Nieuws

Interview met Charlie Dewulf

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg13 nr1. Lees hier meer artikels uit de reeks ‘Onderhuids’.

Charlie Dewulf was niet alleen de kleurrijkste deelnemer aan Celebrity MasterChef Vlaanderen op Play4. Het was vooral de persoonlijkheid van de regisseur, scenarist en digital marketing producer die indruk maakte. Wat een veerkracht. Wat een wijsheid. Gezeten aan een keukentafel in het Gentse mogen we ervan meesmullen …

Lieve Goemaere

Het grote publiek leerde jou tijdens Celebrity MasterChef Vlaanderen kennen. Je was meteen heel openhartig en vertelde hoe je ouders vorig jaar kort na elkaar uit het leven stapten. Ik weet niet wat ik daarop kan zeggen, Charlie. Wat heftig.

Charlie Dewulf: Hun dood was een enorme schok, maar ook de jaren daarvoor verliepen niet gemakkelijk binnen ons gezin, niet voor mijn ouders en niet voor mij. Nochtans had ik het idee dat onze band aan het evolueren was: minder ouder-kindrelatie, stilaan meer gelijkwaardigheid. We waren in de fase beland dat ik op mijn eigen benen kon staan en dat mijn ouders nog niet hulpbehoevend waren.

Maar opeens draaide dat alles om en moesten mijn broer en ik hen in het psychiatrisch centrum gaan bezoeken. En nu zijn ze er helemaal niet meer. Ik ben heel kwaad op hen geweest, omdat ze ons de kans hebben ontnomen om er nog voor elkaar te zijn.

 

Hoe voel je je nu, Charlie? Hoe gaat het met je?

Dewulf: Best wel oké, eigenlijk. Ik maak heel bewust ruimte voor mijn rouw. Ik probeer elke dag te beginnen met mediteren en tekenen. Soms kan ik mezelf er niet toe brengen, al weet ik wel dat het me deugd doet. Als ik dat ritueeltje oversla, is de kans groot dat ik door de dag heen ga wenen – dat is mijn manier om spanning te lossen, ik ben een heel emotief iemand.

Het gebeurde gisteren nog. Ik moest een beslissing nemen en opeens overviel me het besef dat ik mijn ouders geen advies meer kan vragen, dat dat hoofdstuk definitief is afgesloten. Mijn vriend komt uit Engeland, dus die ziet zijn ouders ook niet zo veel. Maar hij kán ze wel zien. Ze zijn er nog. De mijne niet meer … En ik wéét dat natuurlijk wel, maar bij momenten slaat me dat toch echt nog keihard in het gezicht.

 

Zelfdoding maakt het extra zwaar, denk ik.

Dewulf: Enkele jaren geleden heb ik zelf suïcidale gedachten gehad, dus ik snap het verlangen naar relief in een heftige situatie. Maar dankzij alle therapie die ik volg, weet ik dat ikzelf de stap nooit ga zetten. Ik zal altijd voor mezelf zorgen. Mijn vader had die zekerheid niet. Hij had een enorme angst dat hij zich ooit zo slecht zou voelen dat hij effectief uit het leven zou stappen. Dat was slopend voor hem.

Ik snap ook vanwaar de drang bij mijn moeder kwam. Zij zette zich haar hele leven keihard in voor haar job en wilde iedereen onder haar vleugels nemen. Maar ze vergat zichzelf en werd opeens geconfronteerd met zaken die wat moeilijker liepen. Niets onoverkomelijks eigenlijk, kwesties die iedereen meemaakt. Maar mijn mama kon geen afstand nemen en als een echte people pleaser lukte het haar ook niet om te relativeren.

Mijn ouders waren bovendien van een generatie die geen tools had om over lastige onderwerpen zoals mentale gezondheid en psychisch welzijn te praten. Mijn generatie kent dat taboe minder, we zijn niet meer zo beschaamd om een psycholoog of therapeut te consulteren. Voor mijn mama en papa was dat uitgesloten. Maar jezelf en je binnenkant negeren, is het ergste wat je jezelf kan aandoen. Iedereen gaat daaraan kapot.

 

“Jezelf en je binnenkant negeren, is het ergste wat je jezelf kan aandoen”

 

Hoe ben je de voorbije maanden doorgekomen?

Dewulf: Ik heb een erg steunend netwerk, al was het voor iedereen zoeken en aftasten. Vrienden vertelden me over iets ergs dat zij hadden meegemaakt en opeens vielen ze stil: “Ik mag eigenlijk niet klagen. Wat jou is overkomen, is veel erger.” Ik ben daar altijd tegenin gegaan. Het is misschien ‘maar’ een conflict op het werk of je bent misschien ‘gewoon’ onrechtvaardig behandeld, maar ook dat doet ertoe.

