Nieuws

Inspiratie voor de lessen niet-confessionele zedenleer

Verschenen in deMens.nu Magazine jg10 nr3, in het kader van het dossier ‘Rolmodellen‘. Meer ‘Doordacht’ hier.

Bert Goossens en Christophe Van Waerebeke

Gezegd

“De beste manier om de geest van de mens te beïnvloeden, is door hem iets uit te leggen.” – Noam Chomsky, Amerikaanse linguïst, filosoof en politiek activist.

“It takes a village to raise a child.” – Afrikaans spreekwoord.

Rolmodel of mentor?

Van een rolmodel wil je niet alleen iets leren, maar je wil ook in zijn of haar voetsporen treden, en je met hem of haar identificeren. Je rolmodel hoeft niet noodzakelijk met jou in (direct) contact te staan. Hoewel je wel een concrete binding of nauwe band met je rolmodel kan hebben.

Met iemand die je mentor is, sta je in direct contact. Die persoon gaat rechtstreeks met jou de interactie aan en is op jou betrokken. Hij/zij is actief geïnteresseerd in je handelen en je persoonlijke groei. Een mentor wekt ontzag op.

Verkies jij een rolmodel boven een mentor? Welk rolmodel zou je ook als mentor willen hebben? Kan je ook telkens aangeven waarom?

Rolmodel worden

Minicursus: Hoe word ik een rolmodel voor een ander?

Denk even terug aan diegenen die in jouw leven een belangrijke rol hebben gespeeld. Je kan jezelf daarbij volgende vragen stellen:

• Wie heeft mij geleerd hoe ik moet denken?
• Wat vertelden zij mij, wat waren daarbij de voorbeelden?
• Wie heeft mij uitgedaagd om de volgende stap te zetten, om een groter domein te betreden?

Draai de vragen dan om:

• Wat ga ik doen om anderen te beïnvloeden?
• Hoe kan ik anderen helpen om hun manier van denken verder te ontwikkelen?
• Hoe kan ik hen uitdagen meer uit zichzelf te halen?

Meer weten? Lees het artikel Krachtig leren beïnvloeden met respect? Word een rolmodel! van Henk Veenhuysen op Ik overtref me.

Eponiemen

Eponiemen zijn woorden die teruggaan op historische personen of mythologische figuren, of met wat verbeelding zou je kunnen zeggen op rolmodellen. Onze taal is doorspekt van eponiemen. Ken jij het rolmodel achter volgende eponiemen: barbiepop, augustus, guillotine, sadisme en beurs?

Barbiepop: De bekende barbiepop is ‘geboren’ op 9 maart 1959, datum waarop de speelpop werd geïntroduceerd. Ruth Handler, die namens speelgoedfabrikant Mattel op het idee voor de pop kwam, vernoemde ze naar haar dochter Barbara. Die had als koosnaampje ‘Barbie’ en bracht haar moeder, door met papieren aankleedpoppen te spelen, op het lumineuze idee van de barbiepop.

Augustus: Is de naam voor de achtste maand van het jaar in de gregoriaanse kalender. Augustus is vernoemd naar de Romeinse keizer Gaius Julius Caesar Octavianus die de bijnaam keizer Augustus, ‘de verhevene’, had.

Guillotine: Een executiemiddel dat met een vallend mes het hoofd van de romp scheidt. Opvallend genoeg uitgevonden door een tegenstander van de doodstraf, de Franse arts en politicus Joseph-Ignace Guillotin (1738-1814). Hij hoopte dat de guillotine, als humanere manier van sterven, een tussenstap zou zijn richting het afschaffen van de doodstraf.

Sadisme: De term is, net als sadomasochisme, een eponiem van Markies de Sade (1740-1814), een Franse militair van adellijke komaf. Hij leidde een losbandig leven met vrouwen en had er plezier in hen te sarren en te kwellen.

Beurs: Het woord beurs – een handelsplaats – ontstond volgens de Italiaanse geschiedschrijver Lodovico Guicciardini (1521-1589) in de Vlaamse stad Brugge. De term komt van een zekere adellijke familie Van der Beurse, die nabij het centrale stadsplein in Brugge een herberg had. Het woord beurs verspreidde zich rond 1453 razendsnel over Europa.

Meer eponiemen? Lees het artikel Eponiemen top 50 – Woorden vernoemd naar personen van Enne Koops op Historiek, online geschiedenismagazine.

Nog meer gezegd

“Ik ben een man die te onpas werd geboren. In mijn jeugd werden alleen oude mensen geëerd en ik kan zeggen dat de oude mensen van toen niet toestonden dat jongeren over zichzelf spraken. Nu ik oud ben, wordt alleen de jeugd gerespecteerd, zodat ik door het leven ben gegaan zonder ooit zelf gerespecteerd te zijn geweest.” – Umbertino, personage in Umbertino, verhaal van de Italiaanse schrijver Italo Svevo.

“Ware kunst is net zoals goed gezelschap: ze vraagt ons op de meest aangename manier de maatstaf te onderscheiden waarnaar en waartoe ons innerlijk is gevormd.” – Wilhelm Meister, personage in Wilhelm Meisters leerjaren, roman van de Duitse filosoof, schrijver en wetenschapper Johann Wolfgang von Goethe.

Vrijzinnig humanisme in de klas: meer weten?

Ben je geïnteresseerd in niet-confessionele zedenleer? Als leerkracht, leerling of ouder? Neem een kijkje op nczedenleer.be, hét informatiepunt over het vak ncz met inspiratie en ondersteuning voor leerkrachten en leerlingen.

Lees ook ‘Een bank vooruit‘: leerkrachten niet-confessionele zedenleer vertellen over hun vak, verschenen in deMens.nu Magazine.