fbpx
deMens.nu

Een bank vooruit

Leerkrachten niet-confessionele zedenleer over hun vak

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg8 nr4

© Vanessa Becquaert

Naam: Steven Gryspeerdt

Aantal jaren voor de klas: 24

School: GO! Basisschool De Polyglot Spiere-Helkijn

Jaren: 1ste tot en met 6de leerjaar

 

 

 

 

Hoe maak je de dood bespreekbaar in de lessen niet-confessionele zedenleer?

De Franse film Jeux Interdits uit 1952 toont hoe twee kinderen tijdens de bezetting van Frankrijk de vele sterfgevallen om hen heen proberen te verwerken via het verboden spel ‘begraafplaats voor dieren’. Naar analogie met die film tracht ik tijdens de lessen niet-confessionele zedenleer (ncz) zo veel mogelijk vanuit de leefwereld van de kinderen te werken. Een onderwerp zoals de dood bespreekbaar maken in de klas ncz kan dan ook op verschillende manieren gebeuren.

Het sterven van een huisdier thuis of het heengaan van een familielid bij de leerlingen kan een aanleiding zijn om het over de dood te hebben en de kinderen kennis te laten maken met verschillende afscheidsrituelen van over de hele wereld, zowel traditionele als hedendaagse. Een artistiek project zoals Zon dag kind van theatermaakster Barbara Raes bijvoorbeeld is zo een hedendaags afscheidsritueel. Vanop een boot zingen kinderen de opkomende zon toe. Op die manier wordt gevierd dat het weer licht wordt. Gebaseerd op het boek De zonneprinses van David Grossman wordt in de toneelvoorstelling op een speels-poëtische wijze aan rouwverwerking gedaan. Het boek en de voorstelling kunnen worden gebruikt om het zonder taboes over de dood te hebben.

 

“zo veel mogelijk vanuit de leefwereld

van de kinderen werken”

 

Ook persoonlijke gebeurtenissen kunnen hiervoor dienen: toen ik mijn vader onverwachts verloor en ik na een periode van rouw opnieuw aan de slag ging, heb ik de kinderen over mijn verdriet verteld en herinneringen aan mijn vader met de (oudste) klassen ncz gedeeld. Wat ik hen wilde bijbrengen, was dat verdriet net als vreugde tot het leven behoort, en dat hierover praten troost kan brengen. De met de kinderen gevoerde gesprekken resulteerden in het maken van filmpjes, tekeningen en schrijfsels over ervaringen van verlies en afscheid.

Helaas hebben we op school ook afscheid moeten nemen van een leerlinge die aan leukemie leed. Ter ere van haar werd in samenspraak met de leerkracht rooms-katholieke godsdienst een ‘vlindertuin’ ingericht. Die tuin is nu een rustpunt op school geworden, maar tevens een vertrekpunt voor wandelingen naar begraafplaatsen in de buurt. En die tochten kunnen zorgen voor gemoedelijke gesprekken over de dood …

Foto bovenaan © Shutterstock.com