Nieuws

Twee mama’s en twee papa’s vertellen

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg11 nr4. Lees hier meer artikels over ‘opgroeien’.

Papa, mama en twee kindjes, liefst een jongen en een meisje: zo zag het ideale gezinnetje er jarenlang uit. Gelukkig evolueren de tijden én de geesten, en weten we dat er veel meer gezinsvormen mogelijk zijn die net zo goed zijn als het traditionele gezin. Wat natuurlijk niet betekent dat er geen uitdagingen zijn.

Lieve Goemaere

Helemaal niet anders dan anderen

Op hun trouwdag in 2019 droomden Melanie en Cindy al van een gezin, maar het zat hen niet mee, elke inseminatie mislukte. Om de druk wat van de ketel te halen, vertelden ze hun omgeving dat ze een pauze namen, maar in feite begonnen ze aan een nieuw fertiliteitstraject. Negen maanden later, op 29 juni 2021, werd hun dochtertje Lillibeth geboren.

 

Melanie: Ik was vijfentwintig en Cindy zevenendertig toen we een koppel werden. We zijn vrij snel over kinderen begonnen, want we wisten natuurlijk dat dat voor ons niet vanzelfsprekend zou zijn. We waren zo’n zeven jaar samen toen we de procedure opstartten. Het lag voor de hand dat ik de buikmama zou worden. Sowieso had ik er de meest geschikte leeftijd voor en bovendien heeft Cindy nooit de wens gehad om zelf zwanger te zijn.

 

Cindy: Een onderdeel van die procedure is een gesprek bij een psycholoog. We waren volledig van de kaart daarna. Allebei hadden we het gevoel dat we allerlei vragen dienden te beantwoorden die eigenlijk volledig naast de kwestie waren. Een heel onaangename ervaring, alsof we voor een krijgsraad terechtstonden. Ik werd er kwaad van. Pas op, ik begrijp dat er procedures zijn. Maar wij hadden het gevoel dat we ons echt moesten bewijzen, terwijl we al jarenlang een stabiele relatie en elk een vaste job hadden, en we een kindje zeker een warme thuis konden bieden. We voelden ons erg machteloos bij het besef dat ons lot niet in onze eigen handen lag. Gelukkig kregen we uiteindelijk groen licht. (lees verder onder de foto)

 

 

Melanie: We hebben anderhalf jaar allerhande inseminatiepogingen gedaan, maar helaas liepen die telkens op een sisser uit. Op den duur waren we door onze voorraad spermarietjes heen. Dus dan kwam de vraag: doen we verder of niet? Ondertussen woonden we in Oost-Vlaanderen en hadden we besloten om ons in het UZ Gent aan te melden voor een ivf-traject. We moesten de volledige procedure heropstarten en werden dus opnieuw bij een psycholoog verwacht. Je begrijpt dat wij daar totaal geen zin in hadden. Maar al van bij de eerste kennismaking voelde alles heel anders aan. We voelden ons minder op de rooster gelegd, meer gesteund en meer geholpen. Dat deed ons deugd.

 

Cindy: Aan onze omgeving hadden we verteld dat we ons fertiliteitstraject even op pauze hadden gezet om wat op adem te komen. Want wanneer mensen weten dat je daarmee bezig bent, stellen ze veel vragen, en telkens opnieuw hetzelfde slechte nieuws moeten delen is mentaal erg lastig. Vandaar ons kleine leugentje om bestwil.

 

Melanie: Het was dan ook een geweldige verrassing toen we aan onze familie en vrienden konden melden dat er een kleintje op komst was. Sommige mensen begrepen het niet: ze dachten dat we een tweede hond aankondigden. (lacht) Die is er trouwens ook gekomen, maar op dat moment hadden we het wel degelijk over een baby’tje. Iedereen in onze omgeving was dolgelukkig. Ze wisten hoelang we al naar een kleintje verlangden.

 

Cindy: Onze familie en vrienden zijn erg open-minded, er is niemand die valt over het feit dat wij twee mama’s zijn. We hebben nog maar één keer commentaar gekregen, toen Lillibeth een maand of acht was. Op die leeftijd zijn kindjes wat afwijzend, soms zelfs angstig tegenover mensen die ze niet goed kennen. Lillibeth begon dan ook te huilen toen een man haar wilde vastnemen. “Ze huilt natuurlijk omdat ze nooit mannen ziet”, kregen we toen te horen. Hoe absurd. Lillibeth groeit op in een diverse omgeving. Haar opa komt elke week een dag babysitten en twee dagen per week wordt ze door mijn broer opgevangen.

