fbpx
deMens.nu

Liefde buiten de lijntjes

Polyamorie nader toegelicht

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg11 nr3. Lees hier meer artikels over ‘seksualiteit’.

Liefde, ze wordt veel bezongen en nog meer verhaald. We hebben dan ook een goed beeld van hoe kriebels voor iemand in een relatie worden bestendigd. Toch wordt er steeds vaker afgeweken van de traditionele, monogame relatievormen, mét instemming van elkaar. Wat betekent het om een polyamoreuze relatie aan te gaan en wat zijn de uitdagingen ervan? We vragen het aan klinisch psycholoog en gedragstherapeut Nathalie Cardinaels.

Jana Peeters

We vallen meteen met de deur in huis: is polyamorie niet gewoon een keurige naam voor losbandige seks?

Nathalie Cardinaels: Absoluut niet, maar dat vooroordeel bestaat wel nog altijd. Polyamorie gaat over het gelijktijdig hebben van meerdere serieuze liefdesrelaties. Het gaat over commitment, verantwoordelijkheid en communicatie. Echt losbandig kan je dat niet noemen.

Mensen denken er natuurlijk meteen aan dat je dan ook met verscheidene mensen seks hebt. Dat klopt als je meerdere relaties tegelijk hebt, maar dat wil niet zeggen dat de focus op seks ligt. Die ligt bij polyamorie op de liefde. Zoals een monogaam iemand verliefd is op zijn partner, zo kan een polyamoureus iemand verliefd zijn op of innige gevoelens koesteren voor meerdere partners tegelijk. Je hart voelt als groot genoeg om dat te omvatten.

 

Wat is het verschil met een open relatie en polygamie?

Nathalie Cardinaels, klinisch psycholoog en gedragstherapeut

Cardinaels: Polyamorie is niet hetzelfde als een open relatie, waarbij de focus wel meer op seks met een ander buiten je relatie ligt. Het is ook niet hetzelfde als relationship anarchy of relatie-anarchie, waarbij je jezelf en de verhoudingen met anderen niet wil laten definiëren door termen als ‘partner’, ‘vriend(in)’ en dergelijke.

Polyamorie gaat om de band die je met anderen hebt, en de band met wie je normaal gezien een partner zou noemen, kan even belangrijk zijn als de band met vrienden en/of familie. In die relatievorm brengt iemand tijd door met mensen die hem/haar dierbaar zijn, los van tradities zoals het ‘steeds met je partner samen hoeven te zijn’. Je kiest zelf met wie en hoeveel tijd je samen doorbrengt en je laat je niet beperken door de voorgeschreven regels.

Polygamie staat voor het gehuwd zijn met meerdere personen, wat in andere culturen wel vaker voorkomt. Het heeft doorgaans met andere factoren dan liefde te maken, vaak eerder met culturele of zelfs financiële factoren.

 

Maakt het hebben van meerdere partners een relatie niet ingewikkelder?

Cardinaels: Een monogame relatie kan evenzeer ingewikkeld zijn. Het mooie aan polyamorie is dat je ook wel moet communiceren, veel zelfs. Daardoor leer je jezelf beter kennen, wat voor verdieping en verrijking zorgt. Er wordt net veel samen gepraat en overlegd, om zich zo goed mogelijk op elkaar en op de andere partners (of partners van partners) af te stemmen. Dat kost misschien wel meer energie, maar het geeft op termijn ook voldoening, omdat je je echt gehoord en gezien voelt.

 

Leidt het hebben van meerdere partners dan niet tot jaloezie?

Cardinaels: Een ander vooroordeel is inderdaad dat polyamoureuze mensen altijd jaloers zouden zijn, alsof die meervoudige relaties tot dagelijks drama zouden leiden. Dat klopt gelukkig niet en integendeel zelfs, er is vaak sprake van het jaliefgevoel. Dat is een term om aan te geven dat je blij bent dat je partner het ook fijn heeft met een andere partner.

Je gunt het de ander en dat is loslaten vanuit liefde, vanuit het oprecht goed met de ander voorhebben. En natuurlijk speelt er wel eens jaloezie, maar dat is dan veeleer omdat de tijdsverdeling onder de partners niet altijd even goed zit, en daarover kan worden gecommuniceerd.

 

“Trouw blijven aan zichzelf,
bedachtzaam zijn
en streven naar authenticiteit”

 

In de huizenvandeMens zien we zowel hetero- als lgbtqi+ koppels. Hoe sta je er tegenover dat polyamoreuze koppels (nog) niet wettelijk kunnen trouwen?

Cardinaels: Ik begrijp dat men voorzichtig is in het toestaan van meerdere huwelijken met andere partners, maar anno 2022 mogen er toch wel aanpassingen aan onze verouderde wetgeving komen, zodat die compatibeler wordt met de huidige samenleving.

 

Personen in een polyamoreuze relatie kunnen net als andere stellen een kinderwens koesteren. Hoe kan je vanuit die relatievorm ouderschap opnemen?

Cardinaels: Dat verschilt, soms is de biologische vader duidelijk en soms niet. De opvoeding gebeurt wel samen en bij polyamoreuze constellaties heb je meer back-up dan wanneer je er als koppel alleen voor staat. De een kan al sneller iets overnemen van de ander, zodat de zorg niet steeds volledig op dezelfde schouders terechtkomt. Daardoor heb je meer tijd over om ook van de leuke momenten met je kind(eren) te genieten.

Zeker met de Belgische en Nederlandse wetgeving is het toch zoeken en is goede afspraken maken nodig. Een andere valkuil is hoe de school en ouders van andere kinderen zullen reageren, want je wil natuurlijk niet dat je kind erop wordt afgerekend. Het wordt dan ook niet altijd kenbaar gemaakt dat men een kind binnen een polyamoreuze constellatie opvoedt. (lees verder onder de foto)

 

Bij polyamoreuze relaties ligt de focus niet op seks, maar op liefde: polyamorie gaat om commitment, verantwoordelijkheid en communicatie, en gebeurt met instemming van alle betrokkenen © Shutterstock.com

 

We geven steeds meer zelf vorm en betekenis aan relaties, maar rust er toch een taboe op polyamorie?

Cardinaels: Jazeker, helaas nog steeds. Er wordt gedacht dat polyamorie samenhangt met onveilige hechting, focus op seks, gebrek aan ethiek, en dergelijke meer. Niets is minder waar. Polyamoureuze mensen kiezen niet voor de gemakkelijke weg, maar proberen net trouw aan zichzelf te blijven, zijn bedachtzaam en streven naar authenticiteit.

Ethiek speelt juist een grote rol, want je wil aan de ander en aan jezelf recht blijven doen. Je moet meer nadenken en samen praten, terwijl bij een monogame relatie de voorwaarden door de samenleving zijn voorgekauwd en gestructureerd.

 

Wat is de sleutel tot succes in een polyamoreuze relatie? En wat raad je personen of koppels aan die die relatievorm graag willen verkennen?

Communicatie (en geweldloze communicatie), mildheid voor jezelf en de ander, mindfulness en (zelf)compassie, vaardigheden in timemanagement en vooral, doe het op je eigen tempo. Als je er als koppel aan begint, volg dan het tempo van de traagste, want je kan de ander niet geforceerd meetrekken. Het heeft soms tijd nodig en dat is oké. En als je een psycholoog zoekt die non-monogamie genegen is, dan kan je bij Polyamory Belgium een lijst opvragen.

 

Meer weten?

Polyamory Belgium: informatie en contactgegevens vind je hier op Facebook.