De inzichten
Vrijzinnig humanistisch alternatief op de VRT
Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg8 nr2
In 2018 heeft de publieke omroep in overeenstemming met deMens.nu een format uitgewerkt waarin de vrijzinnig humanistische levensbeschouwing aan bod kan komen. Het gaat voorlopig om vier uitzendingen per jaar op zondagochtend op Eén. De uitzendingen worden ook op de digitale platformen van de VRT geplaatst om maximale ontsluiting en zichtbaarheid te garanderen.
Joke Goovaerts
Op zondag 10 maart 2019 om 11.30 uur werd de eerste aflevering van De inzichten op Eén uitgezonden. Het is een nieuwe reeks van diepgaande gesprekken met inspirerende gasten die vanuit hun levenservaring een inkijk in de inzichten in het leven geven. De gesprekspartners van presentator Nic Balthazar brengen verhalen met waarden waar het vrijzinnig humanisme voor staat: autonomie en zelfbeschikkingsrecht, vrijheid van meningsuiting, belang van de wetenschap, solidariteit, emancipatie, gelijkwaardigheid, verdraagzaamheid, geloof in de maakbaarheid van de mens …
Caroline Pauwels, rector van de Vrije Universiteit Brussel, was de eerste gast in dit nieuwe zingevend programma. In De Krook te Gent gaf ze toelichting bij haar zeven inzichten. Zo sprak ze onder meer over het belang van het alledaagse, wijsheid en verwondering, vrije meningsuiting, vrouwenrechten, empathie, grenzen van technologie en wetenschap …
Het programma werd samen met deMens.nu ontwikkeld als vrijzinnig humanistisch alternatief op de televisie naast de erediensten. In een eerste fase worden er vier uitzendingen per jaar geprogrammeerd op zondagochtend op Eén. Het programma blijft integraal beschikbaar op de digitale platformen van de VRT: het is te bekijken op VRT NU, opgedeeld in zeven inzichten, en te beluisteren op www.een.be als podcast. Volgende gasten zijn onder meer Marleen Temmerman en Wim Distelmans.
De onderhandelingen voor de totstandkoming van dit programma hebben een lange weg afgelegd. De bal ging aan het rollen toen de erkenning van de levensbeschouwelijke omroepen werd ingetrokken. Hun zendtijd op de VRT werd op 1 januari 2016 afgeschaft. Voor de vrijzinnig humanisten betekende dat het einde van Lichtpunt op de televisie en van Het Vrije Woord op de radio.
Sindsdien ijverde deMens.nu voor een expliciet benoemde vrijzinnig humanistische aanwezigheid op radio en televisie. Ook de kijkers waren verontwaardigd. Zo diende Jan Cox in 2017 een klacht in bij de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) én bij de Vaste Nationale Cultuurpactcommissie (klacht 1384), en dat met steun van deMens.nu. Op 11 januari 2018 diende de Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw/deMens.nu een klacht in bij de Cultuurpactcommissie tegen de VRT voor “schending van het discriminatieverbod tussen de levensbeschouwingen” (klacht 1385). De klacht werd ondertekend door Sylvain Peeters, gewezen voorzitter van deMens.nu, en door Wim Van Rompaey, voormalig directeur van Het Vrije Woord, dat instond voor de uitzendingen van Lichtpunt.
De inspecteur van de Cultuurpactcommissie heeft de klachten 1384 en 1385 geanalyseerd en heeft samen met de betrokken partijen naar een oplossing gezocht. Op 28 september 2018 werd een verzoeningsvoorstel aanvaard door de VRT en door Freddy Mortier, voorzitter van deMens.nu, en Wim Van Rompaey.
Het eerste programma kwam in een goede samenwerking met deMens.nu tot stand. De eerste uitzending nam alvast een mooie start. Meer dan 74.000 mensen keken op zondag 10 maart naar De inzichten op Eén.