 

Melanie: We hebben niet gereageerd op die opmerking, wij weten sowieso wel beter. En dat is ook wat we onze dochter willen leren. We gaan haar duidelijk maken dat zij helemaal niet anders is dan anderen. Er zijn kindjes met een mama en een papa, er zijn er met één mama of één papa, er zijn er met twee papa’s en er zijn er ook met twee mama’s. En dat is allemaal even goed. Ik verwacht er alleszins geen enkel probleem rond, zeker niet in haar kleuterjaren.

Kleine kindjes nemen gewoon aan wat ze zien en vinden dat allemaal prima. Als ze er al rare dingen over zouden zeggen, dan is dat meestal iets dat ze van volwassenen overnemen. Hetzelfde met huidskleur: kinderen zelf stellen gewoon het verschil vast, zonder meer. Het zijn volwassenen die daar soms een oordeel of vooroordeel aan koppelen.

 

Cindy: Natuurlijk beseffen wij dat er een moment zal komen waarop Lillibeth zich vragen zal beginnen te stellen, maar daar maken we ons geen zorgen over. We zullen haar vragen beantwoorden op het moment dat ze komen, en we zullen ons antwoord afstemmen op de leeftijd die ze dan heeft en het begrip dat dan mogelijk is. We hebben ons voorgenomen om altijd eerlijk tegenover onze dochter te zijn. (lees verder onder de foto)

 

 

Altijd eerlijk en duidelijk zijn

Dat is ook de tactiek van Maarten en Serge: eerlijk en duidelijk zijn. Toen Maarten alleenstaande papa van Leonie werd, viel dat in het begin goed mee, maar het traject werd behoorlijk pittig toen Leonie de peuterpuberteit bereikte. Ondertussen zit ze in haar ‘echte’ puberteit, meteen de reden waarom Leonie vlak voor dit gesprek afhaakte.

 

Maarten: De eerste twee jaar als alleenstaande vader vond ik helemaal niet zo ingewikkeld. Oké, je slaapt niet al te veel, maar ik had alles wel prima onder controle. Dat veranderde toen Leonie zowat twee jaar was. Ik vond het niet fijn dat wij zo’n klein gezinnetje vormden en dat ik er vaak alleen voor stond, zeker in de moeilijke fase die de peuterpuberteit is. Daarom zocht ik regelmatig ondersteuning bij de draagmoeder van Leonie, die een vriendin van mij is. Daar had Leonie in haar hoofd haar eigen verhaal rond gecreëerd: dat zij net als veel van haar klasgenootjes een kind van gescheiden ouders was en dat ze dus twee gezinnen had. Dat ze wel degelijk een papa én een mama had.

Maar dat was niet zo: de draagmoeder had er natuurlijk bewust voor gekozen om géén moederrol op te nemen. Ik vond het wel belangrijk dat Leonie haar leerde kennen, dat ze wist uit wier buik ze kwam, maar ik stond er niet bij stil hoe Leonie dat werkelijk begreep. Dat heeft best serieuze gevolgen gehad. Leonie is lang kwaad op mij geweest omdat ze het gevoel had dat ik haar tegenhield om bij haar mama te zijn. Ik denk dat alles anders zou zijn verlopen als Serge al in mijn leven was geweest op het moment dat Leonie er kwam. Als we samen aan het ouderschap waren begonnen.

 

Serge: Zelf had ik eigenlijk geen kinderwens, maar door op Maarten te vallen wist ik natuurlijk dat er een dochter bij hem hoorde. En ik was ook bereid om een verantwoordelijke rol op te nemen – anders moet je niet aan zo’n relatie beginnen. Ik heb Leonie leren kennen toen ze ongeveer vier jaar was, toen ze in de tweede kleuterklas zat. Maarten en ik kenden elkaar al wat langer, maar we hebben bewust gewacht met die kennismaking tot we zeker van ons stuk waren. (lees verder onder de foto)

 

 

Maarten: Voor mij maakte het alleszins een heel groot verschil dat Serge erbij kwam, of ‘bobo’ zoals Leonie hem noemt. Als ik aan die periode terugdenk, heb ik soms het gevoel dat ik toen in een postnatale depressie belandde, alsof ik de terugslag ondervond van al die jaren op mijn eentje ploeteren. Eindelijk kon ik al mijn verantwoordelijkheden delen. Er viel echt een zware last van mijn schouders.