Als het voor jou belangrijk aanvoelt, dan is het dat ook. Daar hoef je je niet voor te verantwoorden of over te schamen. Er is ook geen competitie of rangorde. En ik zou het gewoon heel erg vinden als mijn vrienden hun zorgen niet meer met mij zouden delen. (lees verder onder de foto)

 

 

Ik voel nu medelijden met jou, maar ik weet niet of jij daar überhaupt iets aan hebt. Het lijkt me lastig om constant bekeken te worden als “ah ja, dat is Charlie, van wie de ouders …”

Dewulf: Waarom zou je geen medelijden mogen voelen? Dat geeft toch gewoon blijk van je empathie? Het is mooi als je kan meevoelen met anderen. Sommige mensen zijn bang voor intense gevoelens en proberen zich daarvan af te sluiten. Ik merkte dat bij de dood van papa. Bepaalde personen konden er totaal niet mee om dat ik nu ook een tweede ouder aan suïcide kwijt was. Daar vonden ze geen woorden meer voor, ze klapten gewoon dicht. Niet dat ze per se bang waren om iets verkeerds te zeggen, maar ze voelden gewoon te veel en ze bevroren.

We leven nu eenmaal in een maatschappij waarin alles zo zorgeloos mogelijk moet zijn en gelukkig zijn het hoogste doel is. Maar zo zit het leven niet in elkaar. Er is altijd een duistere en een lichte zijde en je moet beide zijden echt doorvoelen, anders blijf je ermee zitten. Je moet ermee aan de slag.

 

“Het is mooi als je kan meevoelen met anderen”

 

Hoe doe jij dat concreet?

Dewulf: Ik ga naar een psycholoog, ik heb een heel goede relatie met mijn vriend, ik heb fijne huisgenoten en vrienden. Ik vlucht ook niet weg van mijn gevoelens, ik ben niet bang om te wenen bijvoorbeeld. Ik heb geleerd om over mijn emoties te communiceren. Pas op, ik heb ook al eens gedurende twee weken in mijn zetel naar Star Wars liggen kijken en op dat moment was dat nodig, maar ik besefte na een tijdje dat ik dat niet kon blijven doen.

Ik heb geleerd om me kwetsbaar op te stellen – en dat is heel on-Vlaams natuurlijk. Ik ben op een traditionele manier opgevoed, genre “stop maar met wenen” en “je moet toch niet boos zijn”. Terwijl verdriet en kwaadheid evengoed emoties zijn die net zoveel ruimte als vreugde en trots mogen innemen. Ik ben altijd vlot in touch met mijn gevoelens geweest en dat maakte het niet gemakkelijker bij mij thuis. Ik was een echte spiegel voor mijn ouders.

Als mijn vader boos op mij werd en begon te roepen, dan keek ik heel geschrokken en reageerde hij nog kwader: “Je moet niet zo raar kijken.” Hij zag dus aan mijn gezicht dat zijn woede iets met mij deed. Maar in plaats van te denken “oei, ik breng schade toe aan mijn kind”, legde hij alle schuld bij mij. Zo hoefde hij niet binnen in zichzelf te kijken. Hij vroeg zich niet af waarom hij zo buitensporig kwaad werd en wat die boosheid in feite betekende of waar ze vandaan kwam. Op die manier hoefde hij niet met zichzelf aan de slag te gaan.

Kinderen kan je sowieso niet zonder trauma’s opvoeden. Daarom moeten we kinderen leren dat het oké is om je boos of gekwetst te voelen en dat je die gevoelens mag uiten. Communicatie is echt belangrijk. Zo wapen je een kind tegen het leven, zo kan het grenzen stellen en op die manier zichzelf en anderen leren respecteren.

Helaas is daar op school geen plek voor. We leren allemaal waar Venezuela ligt en hoe grotten ontstaan, maar niet hoe we emoties kunnen reguleren. Ik heb me dat allemaal zelf moeten aanleren. Nochtans bulkten mijn ouders van de goede bedoelingen. Het is heel dubbel allemaal: ik heb een pak kwetsuren uit het verleden, maar zonder mijn ouders had ik mijn kortfilms nooit kunnen maken. Zonder hen was ik nooit geworden wie ik nu ben.

 

Vertel ons dan eens wie je echt bent.

Dewulf: Ik ben een empathisch, creatief en verbindend iemand, al van toen ik klein was. En ik kan die eigenschappen steeds beter op een positieve manier inzetten. Vroeger waren ze eerder op een toxische manier aanwezig. Ik zocht verbinding omdat ik bang was om alleen te zijn, niet om connectie te maken. Ik was creatief omdat ik gezien wilde worden, niet zozeer voor het creatieve proces. En empathie zette ik vroeger heel hard in om te begrijpen wat iemand van mij wilde. Zo kon ik mij aan de verwachtingen van mijn omgeving aanpassen en probeerde ik in de smaak te vallen.

Een vijftal jaar geleden wilde ik bijvoorbeeld supergraag aan de televisiequiz De slimste mens ter wereld deelnemen, vanuit een drang om gezien en erkend te worden. Terwijl ik nu met MasterChef heb meegedaan en dat op een andere manier heb beleefd. Ik had geen stress over hoe mensen mij percipiëren. (Inmiddels heeft Charlie in de winter van 2023 ook aan De slimste mens ter wereld deelgenomen, red.). Sommige kijkers appreciëren mij, anderen niet en dat is prima. Je kan nu eenmaal niet voor iedereen goed doen.

