Nieuws

Ahmadreza Djalali is een internationaal vermaarde expert rampengeneeskunde en een gastdocent aan de VUB.

Vandaag, 28 januari 2021, is hij al 1739 dagen ten onrechte van zijn vrijheid beroofd. Het is sinds dag één een misselijkmakende rollercoaster met scherpe bochten geweest. Soms was er een halve sprankel hoop, veel vaker was de wanhoop nabij. Al die tijd, en nog steeds, hing de executie als een zwaard van Damocles boven zijn hoofd.

Het is een zaak die niemand onberoerd laat, en er is blijkbaar nog steeds geen einde in zicht.  De internationale gemeenschap stond al meermaals op haar achterpoten, net als iedereen die nog maar een notie heeft van mensenrechten. deMens.nu riep al meermaals op tot actie, samen met heel wat andere organisaties zoals Amnesty International.

We zijn al lang bezig met actie en protest, maar we moeten volhouden tot Ahmadreza vrij is.

Kom in actie voor Ahmadreza

In een poging om de chaos van de afgelopen vier jaar overzichtelijk te houden: een zo beknopt mogelijke tijdlijn van wat er al gebeurd is.

WAT ER GEBEURD IS

25 april 2016: 1739 dagen geleden. Ahmadreza Djalali gaat naar zijn thuisland Iran voor een wetenschapsconferentie. Hij verdwijnt van de radar: zijn echtgenote beweert dat hij door een verkeersongeval in coma ligt. In werkelijkheid is hij gearresteerd door het Iraanse regime, maar ze verzwijgt dit uit angst voor represailles. De arrestatie gebeurde zogezegd op verdenking van spionage. Ahmadreza is, zoals inmiddels al bleek uit een overvloed aan bewijsmateriaal, onschuldig. Toch wordt hij opgesloten in de Evin-gevangenis in Teheran.

In de periode april-oktober brengt Ahmadreza minstens drie maanden vereenzaamd door in de isoleercel, zonder proces of advocaat. In die periode wordt hij psychologisch en fysiek gefolterd. De beulen zeggen hem dat ze zijn kinderen zullen vinden als hij niet meewerkt. Zo wordt hij gedwongen om te bekennen dat hij spioneerde voor Israël. Hij zou adressen van wetenschappens die aan het Iraanse nucleaire programma werkten bezorgd hebben aan de Mossad. Deze bekentenissen, die onder dwang gebeuren, worden opgenomen.

oktober 2016: 1566 dagen geleden. Het wordt voor de rest van de wereld duidelijk dat Ahmadreza gearresteerd is. De internationale gemeenschap trekt hard van leer tegen het Iraanse regime, maar het mag vooralsnog niet baten.

november 2016: 1534 dagen geleden. Na zes maanden zonder advocaat of enige vorm van juridische bijstand, mag Ahmadreza eindelijk beroep doen op zijn recht op een advocaat.

Er volgt een klein jaar met amper nieuws. Ahmadreza zit opgesloten in onzekerheid.

21 oktober 2017: 1195 dagen geleden. Ahmadreza krijgt te horen dat hij schuldig is bevonden voor collaboratie met een vijandige staat. Hij krijgt de doodstraf. Ahmadreza gaat uit protest in hongerstaking. Niet de eerste, niet de laatste. Uit alle hoeken van de wereld klinkt verontwaardiging.

december 2017: 1140 dagen geleden. De Iraanse staatstelevisie zendt de bekentenissen uit die ze in 2016 uit Ahmadreza gefolterd hebben. Dit om de westerse druk om hem vrij te laten, te counteren. Ahmadreza heeft de bekentenissen ingetrokken en weerlegd, maar in de uitzending wordt het tegendeel beweerd.

januari 2018: 1109 dagen geleden. Ahmadreza gaat in beroep. Hij schrijft een brief naar het hoofd van de Iraanse rechterlijke macht, Ayatollah Amoli Larijani, waarin hij verklaart dat de onderzoekers en de rechter hem op een illegale en onrechtmatige manier hebben behandeld. Hij schrijft dat de rechter geen rekening hield met zijn verdediging en de resem documenten die zijn onschuld bewijzen. Hierdoor is zijn veroordeling volledig in tegenspraak met de grondwet, de juridische wetten, de islamitische principes en de rechten van de mens. Zouhaier Chihaoui, de Belgische advocaat van Ahmadreza, bevestigt dat er een herziening is van de opgelegde doodstraf. Er komt een nieuw proces.

februari 2018: 1078 dagen geleden. Het bleek allemaal maar een schijnproces te zijn: het Iraanse Hooggerechtshof weigert dan toch om de zaak te herzien en weigert dus ook het hoger beroep. Ahmadreza blijft ter dood veroordeeld. Zijn vrouw doet een emotionele oproep aan VTM Nieuws. Ze heeft haar man intussen al 22 maanden niet meer gezien.

28 februari 2018: 1065 dagen geleden. VUB en UZ Brussel organiseren met de steun van Amnesty International een schrijfactie. Ze roepen studenten en personeel op om honderden kaartjes te schrijven voor Ahmadreza en zijn vrouw Vida. Zo willen ze zijn familie blijvend steunen en hen aanmoedigen om te blijven vechten voor een goede afloop.

16 maart 2018: 1049 dagen geleden. Amnesty International begint een petitie om Ahmadreza vrij te krijgen. Vandaag zijn er al meer dan 130.000 handtekeningen.

In 2018 voert Iran meer dan 253 executies uit. Vaak publiekelijk, soms minderjarigen.

