Nieuws

Praatgroepen voor lotgenoten

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg12 nr3. Lees hier meer artikels over ‘eenzaamheid’.

Niels Destadsbader zingt er een lied over. En de tekst van zijn nummer omvat precies waar we het hier over willen hebben: je bent nooit alleen. Hoewel je dat vaak wel bent en je geregeld eenzaamheid kan ervaren, ben je zeker niet de enige die zich zo voelt. Dat blijkt uit de vele praat- en ontmoetingsgroepen die er overal zijn, ook in heel wat huizenvandeMens. Je kan er lotgenoten ontmoeten en je kan er je verhaal kwijt.

Veerle Magits

Lotgenotengroepen

In een mensenleven maken we soms gebeurtenissen mee waardoor we helemaal van slag raken en waarbij erover praten met lotgenoten een enorme steun kan zijn. Dat is precies waar het bij lotgenotengroepen om gaat: mensen die hetzelfde hebben meegemaakt of dezelfde aandoening of ziekte hebben, vinden er steun bij elkaar in moeilijke perioden.

De thema’s die in die – veelal – praatgroepen aan bod komen, zijn erg uiteenlopend. De opdoffers die we te verwerken krijgen, zijn dat immers ook: kanker, dementie, rouw, verlies, eenzaamheid, schuldbemiddeling, verslaving … We putten kracht uit het uitwisselen van ervaringen en het bieden van emotionele steun aan elkaar, en dat heeft een positieve uitwerking op de individuele leden, maar ook op de groep als geheel. Want kwetsbaar durven en mogen zijn in een groep, werkt helend en verbindend. (lees verder onder de foto)

“Als je tranen letters waren, schreef je boeken vol verdriet
We kunnen dan wel groot zijn, altijd sterk dat lukt ons niet
De wind die blijft maar waaien en hij haalt je onderuit
Als de aarde stopt met draaien, gaat het licht soms bij ons uit”

Uit Nooit alleen van Niels Destadsbader.

Belang en effecten

Onderzoek wijst uit dat we door over ervaringen te reflecteren, onze copingstrategieën – dat zijn strategieën om effectief met bepaalde situaties of problemen om te gaan – versterken. En daar blijft het niet bij, we verstevigen ook onze positie tegenover anderen én we vergroten onze acceptatie van datgene wat op ons weegt.

Bovendien blijkt dat er door contact met lotgenoten een significante verbetering optreedt met betrekking tot angst-, stress- en depressieklachten. Een beter inzicht in emotionele situaties en een grotere aanvaarding ervan zorgt dan weer voor een afname van negatieve gevoelens.

Het praten met lotgenoten en het delen van ervaringen en emoties heeft tal van positieve effecten. Zo onderscheidt Kom op tegen Kanker grosso modo een vijftal categorieën van gunstige gevolgen.

“Soms sta je op en denk je ‘Waarom?’
Dan mis je het stralen van de zon
Keer dan terug naar hoe het begon
En als je straks je ogen weer sluit
Denk dan aan morgen, kijk vooruit
Alles komt goed, geloof me, dat moet”

Uit Nooit alleen van Niels Destadsbader.

In eerste instantie zijn er de psychosociale effecten: contact met lotgenoten zorgt voor een toenemende levenskwaliteit. Daarnaast is er de economische winst: een minder frequent en efficiënter gebruik van hulpmiddelen, minder opnamen in ziekenhuizen of verpleeginrichtingen, minder ‘shopgedrag’ op het vlak van zorg- en hulpverlening, en minder en doeltreffender gebruik van medicatie. Dan is er het effect op de maatschappelijke participatie: lotgenotengroepen spelen een belangrijke rol bij het opnieuw deelnemen aan de maatschappij, mensen blijken door de steun van lotgenoten ook weer sneller aan het werk te gaan.

Verder ontstaat er een positievere beeldvorming: lotgenotengroepen ijveren ervoor om de negatieve beeldvorming die samenhangt met sommige aandoeningen of situaties, uit de wereld te helpen. En ten slotte is er de inwerking op de relatie patiënt-zorgverlener: lotgenotencontact heeft ook daar een gunstige invloed op en brengt een betere relatie tussen de patiënt-cliënt en de zorgverlener-hulpverlener tot stand.

“Als de wolken weer eens vechten en de zon niet langer schijnt
De nacht geen rust meer kent, je mooie glimlach dan verdwijnt
De lichtjes in je ogen, ja, die doven wel eens uit
Maar laat je hoofd niet hangen, houd het recht en kijk vooruit

Want je bent nooit alleen
Soms wordt de angst je te veel en kan je nergens heen
Maar je bent nooit alleen”

Uit Nooit alleen van Niels Destadsbader.

Op de website van Kom op tegen Kanker stelt de organisatie dan ook terecht dat lotgenotengroepen een sterke impact op het leven van mensen en dat van hun naasten hebben. Iedereen die met negatieve ervaringen wordt geconfronteerd, van welke aard ook, zoekt zijn eigen weg om daarmee om te gaan. Het kan een enorme steun betekenen om te horen hoe anderen hun weg hebben gezocht en gevonden. Lotgenotengroepen die op een medische thematiek betrekking hebben, zijn bovendien een goede aanvulling op de medische en de verpleegkundige zorg.

“Wij-ij, kunnen bruggen bouwen, elkaar vertrouwen
Wij-ij, komen hier sterker uit, dus ik kijk vooruit”

Uit Nooit alleen van Niels Destadsbader.

