Het juiste baasje bij het juiste dier
Over de adoptie van asieldieren
Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg11 nr1. Lees hier meer artikels over ‘dieren’.
In België belanden jaarlijks ongeveer 50.000 dieren in een asiel. Al die dieren zoeken via adoptie een nieuw baasje. En het gaat niet alleen om honden of katten. Maar ook om konijnen, paarden, geiten, kippen, cavia’s … Vanuit het buitenland gebeuren eveneens adopties, soms van dieren die in erbarmelijke omstandigheden leven. Maar waar het dier ook vandaan komt, de dankbaarheid is universeel.
Ellen Vandevijvere
Kwestie van tijd
Ludivine Nolf werkt in het dierenasiel Veeweyde in Anderlecht. Daar ondervinden ze dat een gebrek aan tijd de meest voorkomende reden is waarom een dier wordt afgestaan. “Mensen onderschatten vaak hoeveel tijd een dier nodig heeft om een gelukkig en voldaan leven te leiden. Neem nu een hond: je moet ermee gaan wandelen, spelen, je moet hem trainen en helpen de wereld te verkennen.”
Andere omstandigheden die worden aangehaald, zijn een verhuizing, een scheiding of allergieën. Het valt op dat in de hokken van het asiel een ruime meerderheid aan Amerikaanse staffords en Mechelse herders zit. Ze hebben zelfs elk hun eigen afdeling in Veeweyde. “Hun aantal is standaard in elk asiel het grootst en ze blijven er ook het langst. Dat is erg jammer, want het zijn zo’n lieve dieren, tenminste als je je activiteiten aan hun noden aanpast.”
Het dierenasiel Veeweyde zit altijd vol, niet alleen met katten en honden, ook de konijnenafdeling is volzet. Het konijn blijkt toch groter te zijn dan verwacht, meer aandacht te vragen, of het duo heeft plots gezelschap van kleintjes … “Het is ook frustrerend hoe weinig kennis er over konijnen is. Maar dat is niet verwonderlijk, als je ziet dat ze in dierenwinkels gewoon als snoepjes worden verkocht.”
Coronapups
De afgelopen maanden komen er opvallend veel jonge honden binnen. Niet toevallig zijn ze een jaar oud. In die periode explodeerde de vraag naar pups door de lockdowns in volle coronatijd. “De honden zijn een voor een bang tot extreem bang voor mensen of andere honden, ze kunnen niet aan de lijn wandelen, en weten zich geen raad met hun energie”, legt Ludivine uit. “Er is gewoon niets mee gedaan. En als mensen dan weer gaan werken, dan is de hond daar het slachtoffer van”, stelt ze.
Sinds een paar jaar heeft Veeweyde zijn adoptieprocedure aangepast, waardoor het asiel naar een nog betere match kan zoeken. Het systeem werkt, want ze krijgen intussen nog maar zelden een dier terug.
“Naast ons team van vrijwilligers hebben we ook twee vaste gedragstherapeuten die met de honden werken en hen proberen klaar te stomen voor een nieuw leven. En uiteindelijk blijft het een kwestie van de juiste baas bij het juiste dier te vinden, ook als dat een ‘rugzakje’ heeft.”
Adopt, don’t shop
Die uitspraak zit rescue-organisaties als het ware in hun DNA. Omdat er voor elke gekochte hond bij wijze van spreken tien worden gedumpt of op straat moeten overleven, vaak in erbarmelijke omstandigheden. Gezien die extreme onverschilligheid waar dieren het slachtoffer van zijn, is die redenering – adopteren, niet kopen – dus niet onlogisch.
Alles kan altijd beter, maar in België en de omringende landen worden dieren in asielen relatief goed opgevangen.
Buiten die contreien gaat het er heel wat minder rooskleurig aan toe en is dierenwelzijn vaak nauwelijks van belang. Je hoeft niet eens zo ver te zoeken om een voorbeeld van dergelijke wantoestanden te vinden.
Geen bescherming
In Spanje worden naar schatting jaarlijks 50.000 jachthonden zoals galgo’s en podenco’s gedood, of als vuilnis afgedankt. Er zijn wel wetten, maar de opvolging ervan wordt amper gecontroleerd. Een jager heeft bijvoorbeeld vijf officieel gechipte honden en daarnaast nog twintig niet-geregistreerde honden. De jager met de beste jachthond ontvangt prestigieuze prijzen. Er is dus veel geld mee gemoeid en dat verklaart het grote verloop van honden. De dieren die niet voldoen, worden gedumpt, vermoord, achtergelaten, opgehangen, noem maar op. Buiten het jachtseizoen slijten die honden hun dagen aan een korte ketting in een donker hok met nauwelijks eten en drinken. Diezelfde jager heeft dan wel twee rotverwende chihuahua’s in huis rondlopen.
Een jachthond is geen gezelschapsdier volgens de Spaanse wet. Het is een werkinstrument en bijgevolg geldt er geen bescherming voor hen. Gelukkig verandert die mentaliteit gestaag in Spanje, en zien jagers hun steun afbrokkelen, mede dankzij de Europese Unie die steeds meer druk uitoefent. Maar zolang diezelfde jagers de politieke macht in handen hebben, blijft het voor veel kleinschalige en private opvangcentra dweilen met de kraan open en overleven met weinig middelen.