9 oktober 2018: 842 dagen geleden. In Brussel vertrekt een protestmars van de VUB tot aan de Iraanse ambassade.

29 juli 2019: 549 dagen geleden. Ahmadreza wordt geblinddoekt uit zijn cel gehaald en overgebracht naar een geheime locatie, waar hij onder druk gezet wordt om nieuwe bekentenissen af te leggen. Dankzij wereldwijde verontwaardiging en acties zoals die van Amnesty International aan de Iraanse ambassade in Brussel, komt er hier snel een einde aan. Ahmadreza blijft echter opgesloten.

In 2019 voert Iran opnieuw minstens 251 executies uit.

27 april 2020: 276 dagen geleden. Inmiddels zit Ahmadreza al 4 jaar in de cel. Activisten van Amnesty bellen naar de Iraanse ambassade, aangezien fysiek demonstreren aan de ambassade moeilijk is in coronatijden. In Iran zijn de gevangenissen onhygiënisch en zitten ze overvol, COVID-19 viert er hoogtij. Ahmadreza is al een hele periode zwaar ziek en is dus een vogel voor de kat. Ironisch genoeg is hij een expert rampengeneeskunde en zou hij in betere omstandigheden kunnen helpen om de pandemie te bestrijden.

14 september 2020: 136 dagen geleden. De Zweedse krant Expressen slaagt erin om een telefonisch interview af te nemen met Ahmadreza. Het is niet duidelijk hoe vrijuit hij kon spreken en waarom en hoe het interview werd toegelaten. “Mijn zoontje telt de dagen tot hij me terugziet. Ik moet volhouden tot ik terug naar huis kan. En tot ik hem een knuffel kan geven … Ik wil langs deze weg hem, mijn dochter en mijn vrouw omhelzen.” zegt hij, en ook: “elke dag kan mijn laatste zijn.”

24 november 2020: 65 dagen geleden. De zaak komt in een stroomversnelling. Ahmadreza belt naar zijn echtgenote met de alarmerende boodschap dat hij afscheid moest nemen. Hij werd in afzondering geplaatst in een kleine isoleercel en ingelicht dat hij snel geëxecuteerd zou worden. deMens.nu lanceert een uitgebreide actie in het kader van #SaveAhmadreza.

27 november 2020: 62 dagen geleden. Studenten van de VUB protesteren tegen de executie. In Brussel wordt #SaveAhmadreza met bloem in het gras voor de Iraanse ambassade geschreven. Er vertrekt een brief uit naam van 156 Nobelprijswinnaars naar de Iraanse staatsleider, met het doel om Ahmadreza vrij te krijgen.

30 november 2020: 59 dagen geleden. Academici van de ULB en Amnesty-activisten voeren drie dagen lang actie aan de Iraanse ambassade.

1 december 2020: 58 dagen geleden. Ahmadreza wordt overgebracht naar de gevangenis in Karaj, dichtbij Teheran, om de executie uit te voeren. In die gevangenis vinden wel vaker executies plaats.

2 december 2020: 57 dagen geleden. Het protest en de druk van organisaties wereldwijd hebben duidelijk een impact. Het wordt heet onder de voeten van het Iraanse regime. De executie wordt voorlopig uitgesteld. Het gevaar is echter nog niet geweken: het risico op executie blijft reëel en Ahmadreza blijft opgesloten. Toch is dit een hoopgevend feit: het protest is niet voor niets.

4 december 2020: 55 dagen geleden. Het Brussels Parlement keurt unaniem een spoedresolutie goed die er bij de regering op aandringt om druk uit te oefenen om Ahmadreza’s executie te voorkomen en de vrijlating te vragen.

8 december 2020: 51 dagen geleden. Meer dan 100 wetenschappers, onderzoekers en academici uit 20 landen houden een wereldwijde online wetenschapsmarathon om het lot van Ahmadreza aan te vechten. 24 uur lang stellen ze belangrijke onderzoeksdoorbraken en -uitdagingen voor en speechen ook verschillende collega’s en vrienden van Ahmadreza.

10 december 2020: 49 dagen geleden. Studenten van de VUB roepen op om een videoboodschap gericht aan de Iraanse overheid te delen op sociale media. Ook onze voorzitter Freddy Mortier maakte een videoboodschap.

14 januari 2021: 14 dagen geleden. Ahmadreza ‘viert’ zijn 49ste verjaardag in de kleine isoleercel waar hij 52 dagen geleden heengebracht werd ter voorbereiding van zijn executie. Langdurige eenzame opsluiting (langer dan 15 dagen) is een inbreuk op het internationale verbod op foltering en mishandeling. Op zich niets nieuws voor het Iraanse regime, dat in deze zaak de mensenrechten met de voeten treedt alsof het een versleten deurmat is. In totaal zit hij al 1725 dagen opgesloten. Zijn vrouw maakt samen met Amnesty International opnieuw een videoboodschap.

28 januari 2021: vandaag. Ahmadreza zit 1739 dagen opgesloten. Dat is dik 57 maanden. Ruim 248 weken. Op het moment van schrijven een kleine 42.000 uur. We kunnen ons als buitenstaanders onmogelijk voorstellen hoe het moet voelen om zo lang opgesloten te zitten, doodsangsten uit te staan en je executie in de ogen te moeten kijken. 1739 dagen opsluiting, nauwelijks telefonisch contact met je vrouw en je kinderen die je misschien nooit meer terugziet. De enige afleiding? Psychologische en fysieke martelingen die komen en gaan wanneer je het niet verwacht.

Het heeft lang genoeg geduurd.