Bij het huisvandeMens

Als vrijzinnig humanistisch consulent bij het huisvandeMens Halle lichten we hier graag een praktijkvoorbeeld uit onze werking toe. Het huisvandeMens Halle startte in 2021 met een praatgroep eenzaamheid. Die werd ondertussen omgedoopt tot praatgroep ontmoeten en (her)verbinden.

Onze samenleving is hypergeconnecteerd en tegelijk voelen we ons eenzamer dan ooit al scrollend aan onze schermen. Hoe maak je echt contact? Met wie kan ik nog een diepgaand gesprek aangaan? De praatgroep, die tweewekelijks samenkomt, wil een schakel zijn om mensen samen te brengen, om elkaar weer echt te ontmoeten, om lief en leed te delen en hoop te vinden. Elke bijeenkomst wordt er een ander thema besproken en is het de bedoeling om het persoonlijke denkkader te verruimen en nieuwe perspectieven te ontdekken.

En omdat bewegen belangrijk is, startten we in Halle ook met een maandelijkse verbindingswandeling, een wandeltocht waarbij we onderweg zijn naar meer verbinding. Tijdens het stappen wordt er stilgestaan bij hoe we verbonden zijn met de natuur, met onszelf en met elkaar. Letterlijk, maar ook gevoelsmatig. En we ervaren hoe het bewust maken en het verdiepen van die verbinding ons welzijn kan vergroten. De wandeling gebeurt onder begeleiding en onderweg krijg je tips die je helpen om de verbinding met de natuur, jezelf en elkaar opnieuw aan te gaan. (lees verder onder de foto)

Getuigenissen

Participeren aan lotgenotengroepen laat niemand onberoerd. Een deelnemer van de praatgroep eenzaamheid verwoordt het als volgt: “Ik wilde bij de groep aansluiten om andere mensen te ontmoeten. Wat zou dat geven? Nieuwe mensen leren kennen, is altijd een beetje aftasten. We starten telkens met een rondvraag: hoe gaat het met je? En ik moet toegeven dat ik dat bij momenten toch redelijk zwaar vind. Je hoort vaak een hoop miserie en dat heeft wel een impact op mij. Ik heb een achtergrond als maatschappelijk werker, dus ik was het gewoon om naar anderen te luisteren. Deelnemen aan de praatgroep zorgt ervoor dat ik aan zelfreflectie doe. Zit ik hier wel op mijn plaats? Wil ik de problemen van andere mensen erbij nemen? Zou ik niet wat meer empathie voor anderen moeten hebben? Ik ken momenten van eenzaamheid, maar die zijn eerder een uitzondering. Ik leef al tweeëndertig jaar zonder partner en ik heb daar vrede mee.”

Een andere deelnemer zegt: “Ik heb ervoor gekozen om bij de praatgroep eenzaamheid aan te sluiten, omdat ik met dat probleem worstel. Het feit dat ik naar die vergaderingen kan gaan, heeft mij al veel steun gebracht. Wanneer ik ’s morgens opsta, heb ik die dag een leuk doel voor ogen. Ik voel mij begrepen in de groep, omdat de andere deelnemers gelijkaardige problemen hebben. Er wordt naar mekaar geluisterd, er is respect voor elkaar. En er is een warm onthaal en een deskundige begeleiding. Bedankt voor alles.”

Uiteraard is Halle niet het enige huisvandeMens met een dergelijk aanbod. Hieronder vind je een niet-exhaustief overzicht van allerlei initiatieven. Staat het huisvandeMens in jouw buurt er niet bij? Neem dan zeker even contact op, misschien is er toch een aanbod of is je vraag wel de aanzet om een praat- of lotgenotengroep rond een bepaald thema op te starten. (lees verder onder de foto)

Praatgroepen en ontmoetingsmomenten

huisvandeMens Brugge
• Lotgenotencontact: euthanasie bij psychisch lijden, i.s.m. Similis

huisvandeMens Gent
• Filmcyclus: zingeving in beweging

huisvandeMens Halle
• Praatgroep: ontmoeten en (her)verbinden
• Verbindingswandeling: onderweg naar meer verbinding

huisvandeMens Hasselt
• Lotgenotengroep: rouw en verlies na overlijden
• Lotgenotengroep: hart in rouw
• Ontmoetingsmoment: gezellige vrijdag
• Ontmoetingsmoment: (on)gemakkelijke ontmoetingen
• Ontmoetingswandeling: rouw

huisvandeMens Kortrijk
• Lotgenotencontact: euthanasie bij psychisch lijden, i.s.m. Similis
• Rouwgroep voor nabestaanden na suïcide, i.s.m. het Centrum Geestelijke Gezondheidszorg

huisvandeMens Lommel
• Hier en nu dialogen
• Levenskunst
• Gespreksgroep rouw
• Koffienamiddag: Kom op tegen Kanker
• Filmavond met nabespreking
• Creashop: sessies voor- en najaar
• Vrije filosofienamiddag

huisvandeMens Tienen
• Ontmoetingen onder de regenboog
• Crea-praatgroep

huisvandeMens Zottegem
• Samen wandelen

Dwaalzin
Voor jongeren van 18 tot 30 jaar
• Keukenklets: interculturele kook- en praatavonden in Brugge en Hasselt
• Boekenklets: een boek als startpunt voor een gesprek in Brussel, Gent, Kortrijk en Leuven
• Dwaalzinavonden: laagdrempelige thematische ontmoetingsavonden in Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Hasselt en Leuven

Het huisvandeMens in je buurt: klik hier voor de contactgegevens.