Op basis van een foto
All4Dogs vzw, opgericht door Joëlle Merinsky, is een vereniging uit Sint-Truiden die met lokale Spaanse shelters of opvangcentra samenwerkt, niet te verwarren met de Spaanse perreras die niet voor niets ‘dodingsstations’ worden genoemd. All4Dogs runt een shop met hondenspullen, met als doel de opbrengst aan de shelters te schenken. Regelmatig trekken leden van All4Dogs naar Spanje om voer, kledij, kussens en andere benodigdheden aan de shelters te bezorgen. Op hun terugweg nemen ze dan telkens een aantal geadopteerde honden uit de shelters mee om hun kersverse baasjes in België te ontmoeten. En in eigen land helpt All4Dogs als vrijwilliger mee in het dierenasiel van Sint-Truiden.
“Vooraleer een hond via All4Dogs geadopteerd mag worden, wordt er een huisbezoek bij de kandidaat-adoptanten afgelegd en worden kennis en veiligheid gecontroleerd”, aldus Joëlle. “Als je een hond wil adopteren, moet je er ook de verantwoordelijkheid voor dragen en je merkt al snel of mensen dat zullen respecteren of niet. Omgekeerd nemen wij ook onze verantwoordelijkheid. Een angstige hond bijvoorbeeld plaatsen we niet bij iemand die daar geen ervaring mee heeft. Dankzij de correcte informatie vanuit de asielen waarmee wij werken, weten we gelukkig goed welke hond bij welk gezin past. In de vijf jaar dat we adopties doen, hebben we toch al 1.150 honden geplaatst. Die honden zijn zó dankbaar. Natuurlijk is het lastig om een hond te adopteren op basis van alleen maar een foto. ‘Er zijn er zoveel’, zeggen mensen dan. Maar je mag er nooit zomaar één nemen om er één te hebben, dat is fout.”
Persoonlijk kennismaken met een hond in een opvanggezin vergroot aanzienlijk de kansen op adoptie. De hond kan immers aan het huiselijke leven wennen, en tegelijk kan hij de kandidaat-adoptanten ontmoeten, en omgekeerd. Toch is dat in België wettelijk niet toegelaten. Is dat niet ontzettend jammer en een beetje de omgekeerde wereld? Broodfokkers kunnen dan weer wél probleemloos de grens over om hier pups aan de lopende band te verkopen.
Joëlle is stellig: “Ik ga ermee akkoord dat een adoptie sneller zou kunnen gebeuren indien de honden hier al in opvang zitten. Maar het mag gewoonweg niet. Honden mogen wel vanuit het buitenland komen, maar alleen als ze al geadopteerd zijn. Aangezien All4Dogs samenwerkt met het dierenasiel van Sint-Truiden, dat op zijn beurt samenwerkt met politie en dierenwelzijn rond inbeslagnames enzovoort, proberen wij het goede voorbeeld te geven. Want ook in eigen land zijn er honden die een goede thuis zoeken.”
Ze horen er gewoon bij
Evi en Rafael, dierenvrienden uit Ekeren, wilden geen honden meer via een fokker, maar kozen na hun mopshondjes bewust voor adoptie. Nu hebben ze sinds enkele jaren podenco’s, allemaal via een stichting. Dat jachthondenras is behoorlijk andere koek dan mopshondjes, maar ze zochten dan ook honden die bij hun actieve leven passen.
Evi: “Met twee van de drie honden hebben we op voorhand bij het opvanggezin kennisgemaakt. Dat is toch anders dan wanneer je via foto’s moet kiezen, zoals bij de derde hond, Oscar, die in Duitsland in opvang zat. In zo’n geval is het vooral heel belangrijk dat je uitgebreid wordt ingelicht over het karakter van de hond en dat je nagaat of dat wel bij jou past. We hebben er intussen drie en dat is genoeg, hoor, er komt er geen meer bij”, lacht ze.
Met de komst van de honden ziet Evi en Rafaels leven er toch wel een tikkeltje anders uit. “Een hond hoort gewoon bij je gezin, net als je kinderen. Ik vind wel dat we ons leven daaraan hebben aangepast, maar dat doen we met alle plezier.”
Asielhonden probleemhonden?
Een veelgehoorde uitspraak is dat adoptiehonden meer gedragsproblemen zouden vertonen dan ‘gekochte’ honden. Evi heeft daar een duidelijke mening over: “Volgens mij is daar geen verschil in. Het gaat vooral over de manier waarop je met de hond omgaat, en hoe je met zijn of haar karakter rekening houdt. Het is dan ook van groot belang dat mensen goed gescreend worden en de juiste verwachtingen bij een hond hebben. Sommige mensen lijken hun adoptiehond snel op te geven, en die moet dan plots weg omdat het niet gaat. Dat is zo verwarrend voor zo’n beestje, dat vaak al heel wat heeft meegemaakt.”
Er zijn zoveel honden die op straat of in slechte omstandigheden leven en die naar een warm en liefdevol nest verlangen. Die honden zien groeien en openbloeien, is heel mooi om te ervaren. Om die reden kies ik persoonlijk ook voor adoptie, ook in de toekomst. Eén hond redden zal de wereld niet veranderen, maar voor die ene hond zal de wereld wel volledig veranderen.
