Nieuws

De kom van het deeg uitlikken

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg12 nr1. Lees hier meer artikels over ‘positiviteit’.

Word jij ook vrolijk als een plant een nieuw blaadje krijgt? Of krijg je een warm gevoel als iemand naar je glimlacht, of als je naar een mooi beeld kijkt? Het zijn vluchtige momenten die snel voorbijgaan en die we ook vlug vergeten. Soms is het goed om even stil te staan bij de kleine dingen waar je gelukkig van wordt. Want iedereen kan af en toe een portie vrolijkheid en positiviteit gebruiken. Maar wat is geluk?

Joke Goovaerts

Geluk associëren we vaak met iets doen of hebben. Sommige mensen ervaren geluk als ze kunnen consumeren, anderen worden blij als ze een goede babbel met iemand hebben.

Als je op zoek gaat naar definities van geluk, lijkt het wel alsof er duizenden wetenschappelijke studies over geluk en optimisme bestaan. In een online zoekmachine levert ‘geluk’ gemakkelijk 34 miljoen resultaten op, gaande van reclame voor puzzelwoordenboeken over geluksgoeroes en coaches die je kunnen begeleiden in de happiness industry en je het ultieme geluk beloven tot podcasts over de science of happiness en de filosofische zin van het leven. Zo vinden we bij de meeste filosofen van Aristoteles tot Michel de Montaigne definities en boeiende uitspraken over geluk. Ook vandaag buigen filosofen zich over de vraag: wat maakt ons gelukkig?

Tal van interessante boeken vinden we in de positieve psychologie waar gefocust wordt op de positieve ervaringen die mensen kunnen hebben zoals geluk, hoop en liefde. Dat in tegenstelling tot de klassieke psychologie die zich meestal op problemen en gebreken richt.

Je kan je ook afvragen of gelukkig zijn voor iedereen hetzelfde betekent. Niet dus. De een wordt blij en goedgezind bij het kijken naar een romcom over het leven in het zonnige Italië, de ander ergert zich dood aan de banaliteiten en oppervlakkigheden ervan. De een wordt euforisch bij het luisteren naar Bach, Brahms of Schubert, de ander voelt het ultieme geluk bij een lied van Eminem, Willy Sommers of Joe Dassin. Niets mis mee. (lees verder onder de foto)

Geluk zit in een klein hoekje

Dus ja, iedereen blijkt ergens op zoek te zijn naar het grote geluk. Er is altijd een verlangen en een ‘op weg zijn naar’. Maar door altijd onderweg te zijn, kom je nergens aan. Vandaag is de sociale druk om je gelukkig te voelen zeer intens. Echter, streven naar geluk hoeft geen doel op zich te zijn.

In een wereld waarin we snel geërgerd worden, is het goed om eens stil te staan bij de kleine dingen, om verwonderd te zijn over de kleine geluksmomenten. Momentjes waarbij de gelukshormonen in onze hersenen zoals serotonine, dopamine, endorfine en oxytocine positief beïnvloed worden. Die aandacht en het even stilstaan moet je bewust ervaren en toelaten. Of zoals we van Montaigne leren: door zelfonderzoek krijg je inzichten in hoe te handelen volgens je eigen aard.

Het bijzondere zit in het alledaagse

Een van de mooie inzichten van wijlen ererector Caroline Pauwels was dat voor haar het bijzondere in het alledaagse zit. In het tv-programma De inzichten vertelde ze aan Nic Balthazar hoe ze aanhanger is van het gedicht Marc groet ’s morgens de dingen van Paul van Ostaijen.

“Ik ben zo iemand die graag opstaat en de dag begint. Ik ga elke dag zwemmen wanneer het kan. Ik houd van een aantal van die routines, maar ik houd ook van de eerste ademhaling buiten, of het nu regent of sneeuwt of mooi weer is. Buitenkomen, het huis uitstappen en dan diep ademhalen. En de lucht voelen. Ook het zintuiglijke daaraan vind ik belangrijk. (…) Maar ook de schoonheid van alledaagse handelingen. Je moeder of vader die ’s morgens het ontbijt klaarzet of sinaasappelsap perst. Zulke zaken. Ik kan daar enorm van houden en ik kan die dagelijkse handelingen van zorg – dat kan ook voor jezelf zijn – enorm waarderen.”

Caroline overleed op 5 augustus 2022 na een slepende ziekte. We zijn haar heel dankbaar dat ze ons met haar inspirerende levensinzichten zoveel nalaat. (lees verder onder de foto)

De inzichten zijn integraal te bekijken op VRT MAX, met onder anderen Caroline Pauwels.

#kleingelukske

Genieten van het alledaagse en de kleine dingen is waar actrice Lynn Van Royen ook bij stilstaat. Ze begon op sociale media de positiviteitshashtag #kleingelukske en deelt er kleine dingen waarvan zij gelukkig wordt. Haar doel is negativiteit en gezeur tegengaan. Daarna bundelde ze die momenten in het boekje #kleingelukske. We lezen er geen tips of levenslessen, maar details van het dagelijkse. Te vaak missen we die kleine momenten van euforie: op de wekker kijken als het net 22.22 uur is, het donsdeken bij de eerste poging correct in de overtrek steken, je iPhone laten vallen en het scherm is niet kapot, iemand op straat die precies op het ritme van de muziek in je auto stapt, de kom van het deeg uitlikken of tekeningen op bewasemde ramen maken.

Kleine blijmakers die ons doen lachen, zuchten … en vaak heel herkenbaar zijn. Lynn Van Royen deelde de gelukjes als oefening voor zichzelf. Maar al gauw merkte ze dat ook andere mensen dergelijke kleine geluksmomenten willen delen. “#kleingelukske is voor mij actief rondkijken en benoemen, het trainen van een spiertje dat ervoor zorgt dat we sneller ook opnieuw het positieve zien. Ik hoop dat ze je aan het lachen brengen of enthousiast laten knikken uit herkenning. En als je er zelf tegenkomt, deel ze gerust met #kleingelukske, want vele kleintjes maken één groot”, schrijft Lynn.

En inderdaad, je bewust focussen op één prikkel van iets wat je gelukkig maakt of positieve energie geeft, betekent ook dat je even niet bezig bent met nadenken over van alles en nog wat. Die kleine dagelijkse lichtpuntjes zouden ook een groter effect op onze gezondheid en ons welzijn hebben. Daarom is het belangrijk om zich ervan bewust te zijn, om ze eventueel te benoemen en te delen.

Kijk eens door je raam

Dat is ook het gigantische succes van de Facebookgroep View from My Window (Kijk eens door je raam). Een eenvoudig concept: neem een foto van het uitzicht uit je raam en deel het resultaat samen met je verhaal. De groep is tijdens de coronaperiode ontstaan, toen iedereen ‘in zijn kot’ bleef. Thuisblijven, een raam en een uitzicht … de beschrijving van dat kleine geluksmoment, dat beeld dat voor jou een betekenis heeft, kan je delen met mensen over de hele wereld.

De Belgische Barbara Duriau bedacht het idee. Inmiddels heeft de groep meer dan drie miljoen volgers en worden er boeken en tentoonstellingen aan gewijd. Net zoals woorden hebben beelden een impact op het dagelijkse leven. Duriau wil met de groep een community creëren, een menselijke ketting met een positieve kijk. Een positief geluksmoment voor de een wordt zo ook een positief verhaal voor de ander.