Nieuws

Inspiratie voor de lessen niet-confessionele zedenleer

Verschenen in deMens.nu Magazine jg12 nr4, in het kader van het dossier ‘cultuur’. Meer ‘Doordacht’ hier.

Bert Goossens en Christophe Van Waerebeke

Gezegd

“De waarde van cultuur is het effect ervan op het karakter. Cultuur heeft geen nut, tenzij het veredelen en versterken van dat karakter. De toepassing ervan is voor het leven. Het doel van cultuur is niet schoonheid, maar goedheid.” – William Somerset Maugham, Britse schrijver.

“Des goûts et des couleurs, on ne discute pas” -“ Over smaak valt niet te twisten.” – Populair spreekwoord, vertaling van het Latijnse “De gustibus non est disputandum”.

“Van al dezen zijn de Belgen de dappersten, omdat ze het verst verwijderd zijn van de cultuur en fijnere beschaving van de provincia, naar hen slechts weinig kooplui reizen en zo door hun invoer (van artikelen) aanzetten tot futloze geesten, en ze vlak bij de Germanen zijn, die over de Rijn wonen, met wie ze constant oorlog voeren.” – Julius Caesar, Romeinse veldheer en politicus.

Debat

Welke plek krijgt cultuur binnen onze samenleving? Hoeveel aandacht moet cultuur en kunst binnen het onderwijscurriculum krijgen? Moet cultuur ontspannen en/of informeren? Bestaat er zoiets als politiek-neutrale kunst? Hoe organiseer je de subsidiëring van kunstenaars en cultuurinstellingen? Zijn er grenzen aan kunst?

Allemaal interessante vragen voor een klasdebat over cultuur in de samenleving.

Tip: in plaats van naar hun eigen mening te polsen, kan je de leerlingen ook vragen om argumenten pro of contra een bepaalde stelling te bedenken.

Identiteit

Je identiteit wordt door verschillende culturele aspecten bepaald. Volgende vragen zetten je op weg, denk er even over na.

• Welke gewoonten en tradities binnen jouw familie vind jij belangrijk?

• Welke waarden hebben je ouders je meegegeven? Zijn het dezelfde waarden die jij belangrijk vindt?

• Wat betekent het woord ‘god’ voor jou?

• Wat zegt het werk dat je doet over jezelf?

• Wat doe je graag als ontspanning?

• Wat betekent muziek voor jou?

• Wat zegt je kleding over wie je bent?

• …

Museum

Het woord ‘museum’ is afgeleid van het Griekse woord ‘mouseion’, een plaats gewijd aan de muzen, de godinnen van de kunst en de wetenschap in de Griekse mythologie.

In het oude Griekenland was een mouseion een plek waar geleerden, filosofen en kunstenaars bijeenkwamen om kennis te vergaren, te delen en te bespreken. Vandaag is een museum een openbare instelling die kunst en cultuur behoudt én bevordert.

Welke drie cultuurproducten uit je eigen levenssfeer zou je willen bewaren voor je achterkleinkinderen of voor de volgende generaties?

Hoog en laag

Onder de term ‘hoge cultuur’ vallen de kunstvormen die als verfijnd, intellectueel en veeleisend worden beschouwd. Dat omvat klassieke muziek, literaire werken van grote auteurs, theater, opera, ballet, kunstwerken van bekende kunstenaars …

Het begrip ‘lage cultuur’ of populaire cultuur verwijst vaak naar culturele producten die als minder verfijnd en minder intellectueel uitdagend worden bestempeld. Dat omvat onder andere populaire muziek, strips, games, bepaalde genres van film en televisie, amateurkunsten …

Vind jij dat onderscheid nuttig? Vind je hoge cultuur meer ‘waard’ dan lage cultuur?

Uitgelegd

Het woord ‘culturo’ zie je wel eens opduiken. Die term kan je gebruiken als neutrale aanduiding voor cultuurliefhebbers, zoals theater- en bioscoopbezoekers.

Maar vaak heeft het een negatieve bijklank en is het een spottende aanduiding voor trendy cultuursnobs die hun neus ophalen voor zogenoemde lage cultuur.

Vrijzinnig humanisme in de klas: meer weten?

Ben je geïnteresseerd in niet-confessionele zedenleer? Als leerkracht, leerling of ouder? Neem een kijkje op nczedenleer.be, hét informatiepunt over het vak ncz met inspiratie en ondersteuning voor leerkrachten en leerlingen.

Lees ook ‘Een bank vooruit‘: leerkrachten niet-confessionele zedenleer vertellen over hun vak, verschenen in deMens.nu Magazine.