De virtuele mens
Inspiratie voor de lessen niet-confessionele zedenleer
Verschenen in deMens.nu Magazine jg12 nr2, in het kader van het dossier ‘De virtuele mens‘. Meer ‘Doordacht’ hier.
Bert Goossens en Christophe Van Waerebeke
Gezegd
“Het menselijk lichaam is een machine die zijn eigen veren opwindt.” – Julien Offray de La Mettrie, Franse arts en filosoof.
“Metaverse is niet iets wat een bedrijf bouwt. Het is het volgende hoofdstuk van internet in het algemeen.” – Mark Zuckerberg, Amerikaanse ondernemer, CEO van Meta.
“De computer is niet een intelligente machine die domme mensen helpt, integendeel, het is een domme machine die alleen in handen van intelligente mensen goed werkt.” – Umberto Eco, Italiaanse schrijver en semioticus.
“Vandaag zijn er veel repetitieve cognitieve taken, die niet zo interessant zijn. Als je die kan automatiseren, is er meer tijd voor creatiever en innovatief werk.” – Laurent Sorber, ondernemer, CTO van Radix en InvestSuite.
Geluksmachine
De ‘experience machine’ of ‘ervaringsmachine’ is een gedachte-experiment van de Amerikaanse filosoof Robert Nozick.
Stel je een machine voor die je alle wenselijke of plezierige ervaringen kan geven die je maar wil. Psychologen hebben dan een manier bedacht om je hersenen te stimuleren om prettige ervaringen op te wekken die je niet kan onderscheiden van de ervaringen die je zonder de machine zou hebben.
Zou jij zo’n machine verkiezen boven het echte leven?
Nozick gelooft dat als plezier de enige intrinsieke waarde zou zijn, mensen een doorslaggevende reden zouden hebben om aangesloten te zijn op een dergelijke ervaringsmachine. Toch kiezen de meeste mensen voor het echte leven.
Hoe zou jij dat verklaren?
Hautaine bot
Met de prompt die hij in de robot Dall-E 2 ingaf, won de Amerikaanse gamedesigner Jason Allen een award in een kunstwedstrijd. Op de award reageerde Allen heel gevat: “This isn’t going to stop. Art is dead, dude. It’s over. AI won. Humans lost.” Artificiële intelligentie versus mens: 1-0.
Wat vind je van zijn uitspraak? Is kunst ten dode opgeschreven met de opkomst van AI? Weetje: de nieuwste realisaties op dat vlak vragen zoveel data en rekenkracht om te ‘trainen’ dat alleen de grootste techreuzen de ontwikkeling kunnen financieren.
Het werk van Jason Allen wordt gekarakteriseerd als ‘AI-art’ of AI-kunst, maar kan Jason Allen ook een AI-kunstenaar worden genoemd? Wie is voor jou de kunstenaar in die productie?
Kunstwerken – al dan niet bewust – door dieren verschillen soms amper van abstracte kunstwerken gemaakt door hun medezoogdieren, de mens. En ze verkopen. Zo kan je op het internet kunstwerken kopen – en ook de foto van de ‘making of’ – van honden die aangebrachte verf uit hun vacht op een canvas schudden. Zou jij een AI-kunstwerk kopen? In welke zin verschilt het van een dierenkunstwerk?
Woordenboek
Weet jij wat volgende woorden betekenen? Verbind ze met de juiste uitleg.
- Avatar
- Cookie
- Meme
- Metaverse
- N00b
- Prompt
- Thread
- Trol
- Widget
a. Een netwerk van aan elkaar gekoppelde virtuele 3D-ruimtes waarin de gebruikers interactief kunnen rondkijken en interageren.b. Een miniatuurafbeelding – illustratie of foto – die in een forum, chatgesprek, sociaal netwerk of programma een persoon aanduidt.
c. Een persoon die in een internetomgeving berichten plaatst om emotionele reacties als woede, irritatie, verdriet of om scheldpartijen uit te lokken, of die opzettelijk verkeerde informatie geeft of zich doelbewust anders voordoet.
d. Plaatjes met tekst, een filmpje of een andere vorm van een ‘internetfenomeen’.
e. Engelse term voor ‘draad’; die term wordt gebruikt voor een oorspronkelijk bericht gevolgd door alle reacties daarop.
f. Eenvoudig, klein programma met een specifieke functie dat draait op het bureaublad van een computer, een mobiele telefoon of een website, bijvoorbeeld een kalender, klokje of nieuwslezer.
g. Klein bestand dat door een website op een computer, smartphone of tablet wordt geplaatst; als die website nogmaals op dezelfde computer wordt bezocht, worden de gegevens van het vorige bezoek opgehaald.
h. In de gamewereld is het een vaak gebruikt woord voor een onervaren beginneling.
i. De benaming voor de vraag die je stelt of de opdracht die je geeft aan een computerprogramma zoals ChatGPT.
Oplossing: 1b – 2g – 3d – 4a – 5h – 6i – 7e – 8c – 9f.
Tip voor in de klas: maak van bovenstaande een kruiswoordraadsel.
Nog meer gezegd
“A grotesque mockery of what it is to be human.” – Nick Cave, Australische singer-songwriter, over de muziekteksten die ChatGPT genereert.
Vrijzinnig humanisme in de klas: meer weten?
Ben je geïnteresseerd in niet-confessionele zedenleer? Als leerkracht, leerling of ouder? Neem een kijkje op nczedenleer.be, hét informatiepunt over het vak ncz met inspiratie en ondersteuning voor leerkrachten en leerlingen.
Lees ook ‘Een bank vooruit‘: leerkrachten niet-confessionele zedenleer vertellen over hun vak, verschenen in deMens.nu Magazine.