 

Je lijkt me iemand waar mensen snel een uitgesproken mening over hebben.

Dewulf: Je wordt sowieso beoordeeld. Ik heb heel lang geprobeerd om die oordelen te beheersen, maar dat heeft ervoor gezorgd dat ik depressief werd, net omdat ik te veel afweek van wie ik in wezen ben en wil zijn. Ik speelde keihard de people pleaser. Maar zodra ik gezien werd, sloeg ik in paniek. Want wat als mensen zouden ontdekken wie ik echt was? Wat als ze zouden doorhebben dat ik maar een rolletje aan het spelen was? Op dat vlak ben ik echt gegroeid. Ik ben steeds liever en steeds gemakkelijker mezelf en ik heb geleerd om van mezelf te houden.

In de sector waarin ik werk, worstelen verschillende mensen met trauma. Velen zijn in de media beland precies vanuit een onbewuste nood om gezien te willen worden. Maar gezien worden vult de leegte in je leven niet, dat heb ik de voorbije jaren wel ontdekt. Leegte wordt niet gevuld door de erkenning of bewondering van anderen, maar door je leven zelf in handen te nemen, zinvolle dingen te ondernemen, waardevolle verbindingen aan te gaan. En natuurlijk ga ik nog keihard werken en zal het altijd de inhoud zijn die primeert. Liefdestips aan mezelf (een webserie geregisseerd door Charlie Dewulf, red.) ging bijvoorbeeld over mentale gezondheid. Alles wat ik onderneem, heeft een sociaal kantje.

 

Hoe heb je dat juk van je schouders geworpen?

Dewulf: Ik heb systematisch gekozen voor wie ik echt ben. Ik heb mij geout als non-binair, als panseksueel, ik ben me beginnen kleden zoals ik zelf wil, ik heb hulp gezocht bij een psycholoog … Ik heb me de taal eigen gemaakt om aan te geven waarmee ik aan het struggelen ben. Ik heb mezelf aangeleerd om niet meer angstig te zijn en om mezelf kwetsbaar op te stellen.

Mijn moeder had het bijvoorbeeld erg moeilijk met mijn coming-out. Ze begreep het niet en kon er al helemaal niet mee om dat ik dat publiekelijk deed. Ze was ook bang voor de reacties uit haar en mijn omgeving. Maar daar heb ik me niet door laten tegenhouden. Ik bekijk het sowieso anders, er vallen altijd wel mensen weg in je leven. Wegen moeten ook niet eindeloos gezamenlijk lopen. Liever een klein en authentiek netwerk van mensen tussen wie er hechte en oprechte liefde is, dan voorwaardelijke verbindingen. Dankzij dat netwerk van gelijkgestemden ben ik tot de conclusie gekomen: ik ben goed zoals ik ben.

En door positiever tegenover mezelf te zijn, respecteer ik mijn grenzen ook beter. Ik verkies diepgang en intensiteit op alle vlakken. Vroeger liet ik soms over me heen lopen door mensen die het niet goed met mij voorhadden en dan tolereerde ik dat. Nu accepteer ik dat niet meer. Beland ik in een situatie die voor mij niet veilig en niet oké aanvoelt, dan probeer ik dat in eerste instantie te bespreken. (lees verder onder de foto)

 

 

Het lijkt me nochtans moeilijk om dat aan te kaarten.

Dewulf: Ik heb geleerd om zulke dingen te benoemen. Ik houd van eerlijke communicatie. Dan weet je hoe iets echt zit en verdrink je niet in de interpretaties en veronderstellingen in je hoofd. En hoe meer je dat doet, hoe gemakkelijker dat wordt. Ik heb mezelf bevrijd van het idee dat ik te aanwezig ben, te veel vraag of te veel ben. Ik mag er gewoon zijn en andere mensen ook, iedereen heeft recht op een plekje onder de zon.

 

“Ik mag er gewoon zijn en andere mensen ook, iedereen heeft recht op een plekje onder de zon”

 

Hoe sta je tegenover de toekomst?

Dewulf: Ik heb vertrouwen in het leven. Alles heeft verschillende kanten. Dankzij de erfenis van mijn ouders heb ik nu mijn eigen huis en kon ik even pauze nemen van mijn werk om mentaal te recupereren. Mensen reageren vaak ongemakkelijk als ik dat een geluk bij een ongeluk noem. En natuurlijk zou ik al die luxe meteen afgeven als ik daarmee mijn ouders zou terugkrijgen, maar dat kan nu eenmaal niet. Mijn ouders hebben hun keuze gemaakt, ik maak nu mijn keuzes om met die van hen om te gaan.

Foto’s © Jeroen Vanneste

 

Heb je nood aan een gesprek, dan kan je terecht bij Tele-Onthaal op het nummer 106 of via chat op www.tele-onthaal.be

Zit je met vragen over zelfdoding, dan kan je terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be

Ook in het huisvandeMens kan je terecht voor ondersteunende gesprekken. Je kan er op verhaal komen en bent er oprecht welkom voor een gesprek van mens tot mens. Je vindt het huisvandeMens overal in Vlaanderen en Brussel.