Arrest EHRM over Belgische euthanasiezaak
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg heeft zich uitgesproken over een Belgische euthanasiezaak. Waar gaat dit nu juist over en wat zijn de gevolgen?
Freddy Mortier, voorzitter van deMens.nu:
“Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft bevestigd dat er geen fouten gemaakt zijn tijdens de beslissings- en uitvoeringsprocedure voor de euthanasie waarvoor Tom Mortier naar Straatsburg is getrokken. Er is volgens het Hof wel een probleem met de onafhankelijkheid van de evaluatiecommissie, niet omdat de voorzitter ook bekend is als een arts die euthanasie uitvoert, maar omdat de melding van de euthanasiegevallen een anoniem en een identificerend deel bevat. De arts kon zich namelijk niet terugtrekken uit de bespreking zonder de anonimiteit en vertrouwelijkheid op te geven. Het Hof suggereert ook simpele oplossingen daarvoor, zoals méér leden plaatsen in de commissie. Wie graag zou zien dat de voorzitter van de commissie door de uitspraak van het Hof in diskrediet zou zijn gebracht, is er dus aan voor de moeite. Men zal goede en werkbare oplossingen moeten zoeken voor het probleem – dat er niet in kan bestaan euthanasiepraktiserende artsen te weren uit de commissie.”
Wim Distelmans, LEIF-arts:
“Voor mij is dit eigenlijk een gunstige uitspraak. In tegenstelling tot wat de krantenkoppen beweren werd de Belgische euthanasiewetgeving niet veroordeeld. Integendeel. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bevestigt dat er geen fouten zijn gebeurd bij de uitvoering van de procedure. Het is een goede zaak dat het Hof positief oordeelt over onze wetgeving.
De punten die Tom Mortier op tafel legt zijn grotendeels weerlegd door het Hof. Op zowel de uitvoering, als het informeren van de familie, alsook de onafhankelijkheid van de artsen kwam geen kritiek.
De uitspraak van het Hof heeft betrekking tot de evaluatie achteraf. Ik zit de commissie voor en men beticht mij van zowel rechter als partij te spelen. Hier wil ik op reageren dat de commissie geen waardeoordeel vormt over euthanasie zelf. Er zitten in de commissie zowel voor- als tegenstanders van euthanasie. Er wordt enkel nagekeken of de procedures correct gevolgd werden. Dat gebeurt ook anoniem, zowel voor de behandelende arts al voor de patiënt. Op het moment dat er discussie is over de gevolgde procedure wordt die anonimiteit opgeheven en als dan blijkt dat de behandelende arts deel uitmaakt van de commissie zal deze arts zich verwijderen uit de discussie. Over de zaak van mevrouw De Troyer was geen enkele discussie en dus werd er ook niet gestemd.”
De zaak in een notendop
De 64-jarige Godelieve De Troyer worstelde jaren met depressies. Toen haar eigen dokter weigerde om in te gaan op haar verzoek tot euthanasie, richtte ze zich tot andere artsen, onder wie LEIF-arts Wim Distelmans.
Volgens haar zoon Tom Mortier schoot België tekort in het beschermen van het leven van zijn moeder en gebeurde er geen grondig onderzoek naar haar dood. Daarom stapte hij naar het Europees Hof.
Het Hof onderzocht of de Belgische staat delen van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens geschonden heeft en kwam dinsdag met een arrest daarover. Het Hof volgt hem maar gedeeltelijk. Volgens het Hof is er niets mis met het wettelijke kader vooraleer een euthanasie wordt uitgevoerd en werd de euthanasie zelf in deze zaak ook correct uitgevoerd. Ook de manier waarop is omgegaan met de belangen van de naasten is als conform de deontologische en juridische plichten van de arts beoordeeld. Maar het Hof heeft wel aanmerkingen over de controle achteraf.
Wat zijn de (juridische) gevolgen van dit arrest?
Het arrest heeft geen onmiddellijke gevolgen. Om een volgende veroordeling te vermijden zou België op basis van dit arrest initiatieven moeten nemen om de a posteriori controleprocedure aan te scherpen. Concreet wil het Hof dat België de garantie inbouwt dat een arts in geen geval kan zetelen of stemmen over een eigen casus in de commissie, ook niet ter bescherming van de privacy van de patiënt. Het Hof klaagt aan dat het volledig overgelaten wordt aan de discretie van de arts die de euthanasie heeft uitgevoerd en mee zetelt over de zaak in de commissie om stil te zijn en niet mee te stemmen.
Lees hier de press release van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens
En nu?
deMens.nu blijft ijveren voor een uitbreiding van de euthanasiewet zodat burgers zélf de regie in handen kunnen nemen met betrekking tot hun levenseinde.