 

Serge: Ik heb meteen mijn verantwoordelijkheid opgenomen. Van nature, en ook omdat ik zelf zo ben opgevoed, ben ik rechtlijniger dan Maarten. Met hem valt er meer te onderhandelen. Ik heb veel op mijn neefjes en nichtjes gebabysit, en toen was het mij al duidelijk: hoe rechtlijniger je alles aanpakt, hoe gemakkelijker het voor iedereen wordt. Ik was de strengste oom, maar ook vaak de populairste, al zou je dat in eerste instantie niet verwachten.

 

Maarten: Toen Serge en ik een koppel werden, vielen we terug op elkaar, waardoor het contact met de draagmoeder automatisch verminderde. Ook dat was niet gemakkelijk voor Leonie. Maar ondertussen zijn wij echt wel een gezinnetje van drie geworden. Die stabiliteit en duidelijkheid doen Leonie echt deugd, al blijft haar verleden soms wel nog eens pijnlijk opspelen. Serge en ik hebben elk onze eigen rol die aansluit bij ons karakter. Hij is diegene die zijn liefde toont in zijn daden voor Leonie, door haar bijvoorbeeld haar lievelingskostje voor te schotelen. Ik ben diegene met wie Leonie over gevoelens kan praten. Bobo vult de vaderrol in en ik de moederrol als het ware, dat is spontaan zo gegroeid.

 

Serge: Het is belangrijk dat beide rollen worden ingevuld. Door wie, dat doet er volgens mij niet zoveel toe. Maar een kind heeft toch een soort van rollenpatroon nodig. Man-vrouw is natuurlijk het eenvoudigst, daarvan ben ik eigenlijk wel overtuigd. Maar het gaat ook om de inhoud van die rollen. Het zorgende en zachte aan de ene kant, het ‘hardere’ en praktische aan de andere kant.

Maarten en ik doen ons best, maar sommige zaken zijn gewoon ons ding niet. Leonie is echt een typisch meisje dat houdt van shoppen, nagellak en haar haar opmaken, en dat ligt mijlenver van ons vandaan. Daarom hebben wij best wel wat vriendinnen die zulke dingen met haar opnemen, echte vertrouwensfiguren voor haar. Met de ene vriendin gaat ze shoppen, met de andere ging ze mee naar Disneyland, nog een andere nam het thema menstruatie met haar op. Al is dat ondertussen ook wel een onderwerp geworden dat gewoon aan de keukentafel wordt besproken.

 

Maarten: Toch denk ik dat Leonie die zogenaamde vrouwelijke kant mist in haar dagelijkse leven, dat wat meer vrouwelijkheid in huis haar deugd zou doen. Maar tegelijk denk ik dan dat ook niet elke mama per se heel typisch vrouwelijk is.

 

Serge: We moeten het uiteraard niet ontkennen: twee vaders, dat is uitzonderlijk. Niet dat Leonie daar ooit mee gepest werd. Wel vindt ze het lastig om dat telkens opnieuw voor de eerste keer te moeten vertellen, bijvoorbeeld als ze van school verandert. Precies daarom dat ze dit gesprek ook niet zag zitten. “Wat valt er daar nu over te zeggen? Ik heb gewoon twee papa’s, simpel.” Zij weet natuurlijk niet anders, dat is de context waarin zij is opgegroeid.

 

Maarten: Maar als ze de situatie kan uitbuiten, dan zal ze het zeker niet laten, daarin is ze precies zoals elk ander kind. (lacht) Onlangs werd ze door een leerkracht berispt omdat ze te veel kletste in de les. “Leonie, ik zal een Smartschoolbericht naar je mama sturen, hoor.” “Doe maar”, reageerde onze dochter. “Ik meen het,” ging de leerkracht verder, “maar ik vind je moeder niet.” “Ik heb geen mama”, zei Leonie. Waarop die leerkracht natuurlijk van kleur verschoot en innige deelneming mompelde. “Maar ik heb gewoon geen mama, ik heb twee papa’s.” (lacht)

 

Serge: Ja, we hebben een pittige dochter. We proberen zoveel mogelijk op dezelfde lijn te zitten. Achter de coulissen hebben we wel eens een discussie over elkaars aanpak of de manier van opvoeden, maar tegenover haar proberen we dat te vermijden. Zoals ook hetero-ouders dat doen, zeker?