als ambtenaar om holebi-partnerschappen af te sluiten omwille van zijn geloof en werd ontslagen. Het Hof gaf de ambtenaar geen gelijk.

We scharen ons dan ook blijvend achter het wetsontwerp van Philippe Mahoux en collega’s betreffende de scheiding van de staat en de religieuze of niet-confessionele levensbeschouwelijke organisaties of gemeenschappen dat duidelijk stelt dat alle overheidsbeambten zich in de uitoefening van hun functies dienen te onthouden van elke uiterlijke manifestatie van een niet-confessionele of religieuze levensbeschouwing of van een voorkeur voor een gemeenschap of partij.

Vanuit die optiek menen we dat het verbod op het dragen van religieuze tekens in het onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap GO! dient gehandhaafd te worden. Het besluit werd genomen naar aanleiding van de sociale druk die op de meisjes gelegd werd om de hoofddoek te dragen in het Koninklijk Atheneum te Antwerpen. De rust in de scholen is teruggekeerd en er kan nu verder gewerkt worden aan het maximaliseren van de onderwijskansen van de zeer diverse leerlingenpopulatie.

De neutrale houding van de overheid vrijwaart de rechtsstaat. Ter illustratie hiervan het Angelsaksisch model : binnen het Verenigd Koninkrijk werden verdere toegevingen gedaan : nikab en burka duiken meer op in het straatbeeld; betogingen voor de moord op Salmon Rushdie konden ongestoord plaats vinden; shariarechtbanken ontstaan waar bepaalde geschillen mogen berecht worden (in relaties, bij huiselijk geweld, financiële kwesties zoals erfrecht, echtscheiding).

Als men de diversiteit wil garanderen dienen we werk te maken van de echte problemen hier binnen onze samenleving zoals de achterstelling van bepaalde groepen op sociaal vlak en op het vlak van tewerkstelling en onderwijs.

Sylvain Peeters

voorzitter deMens.nu, koepel van vrijzinnig humanistische organisaties in Vlaanderen en Brussel