Zijn wij allemaal zo bang?

Zijn wij allemaal zo bang?

15 april 2022 / Column/Magazine

Column verschenen in deMens.nu Magazine jg11 nr2. Lees hier meer columns.

Kurt Van Eeghem

Poetin is in Oekraïne. Net zag ik een extra nieuwsuitzending met journalist Bert De Vroey die op een kaart de plaatsen aanwijst waar de Russische president met tanks en andere gevaarlijke rommel Oekraïne binnendringt. Ik begin aan mijn column.

Maar eerst googel ik de zin ‘ik ben zo bang’ en krijg meteen 17.300.000 hits. De eerste in de rij is voor Neerlands Hoop. Het gaat over een liedje dat zo heet. Ik hoor het Bram en Freek nog zingen in een aula van de Universiteit Antwerpen. We schrijven 1971 en ik ken nog elk woord. “Ik ben zo bang voor de Russen in mijn land,” zo begon het en het vervolgde met “voor de Chinezen in mijn keuken, de hippies in mijn park, de negers in mijn dochter, de flikkers in mijn kroeg, de krassen op mijn auto, de ontwaarding van mijn geld en de kanker in mijn lichaam.” Aan het einde gooide Freek ons in het gezicht: “Zijn wij allemaal zo bang?” Het n-woord in de tekst valt me nu pas op, het waren andere tijden.

Wij waren niet bang, ik al zeker niet. De Koude Oorlog liep op zijn laatste benen, we hadden Korea, Hongarije en de Cubacrisis overleefd en het Amerikaanse leger zat op zijn tandvlees in Vietnam, daarvoor hadden we onze keel schor geschreeuwd. Oost en West bouwden elk aan een gigantische nucleaire afschrikking. Het kruitvat dat ‘aarde’ heette, beleefde continue vlagen van ‘angst’ met bijbehorende hamsterwoedes en in het bed rillende westerlingen. Ik lachte mij kreupel met Neerlands Hoop en met alle bange ‘sissies’, angsthazen, labbekakken, schijtluizen, verzin het maar. Natuurlijk dacht ik er niet over om in battledress naar dat Gordijn te trekken, ben je gek, hoogstens met enkele honderdduizenden langharigen door de straten van Brussel hossen en ‘give peace a chance’ zingen, dat wel. Niet altijd even toonvast en het oog gericht op alweer een ‘jongen van mijn dromen’ die even verderop blond liep te wezen.

Nu heeft Rusland een nieuwe tsaar, een complete weirdo die Oekraïne wil denazificeren, en ik ben bang. In de jaren zeventig en tachtig bezat ik niets, er was niets om bang om te zijn. Ik luisterde in mijn Antwerps kot naar Lou Reed, David Bowie en Händel, en het zachte gesis van de kolenkachel die vervuilende walmen over de stad spoog, kleurde prachtig bij het gekraak van de versleten grammofoonplaten.

Straks hark ik mijn voortuintje tijdens de lentepoets, terwijl de vaatwasser de laatste restjes tarbot van mijn borden haalt. Ik tik eenentwintig graden in op een display waardoor het peperdure Russische gas mijn oude botten verwarmt. En ik ben bang voor de Russen in mijn land, voor de Chinezen in mijn keuken, de ontwaarding van mijn geld en de kanker in mijn lichaam.

Nooit eerder bang geweest, tril ik als een washandje in een lentebries. Er is geen Neerlands Hoop meer om me te redden. Freek riep met de gekende bravoure: “Last year we sent you Bob Hope, now we must say there is no more hope, so here we are, Neerlands Hoop.” Ik lag in een deuk en gooide koket mijn wilde haren opzij. “Laat maar komen, die Russen” was met een half pakje rijst in de keukenkast wel behoorlijk overmoedig.

Terwijl ik deze column schrijf, kreeg ‘ik ben zo bang’ er twee miljoen hits bij. Ik ben duidelijk niet de enige schijtlijster. Vanavond ga ik niet voor sober, maar kies ik een agressief stuk rood vlees en de betere ‘kelderresten’. Ik wil het einde van de wereld vieren, een wereld waarin behoorlijk wat gekken aan de macht kwamen. Als een stelletje carnavalisten het Capitool in Washington bestormt en een totale weirdo de rode knop in Moskou streelt, slaan bij mij de stoppen door. Tot na het eten, toch.

Misschien moet ik een voorbeeld nemen aan wijlen John Massis, de Vlaamse tandatleet. Die was alleen bang voor zichzelf – helaas volkomen terecht, zoals later zou blijken. Tijdens een meeting in wat toen nog de Vooruit heette, riep hij: “Ik ben voor de raketten,” wachtte dan tot het boegeroep verstomde en even stoer, “maar tegen de kernkoppen, ik ben voor de vooruitgang en tegen de achteruitgang.”