Terugblikken én vooruitkijken
Ook een scheidingsritueel kan mooi zijn
Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg10 nr1
Een scheidingsritueel? Ja, je leest het goed. Misschien wel de minst gekende plechtigheid binnen de vrijzinnig humanistische dienstverlening, maar ze bestaat. Niet alle scheidingen eindigen immers in vechtscheidingen en er zijn wel degelijk ex-partners die via een scheidingsritueel betekenis willen geven aan wat is geweest, aan het einde van hun relatie, maar ook aan het begin van een nieuwe fase in hun leven.
Veerle Magits en Maarten Peeraer
Nood aan afsluiting
Liefde is niet altijd rozengeur en maneschijn. Meestal kom je er samen wel uit, maar soms is het, hoe graag je iemand ook ziet, beter om uit elkaar te gaan. Cijfers tonen aan dat een groot deel van de huwelijken mislukt en dat langdurige relaties vaak eindigen. En wanneer de hevige emoties na een relatiebreuk zijn gaan liggen, is er misschien de nood om dat deel van je leven af te sluiten, maar weet je niet precies hoe dat aan te pakken of waar je hiervoor terechtkan.
Wel, in een huisvandeMens bijvoorbeeld. De vrijzinnig humanistische consulenten bieden, naast de meer ‘traditionele’ plechtigheden zoals de geboorte-, huwelijks- of afscheidsplechtigheden, ook de mogelijkheid aan ex-partners om een scheidingsritueel te houden. Dat ritueel kenmerkt, net zoals de andere plechtigheden, een belangrijk overgangsmoment in iemands leven. Het afsluiten van een relatie en een scheiding verandert het leven van elk van de partners immers drastisch.
Herdenken wat mooi was
“Wie doet dat nu en moet een mislukking echt gevierd worden?” Het zijn vaak gehoorde vragen, maar de vrijzinnig humanistische visie stelt dat mensen zelf bepalen wat ze willen en er ook verantwoordelijkheid voor dragen. Een scheidingsritueel kadert daar perfect in. En nee, uiteraard wordt er niet uitbundig gevierd. Via een scheidingsritueel herdenk je net de mooie dingen die je in je relatie hebt beleefd, ondanks het verdriet en de kwaadheid die je op het moment van de scheiding voelde. Bij een scheidingsritueel gaat het erom erkenning te geven aan wat mooi was, te vertellen dat het nu oké is en de ander welgemeend het beste voor de toekomst te wensen.
Een scheidingsritueel vindt dan ook vaak enige tijd, een jaar of langer, na de scheiding plaats, wanneer de praktische, financiële en juridische aspecten geregeld zijn en wanneer de nodige tijd voor de emotionele en psychologische verwerking werd genomen. Want een relatiebreuk doorleven, is een heftig proces en hoe je daarmee omgaat, verschilt van mens tot mens en van dag tot dag.
In Knack Weekend van 11 maart 2020 getuigt Pegie Meeusen over haar ervaringen: “Vijf jaar na de scheiding wilde ik erkenning geven aan wat geweest was en uitspreken wat ik voelde, niet zomaar tegen vriendinnen of een therapeut, maar tegen mijn ex-partner en onze zoon. Zo zit ik in elkaar. Ik vind zelfzorg erg belangrijk en dit had ik nodig voor mijn emotionele welzijn. De enige vraag was: hoe? Ik begon te googelen en kwam terecht op de website scheidingsritueel.be, een initiatief van deMens.nu, een vrijzinnig humanistische vereniging. Meteen ging er een lampje aan in mijn hoofd: er bleek een woord en een vorm te bestaan voor wat ik in gedachten had.”
“Via een scheidingsritueel herdenk je net de mooie dingen die je in je relatie hebt beleefd, ondanks het verdriet en de kwaadheid die je op het moment van de scheiding voelde”
Rust in jezelf en je leven
Hoe weet je nu of je klaar bent voor een scheidingsritueel? Drie richtvragen kunnen je daarbij alvast helpen.
• Kan ik mijn eigen aandeel in de scheiding (h)erkennen en kan ik de verantwoordelijkheid ervoor tegenover mijzelf en mijn kinderen opnemen?
• Besef ik het einde van mijn relatie? Kan ik gedeelde dromen en verwachtingen loslaten en ze zelf invullen?
• Kan ik mijn ex-partner toestaan om verder te gaan met zijn of haar leven? Kan ik mezelf toestaan de draad van mijn eigen leven weer op te pikken?
Perfecte antwoorden hoef je op die vragen niet te kunnen geven, maar de rust in jezelf en je leven moet wel zijn teruggekeerd vooraleer je een scheidingsritueel aangaat.
Persoonlijke invulling
Hoe je een scheidingsritueel invult, is net zoals bij alle andere vrijzinnig humanistische plechtigheden iets heel persoonlijks. In haar getuigenis zegt Pegie Meeusen daarover: “Ik kreeg het advies om neer te schrijven wat ik van zo’n scheidingsritueel verwachtte, want er is geen kant-en-klare handleiding voor. Je maakt ervan wat je zelf wil. Ik besloot dat ik een brief aan mijn ex en mijn zoon wilde voorlezen.”
Als de scheiding te pijnlijk was en er geen goed contact met je ex-partner meer mogelijk is, kan je voor een individueel scheidingsritueel kiezen. Het afronden van de scheiding voor jezelf staat hierbij centraal. Heb je wel nog een goede verstandhouding met je ex-partner, dan kan je voor een gezamenlijk scheidingsritueel opteren. Dat kan een heel intieme plechtigheid tussen twee mensen zijn, maar ook eentje met het gezin. Want wanneer er kinderen bij de scheiding betrokken zijn, blijf je door hen, als ouders, met elkaar verbonden. Door een scheiding veranderen de omstandigheden, maar de ouderrol blijft voortbestaan.
De manier van scheiden heeft een invloed op de kinderen en hoe zij de hele situatie verwerken. Het is daarom belangrijk om je scheiding goed aan te pakken en een scheidingsritueel kan daarbij helpen: je maakt de kinderen duidelijk dat hun ouders er nog steeds voor hen zijn, ook al wonen ze niet meer samen.
Een nieuwe verbinding
Terugblikken én vooruitkijken, ook Pegie Meeusen bevestigt het in haar getuigenis: “Zo’n scheidingsritueel bleek een cadeau voor mezelf, maar ook voor mijn zoon en mijn ex. Mijn ex-partner en ik kregen daardoor weer écht contact met elkaar. De vooroordelen die we misschien nog hadden over elkaar verdwenen. Verdriet en schuldgevoelens hadden plaatsgemaakt voor een nieuwe verbinding.”
Wil je meer weten of overweeg je een scheidingsritueel? Een vrijzinnig humanistisch consulent luistert steeds naar je verhaal en coacht je bij het vinden van een gepaste symbolische handeling. Voor hulp of inspiratie bij het opzetten en vormgeven van een scheidingsritueel ben je altijd welkom in een huisvandeMens.
Meer weten?
- Uitgebreide informatie vind je online op: scheidingsritueel.be
- De kracht van een scheidingsritueel: “Het was een cadeau voor mezelf en mijn ex”, Elke Lahousse, artikel verschenen in Knack Weekend, 11 maart 2020, met de volledige getuigenis van Pegie Meeusen, ook online terug te vinden.
Foto bovenaan © Shutterstock.com
