Zo ‘chill’ nu ook weer niet
Column verschenen in deMens.nu Magazine jg13 nr2. Lees hier meer columns.
Kurt Van Eeghem
Van een weekje Lissabon – heerlijk eten, prachtige wijnen, een aardig zonnetje en wat een boeiend patrimonium – keerden we goedgemutst, cultureel bijgetankt en uiterst fit terug. Dat ‘fitte’ krijg je er in die stad gratis bij, ze ligt verspreid over zeven pittige heuvels en ik garandeer u, het zijn kuitenbijters.
Lissabon is opvallend kleurrijk, niet alleen de gevels in zachte tinten, de terracotta daken en de fantasierijke etalages, maar ook zijn inwoners stralen. Portugal met zijn rijke koloniale verleden mengde eeuwenlang Afrikaanse, Aziatische en Zuid-Amerikaanse kleurtjes door elkaar. Nooit eerder flaneerde ik in een stad waar de verschillen zo talrijk zijn, werkelijk alle nuances dartelen over de heuvels.
En iedereen blijft daar op het eerste gezicht uiterst relax bij, ‘chill’. Het lijkt alsof men elkaar graag ziet. Nergens een spoor van racisme, al valt het op dat de ‘dienende beroepen’ meestal donkerder kleuren. Hoe dan ook, de omgang met elkaar is er voorbeeldig. Dacht ik. Ik genoot op hotel na van zo’n aards paradijs waar al die verschillen zich vrolijk mengen, elkaar niet naar het leven staan en samen proeven van wat Portugal te bieden heeft. En dat is best veel. Was het dan toch waar, bestaat de ideale samenleving?
Na wat googelen volgt de koude douche. Blijkbaar was ik te snel, had ik de buitenwijken overgeslagen, de slordige favela’s niet bezocht, te weinig de metro gebruikt. Ook in Lissabon vallen vooral de mensen van kleur uit de boot, uitzichtloosheid en bakken racisme zijn hun deel. En het zit overal. Zelfs een goedverdienende topvoetballer, een echte ster, werd zodanig getreiterd door racistische spreekkoren dat hij totaal ontredderd het veld verliet midden in een match. De arbiter kende geen medelijden, hij kreeg een gele kaart.
Moedeloos open ik weer andere sites, de toevloed lijkt onuitputtelijk. Ik lees over een racistische moord, over geweld en seksuele agressie.
Net als alle andere Europese landen is er een extreemrechtse partij actief, ze luistert naar de naam Chega – Genoeg. André Ventura was het eerste parlementslid van de neonazistische club. Ondertussen zijn het er zeven en die blinken uit in het voorstellen van racistische maatregelen die voorlopig geen meerderheid achter zich krijgen. Nog niet.
Iemand had me nochtans verwittigd. Een vriendelijke, attente ober in een van die vele schitterende restaurantjes reageerde verbijsterd op mijn bewondering voor de charmante entente tussen de vele minderheden in de stad. Ik moest beter weten, zei hij, en dat we straks met de verkiezingen pas echt zullen schrikken. Hij was bang voor wat er uit de urnen zou komen.
Als u dit leest, is dat nieuwe parlement gekozen, want premier António Costa, lid van de socialistische partij, moest aftreden na een corruptieschandaal, met als gevolg vervroegde verkiezingen. En die zijn uitgedraaid op een ruk naar rechts. Chega rekent zich rijk, voorspelde de ober.
Chega kreeg van overal steun, dat soort volk kijkt over de grenzen. Zo moedigde Geert Wilders het kiesvee aan om voor Chega te stemmen en Tom Van Grieken gaf André Ventura spreektijd op een congres. Activisten waarschuwden ondertussen dat de regeringsvorming afhankelijk wordt van wat Chega op 10 maart heeft bereikt. Ik grijp ’s ochtends aarzelend naar de krant. Het mij zo dierbare Portugal, het ogenschijnlijk ‘chille’ samenleven van alle tinten weet inmiddels waar het aan toe is.
Kurt Van Eeghem is presentator, acteur en schrijver. Meer lezen?
Bekijk ook ‘Het pleidooi’, een programma van deMens.nu, met onder anderen Kurt Van Eeghem.
Foto bovenaan © Isabelle Pateer
