Nieuws

Artikel verschenen in deMens.nu Magazine jg9 nr1

De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. Voor alle sectoren worden nieuwe toepassingen bedacht die processen versnellen of overnemen. Zo ook in de zorg- en welzijnssector. Dragen die ‘koude’ technologische innovaties wel bij tot een betere en warmere zorg? We vroegen het aan Nico De fauw, directeur van In4care vzw.

Liza Janssens

Wat zijn de voordelen van technologische innovaties in de zorg?

Nico De fauw: Innovaties zorgen ervoor dat een aantal processen wordt versneld of geautomatiseerd, zodat men tijdswinst boekt in het voordeel van de eigenlijke zorgtaken. Een chatbot (een geautomatiseerde gesprekspartner, samentrekking van ‘chat’ en ‘robot’, red.) kan bijvoorbeeld de preconsultatie voor een operatieve ingreep overnemen en de antwoorden op de nodige vragen automatisch in het patiëntendossier schrijven. Zo kan de patiënt die vragen rustig van thuis uit beantwoorden en wint de arts veel tijd. Dankzij artificiële intelligentie (AI) kan men ook betere kwaliteit leveren, denk aan het nauwkeurig lezen van bepaalde scans. Machines zullen de zorg echter nooit overnemen, ze ondersteunen slechts. Technologie zal er ook voor zorgen dat men zo lang mogelijk thuis kan blijven en de eigen gezondheidsdata kan monitoren. Zo krijg je als patiënt meer zelfbeschikking.

Zijn er risico’s verbonden aan die datamonitoring?

De fauw: We evolueren naar een gezondheids- en preventiesysteem in plaats van een gezondheidszorg. We zullen van bij de geboorte tot de dood gemonitord worden. Het delen van data op zich zal geen probleem vormen, maar het moeten wel betrouwbare data zijn. Je kan momenteel immers met gelijk welke app data verzamelen, maar elke app zal een ander resultaat geven. Het wordt dus belangrijk om geijkte metingen te verzamelen. Zo heeft de federale overheid een systeem ingevoerd om medische apps te valideren (zie Mobile Health Belgium: www.mhealthbelgium.be). Daarnaast moet je privacy gerespecteerd blijven en moet je zelf kunnen bepalen wanneer je welke data wil delen. We mogen er ook niet van uitgaan dat iedereen die ziek is of een bepaalde technologie gebruikt, tevens de regie van de zorg op zich wil nemen. Soms wil je aan het stuur zitten, maar soms wil je gewoon horen wat het best is.

Waar loopt de zorgsector tegenaan?

De fauw: Er zijn zoveel bedrijven die zich bezighouden met bijvoorbeeld AI, dat het niet eenvoudig is om door de bomen het bos te zien. De zorgsector moet er wel mee aan de slag gaan, want bijna elke sector is bezig met gezondheid, niet per se met ziektezorg maar wel met preventie.

Er wordt ook vaak veel tijd en geld geïnvesteerd in projectgroepen die bespreken of men iets en wat men gaat doen. Terwijl organisaties die ervoor kiezen om een innovatie of technologie bijna meteen in een afdeling uit te proberen, veel winnen. Je ziet immers onmiddellijk of het werkt of niet, en je geeft medewerkers de boodschap dat je bereid bent toekomstbestendig te zijn, wat enthousiasmeert om met innovaties aan de slag te gaan. Vanuit die doe-mentaliteit is het ook makkelijker samenwerken met start-ups die oplossingen, vaak op maat, aandragen. Belangrijk daarbij is wel dat het implementeren van een innovatie een positieve impact heeft, of rechtstreeks voor de patiënt of de medewerker, of voor de kwaliteit van de dienstverlening. Bij elke innovatie moet je vooraf goed nagaan of er wel iemand beter van wordt en uiteraard betrek je daarbij ook altijd de zorggebruikers en de medewerkers.

Een ander probleem is dat wie nu in de zorgsector werkt of de komende jaren afstudeert, nog onvoldoende is voorbereid om met nieuwe technologieën aan de slag te gaan. Terwijl zorgprofessionals moeten leren om ermee om te gaan en er kritisch naar te kijken, want zij zullen het resultaat van al die data en technologieën op een menselijke en empathische manier aan de patiënt moeten uitleggen.

Leiden technologieën niet tot meer individualisering en vereenzaming?

De fauw: Technologieën creëren net meer tijd voor menselijk contact, zowel in de zorg als in de samenleving. Denk maar aan Hoplr, een online platform waarmee je in een buurtnetwerk dingen kan uitwisselen, of Helpper, ook een online tool waarmee je een vrijwilliger kan vinden. Of een app die lopers tot bij eenzame mensen loodst, op basis van het aantal kilometers dat ze willen afleggen. Zo zijn er dus heel wat technologieën die mensen samenbrengen. Bovendien zijn wij nog nooit zo verbonden geweest met elkaar als nu, digitaal dan, en toch willen mensen nog steeds echt bij elkaar komen. Het toenemende belang van festivals zoals Tomorrowland getuigt daarvan. Mensen willen zinvol met gelijkgestemden in contact komen en dat zal steeds belangrijker worden.

Wat is In4care?

In4care vzw is een ledenorganisatie met enerzijds meer dan tweehonderd ‘zorgleden’ zoals ziekenhuizen, woonzorgcentra, voorzieningen voor mensen met een beperking, actoren uit de geestelijke gezondheidszorg, bijzondere jeugdzorg en kinderopvang, en anderzijds ‘bedrijfsleden’ die innovatieve oplossingen voor de zorgsector aanbieden. Daarnaast hebben ze ook andere netwerken als partners, zoals Zorgnet-Icuro, Vlaams Welzijnsverbond, Poolstok, hogescholen, universiteiten en kennisinstellingen.

In4care brengt die drie groepen – zorgleden, bedrijfsleden en netwerken – met elkaar in contact om innovaties sneller op de zorgwerkvloer te krijgen en om de zorg- en welzijnssector toekomstbestendig te maken. Meer informatie vind je hier.

Foto bovenaan © Shutterstock.com